ÝKÝ KAPILI BÝR HANDAN ÂÞIK VEYSEL GEÇTÝ

              Bize hayatýn güzelliklerini, zorluklarýný, acýlarýný, sevinçlerini, kederlerini gösteren ozanlarýmýza saygýmýz sonsuzdur. Onlarýn sayesinde gönül gözümüz açýldý, hayata at gözlükleri ile bakmaktan kurtulduk. Âþýk - ozan deyince ilk aklýma gelen isimlerden biridir Âþýk Veysel… “Uzun ince bir yoldayým gidiyorum gündüz gece…” diyen ozanýmýz görmeyen gözlerine raðmen gönlünün ýþýðýyla gecelerini de gündüze çevirmiþtir.

                      Âþýk Veysel Þatýroðlu, 25 Ekim 1894 yýlýnda Sivas’ýn Þarkýþla ilçesinin Sivrialan köyünde doðmuþtur. Avþar boyunun Þatýrlý obasýna mensuptur. Annesinin adý Gülizar, Karaca lakaplý babasýnýn adý da Ahmet’tir. Karaca Ahmet köyünde çiftçilik yapar. O sýralar çiçek hastalýðý salgýndýr. Veysel’in iki ablasý çiçek hastalýðýndan ölürler. Veysel de yedi yaþýndayken çiçek hastalýðý yüzünden iki gözünü kaybeder. Veysel bu olayý þöyle anlatýr:

                     “Çiçeðe yatmadan evvel anam güzel bir entari dikmiþti. Onu giyerek beni çok seven Muhsine kadýna göstermeðe gitmiþtim. Beni sevdi.    O gün çamurlu bir gündü, eve dönerken ayaðým kayarak düþtüm. Bir daha kalkamadým. Çiçeðe yakalanmýþtým... Çiçek zorlu geldi. Sol gözüme çiçek beyi çýktý. Sað gözüme de, solun zorundan olacak, perde indi. O gün bugündür dünya baþýma zindan.”

                          Veysel’in gözlerini kaybettikten sonra arkadaþlarýyla oyun oynamayýp yalnýz kaldýðýný gören babasý ona oyalansýn diye bir saz alýr. Babasý halk ozanlarýnýn þiirlerini ezberleyerek Veysel’e okur. Saz çalmayý ise Veysel’e Çamþýhlý Ali Aða öðretir. Zamanla sazýný yanýndan ayýrmaz olur. Tanýnmýþ halk ozanlarýnýn eserlerini (ozanlarýn tabiriyle usta malý) çalýp söyler. 25 yaþýna geldiðinde Esma adlý bir kýzla evlenir. Evlendikten kýsa bir süre sonra Veysel annesini ve babasýný kaybeder. Bir kýzý olur. Ýkinci çocuðu ise 10 günlük bebekken ölür. Esma, Veysel’i bir yaþýndaki kýzýyla baþ baþa býrakarak kaçar.

             Âþýk Veysel,  1933’te Ahmet Kutsi Tecer ile tanýþýr. Bazý insanlarýn hayatlarýnda kilometre taþý olan kiþiler vardýr. Ýþte Ahmet Kutsi Tecer de Âþýk Veysel’in hayatýnýn dönüm noktasýnda yer alýr. O güne kadar usta malý eserler çalýp söylerken onun teþvikiyle kendi þiirlerini yazar ve besteler. Babasý saz almasaydý, karþýsýna Ahmet Kutsi Tecer çýkmasaydý bu önemli deðer belki de köyde yitecekti ve biz Veysel’i tanýyamayacaktýk. Düþünüyorum da Anadolu’muzda bugüne kadar kim bilir ne deðerler keþfedilmeden kaybolmuþlardýr.

           Âþýk Veysel, bir süre Köy Enstitülerinde öðretmenlik yapar. 1965 yýlýnda Türkiye Büyük Millet Meclisi “Ana dilimize, birlik beraberliðimize hizmetlerinden ötürü” özel bir kanun çýkartarak Veysel’e maaþ baðlar. Âþýk Veysel, dili ustalýkla kullanýr. Türkçesi yalýndýr. Þiirlerinde yaþama sevinci ile hüzün, umutsuzlukla iyimserlik iç içedir. Doða, toplumsal olaylar ve insan sevgisini iþlemiþtir. Ýnce eleþtiriler taþýyan þiirleri de vardýr.1970’li yýllarda Fikret Kýzýlok, Eþin Avþar, Hümeyra gibi deðerli müzisyenler Âþýk Veysel deyiþlerini düzenleyerek yaygýnlaþtýrýrlar. Böylece Veysel daha geniþ kitlelerce tanýnýr.

            21 Mart 1973’te doðduðu yerde yani Sivas’ýn Þarkýþla ilçesinin Sivrialan köyünde ölümsüz eserler býrakarak akciðer kanserinden hayata gözlerini kapar. Âþýk Veysel iki kapýlý bir handa gündüz gece yol aldýðý ömrünün çýkýþ kapýsýna geldiðinde Türk Halk Edebiyatýna “Deyiþler”, “Sazýmdan Sesler”, “Dostlar Beni Hatýrlasýn” adlý muhteþem eserler býrakmýþtýr. Ölümünden sonra “Bütün Þiirleri” 1984 yýlýnda yayýnlanýr. Her yýl Þarkýþla’da adýna þenlikler yapýlýr.

          2008 Kasým sonu Aralýk baþýnda Kültür ve Turizm Bakanlýðýnýn Sivas’ta düzenlediði etkinliðe Çukurova Halk Ozanlarý Kültür ve Dayanýþma Derneði Baþkaný olmam sýfatýyla davet edilmiþtim. O zaman Âþýk Veysel’in köyüne de götürdüler. Âþýk Veysel Müzesini gezdirdiler. Kýzý, gelini ve torunlarýyla tanýþma imkâný buldum. Orada duygulanarak üç kýtalýk bir þiir yazdým ve kýzýna okudum. Çok mutlu oldu. Âþýk Veysel’in ve Gülizar Haným’ýn mezarlarýný ziyaret ettim.

        Orada yazýp ailesine de okuduðum aþaðýdaki “Âþýk Veysel” þiirim “Çocukluðum Sende Kaldý Ýstanbul” adlý kitabýmýn 77. sayfasýnda yer alýr.

      Sevgili ustam sazýn sana sadýk oldu ve gizli sýrlarýný aþikâr etmedi, dostlarýn düðünde bayramda seni hatýrlamadý çünkü sen hiç unutulmadýn ki hatýrlanasýn. Sen sonsuza dek gönüllerimizde yaþamaya devam edeceksin.

HARÝKA UFUK

ADANA

25 MART 2015

SAAT: 16.00

                            ÂÞIK VEYSEL

                Sivas Sivrialan köyünde doðan,

               Âþýk Veysel bizde ebedi yaþar.

               Sanki bir güneþtir kültüre doðan,

               Âþýk Veysel bizde ebedi yaþar.

              Dünya malýnýn bir, çok ile azý,

              Bazen neþe verir, dert verir bazý,

              Her derdine ortak, dostuydu sazý,

              Âþýk Veysel bizde ebedi yaþar.

              Yüce usta demiþ: Hatýrla beni!

              Harika unutmaz Veysel’im seni,

              Toprak olsa bile bedeni, teni,

              Âþýk Veysel bizde ebedi yaþar.

          HARÝKA UFUK   
               SÝVAS
          27 KASIM 2008