ÖZÜMSEN DİYARBEKİR

Birsen İnal, sade ve yalın diliyle kaleme aldığı Özümsen Diyarbekir isimli kitabında şehir insanının konuştuğu ağızla kurguladığı hikayelerle o şehir insanının 40-50 sene önceki gündelik yaşayışını adeta özümseyerek anlatan farklı bir kitap. Özümsen Diyarbekir, geçmiş zamanda kalan Diyarbekirlinin yaşam biçimini kadın penceresinden bakarak anlatıyor. Zaten kitabın farklılığı da burada. Yaşamın içinden sıcacık bir anlatım. Çok mutlu bir yaşam sürdüklerini anlatan İnal, kitabı okurken sizi o günkü mutlu yaşamın içine çekiyor adeta. Özümsen Diyarbekir’le geçmişe keyifli bir yolculuğa çıkıyorsunuz şiirlerle bezenmiş bölümlerle…

Halk Edebiyatı için yeni bir yüz olan Birsen İnal’ın Özümsen Diyarbekir kitabı Halk Bilimi için bir hazine. Halk bilimcilerin kaynakçaları arasında yer alan bir kitap olacaktır. Birsen İnal, çocukluğundan günümüze yörenin şahit olduğu gelenek ve göreneklerini kalemiyle dile getirerek bu anlamda ilk olma özelliğini de kazanıyor. Erkeklerin giremediği mahrem yerlere; doğum odasından, kadın nişanına, gelin hamamından, gerdek gecesine kadar her yere girip o ralarda olup biteni kadınca anlatıyor…
Kitap, hamile kalmak için uğraşan kadınların hikâyesiyle başlıyor. Çocuk için ziyaretlerde adanan adaklar, sonrasında ise acı tatlı hatıralarla devam ediyor Ermeni, Süryani ve Suni adetleriyle doğumdan ölüme…
Bakın bir gelin kızın hevesi nasıl dökülmüş sözcüklere.
“Gelin kızın şerbette giyeceği kıyafet diktirilirdi. Genelde mavi ya da pembe renkte saten düşes kumaşından, göğüs kısmı damla boncuklarla işli, kolları organizeden şerbet elbisesi Ermeni ya da Süryani bayan terzilere diktirilirdi. Güzel diktikleri için bu terziler tercih edilirdi. Benim de düğün kıyafetlerimi yaşıyorsa Allah selametlik versin, ölmüşse Allah rahmet etsin Süryani komşumuzun kızı Aysel abla dikmişti.
Son hazırlıklar yapılırken zılgıt sesleri akşamın alaca karanlığında tüm sokakta yankılardı. Zılgıt sesi öylesine güçlü olurdu ki sokak sakinlerinin tümünü kapıya, pencereye koşuştururdu. Hele bir de zılgıtı çekende Araplık varsa beş dakika sürerdi bu zılgıtın sesi. Böylece mahallenin en güzel kızının arıyla, namusuyla yuvadan uçacağını duymayan kalmazdı.”
-Âllah'î sevîsen tilî liiiiiîîî çek lê.
-Oğlan tarafî geldiiiii!
-Vûş kele!...
Özümsen Diyarbekir Lis Yayınları 2013
ÖZÜMSEN DİYARBEKİR