ÜÇÜNCÜ  HAN-I  YAÐMA


16  Mayýs  1919  Tarihinde  Mustafa  Kemal Paþa  Bandýrma  adlý  bir  vapurla  Ýstanbul’dan  Samsun’a  doðru  yola  çýkmýþtý.  Bu  yolculuk  ile  baþlayan  Milli  Mücadele,  sonunda  zafere  ulaþmýþ  ve  16  Mayýs  1919 un  üzerinden  tam  yedi  sene  geçmiþti.  Yani  takvim  yapraklarý  16  Mayýs  1926  yý  gösteriyordu.

Bu  yedi  senelik zaman  zarfýnda  o  kadar  büyük  deðiþiklikler  olmuþtu  ki…Mesela  1 Kasým  1922 de  Saltanat  kaldýrýlmýþ,  17  Kasým  1922 de  padiþah  VI.  Mehmet  Vahdettin  yurt  dýþýna  kaçmýþ,  29  Ekim  1923 de  Cumhuriyet  ilan  edilmiþ,  3  Mart  1924 de  Halifelik  kaldýrýlmýþ  ve  16  Mart 1924  Tarihi  itibariyle  Türkiye  Cumhuriyeti  topraklarýnda  Osmanlý  hanedanýndan  bir  tek  Allahýn  kulu  býrakýlmamýþ,  hepsi  yurt  dýþýna  sürülmüþtü.

Evet  takvim  yapraklarý  16  Mayýs  1926  yý  gösterdiði  gün  Mustafa  Kemal   bir  yurt  gezisindeydi  ve  o  günkü  duraðý  Adana’ydý.

Kendisine  önemli  bir  haber  getirildi.  Haberi  veren  kiþi  bunu  bir  müjde  gibi  sunmuþ,  son  Osmanlý Padiþahý  VI  Mehmet  Vahdettin’in  öldüðünü  söylemiþti.  Ama  Mustafa  Kemal  böyle  bir  habere  sevineceðine  tam  tersi  üzülmüþ  ve  ‘’ Çok namuslu bir adam öldü Ýsteseydi Topkapý'nýn bütün cevahirini götürür ve öyle bir ordu kurup geri dönerdi ki "  demiþti.[ Bunlarý  Murat  Bardakçý  söylüyor.]

Atatürk  gerçekten  16  Mayýs  1926 da  ölen son  Osmanlý  Padiþahý   Vahdettin’in  arkasýndan  böyle  bir  þey  demiþ  olabilir  mi?

Ýþin  doðrusu  hemen  bir  yýl  sonra  irad  ettiði    büyük  Nutuk’a  baktýðýmýzda   Mustafa  Kemal’in  Sultan  Vahdettin  için  ‘’ Çok  namuslu bir  insan  öldü’’  Demiþ olmasý  mümkün  görünmüyor.  Çünkü  hiç  bir  insan  ‘’  Çok  namuslu  ‘’  olduðuna  inandýðý  bir  insan  için  bir  yýl  sonra  ‘’ sefil,  aciz,  anlayýþtan  yoksun,  korkak, yaratýk’’  Gibi  ifadeler  kullanmaz.

Dahasý  Sultan  Vahdettin  Yurt  dýþýna  çýkar  çýkmaz  Atatürk’ün  emriyle  yaptýrýlan  ilk  iþ  derhal  Topkapý  Sarayýndaki hazinelere  ve  kutsal  emanetlere  baktýrmak  oluyor.  Yani  yurt  dýþýna  saraydan  bir  þeyler  kaçýrdý  mý,  özellikle  de  kutsal  emanetler  bölümünde  olan  ve  halifeliðin  simgesi  sayýlabilecek  nesnelerden  yanýnda  götürdüðü  var  mý?  Bir  insan  ‘’Dünyanýn  en  namuslu  insaný ‘’  Olarak  gördüðü  kiþi  hakkýnda  böyle  bir  zan  besler  mi?[Bu  kýsmý  da Tarihçi  Prof  Metin  Hülagü  söylüyor]

Yani  iki deðiþik  görüþ  var.  Ancak  konuyu  madem  ki  buraya  getirdik  o halde  buradan  devam  edelim.

Öncelikle  padiþah  Vahdettin  yurt  dýþýna  giderken   ne  kadar  bir  para  ya  da  deðerli  eþya  götürdü?

Saltanatýn  kaldýrýlmasýnýn  hemen  akabinde Osmanlý  Hanedanýndan  olup  yurt  dýþýna  ilk  giden Sultan  Vahdettin,  eþya  olarak  hiç  bir  þey  götürmedi  dersek  yalan  olmaz.  Para  olarak  ise  en  son  þahsi  maaþý  olan  50.000  Tl  yi  götürdü  ki  bu  paranýn  tamamý  da  para  deðil  önemli  bir  kýsmý  Ýngiliz  ve  Fransýz  bonolarýydý.  [Faydalandýðým  kaynaðýn yazýldýðý  2007  yýlý  itibariyle  bu  para  ve  bonolarýn  toplam  deðeri 215.000 Tl  idi ]

Evet…Dünyanýn  en büyük  imparatorlarýndan  birisiniz,  dünyanýn  en  güçlü  devleti  olan  Ýngiltere’nin  yardýmlarý  ile  yurt  dýþýna  kaçýyorsunuz,  elinizin  altýnda  muazzam  bir  servet  var  ama  sadece  215.000 Tl  götürüyorsunuz  yanýnýzda.. 

Ancak..Hemen  belirtelim  Vahdettin  ölünceye  kadar  saltanat  davasýndan  vazgeçmiþ  deðildir. Nitekim  o  yurt  dýþýna  çýkýþýný  hep  hicret  olarak  görmüþ Aynen  þöyle  demiþ  yurt  dýþýna  çýkýþý  ile  ilgili olarak:

”Akýllý ve münevver kimseler fiilen, irsen ve istihkâken hilafet ve saltanat makamýnda bulunan (ki bu dünyadaki en büyük ve en ehemmiyetli makamdýr) bir sultanýn vatana hýyanet etme emel ve hýrsýna kapýlmasýný nasýl izah edebilirler? Bu makamýn ve özellikle hilafetin þeref ve haysiyetini muhafaza etmek için tahtýmý muvakkaten (geçici olarak) terk ettim, refah ve rahatýmý bir kenara attým. Saltanattan ve vatandan ayrýlmamýn sebebi uyguladýðým siyasetin hesaba çekilmesinden korktuðum için deðil, canýmý, þerefimi kurtarmak içindir. Güç yetiþtirilmeyecek þeylerden uzak durmak peygamberimizin sünnetidir.’

Yukarýdaki  sözlerinden de  anladýðýmýz  kadarýyla  Padiþah  Vahdettin  belki  de  ‘’  Nasýl  olsa  geri  döneceðim’’  Ümidiyle  yanýnda  o  215.000 Tl dýþýnda  hiç  bir  þey  götürmemiþtir.

Peki  3 Mart  1924 de  haklarýnda yurt  dýþýna  sürgüne  gönderilme  kararý  çýkarýlmýþ  olan Osmanlý  hanedanýnýn  diðer  mensuplarý  ( eþikteki  beþikteki  toplam  155 kiþi) yurt  dýþýna  gönderilirken  yanlarýnda  ne  götürdüler?  Ya da  bir  þey  götürdüler  mi?

Hemen  belirtelim:

Eþya  olarak  bir  bavula,  valize  ne  kadar  ne  sýðdýrýlabilirse  onu  götürdüler.  Gidecekleri  yurt  dýþýnda  çýplak  dolaþmayacaklarýna  göre  de  valizlere,  bavullara  ancak  kendi  eþyalarýný, elbiselerini  yerleþtirebildiler.  Zaten  kanun  çýkar  çýkmaz  son  halife  Abdulmecit,  hiç bekletilmedi  derhal  4  Mart  1923 de yurt  dýþýna  gönderildi.Handedanýn  diðer  mensuplarýna  da  sadece  10  gün  süre  tanýnmýþtý.

Ýþte  bu on  gün süre  içinde  Osmanlý  hanedan  mensuplarý  kendilerine  ait  þahsi  eþyalarý alelacele elden  çýkarmaya  baþladýlar.  Önlerinde  fazla  zamanlarý  olmadýðý  için  kim ne  veriyorsa ona  razý  oldular  ve  mesela  pek  çok  tablo,  resimle  hiç  alakasý  olmayan  insanlara  oldukça  ucuz  fiyata  satýldý. Tam  anlamýyla  bir yaðma  yaþandý  o  günlerde. 

Yani  3 Mart 1924 -  16  Mart 1924  tarihleri  arasýnda  Osmanlý  hanedaný  yakýn  tarihinin  üçüncü yaðmasýný  yaþýyordu.

Birinci  yaðmayý  Sultan  Abdülaziz  tahttan  indirildiðinde,   II.  Yaðmayý  Sultan  II.  Abdülhamit  tahttan  indirildiðinde  yaþamýþ  ve  bu  yaðma  tarihe  Yýldýz  Yaðmasý  olarak  geçmiþti. O  ikinci  yaðma  öylesine  bir  yaðmaydý  ki  en  büyük  Abdülhamit  düþmaný  Tevfik  Fikret’i  bile  isyan  ettirmiþ  ve  hepimizin   ‘’Yiyin  efendiler  yiyin’’  Diye  bildiði  ‘’Han-ý  Yaðma’’ Þiirini  yazmasýna vesile  olmuþtu.   

Üçüncü  yaðma  ise  1924 yýlýnda yaþýyordu.  Tabii  ki  tüm  bunlara  ‘’Milletin  olan,  millete  dönmüþtü’’  Diyen  de  olacaktýr  ama  olay  ‘’  Milletin  olanýn  millete  dönmesi’’ deðildi.  Kapanýn  elinde  kalýyordu  her  þey. 

Yaðmalanan  eþyalarýn  büyük  bir  kýsmý  yurt  dýþýna  çýkarýldý  yabancýlar  tarafýndan.  Yurtta  kalanlar  kim  kaptýysa  onun  elinde  kaldý.  Sonraki  yýllarda  ise  müzayedelerde  satýldý  tekrar.

Peki  onca gayrýmenkul  ( yani  taþýnamaz mal)   ne  oldu? Öyle  ya  Osmanlý  hanedanýna  ait  taþýnabilir  mal  mülk  böylece  yaðma  edilmiþti  ama  taþýnamaz  mal  mülk  ne  olmuþtu?

Ýþte  bunu  anlayabilmek  için  3 Mart  1924 de  Osmanlý  Hanedanýnýn   yurt  dýþýna  çýkarýlýþý  ile  ilgili  kanuna  bakmak  gerekir.

Bu  kanunun  tabii  ki  tüm maddeleri  bu  konuyla  ilgili  deðildir  ama  bilgi  edinilmesi  açýsýndan  ben  tüm  maddeleri  yazýyorum,  bu  arada  Osmanlý  hanedanýnýn  gayrýmenkulleri  ile  ilgili olarak nasýl  bir  uygulama  yapýlmýþ  onu da  göreceðiz.

“Hilâfetin ilgâ ve Hanedan-ý Osmanî’nin Türkiye Cumhuriyeti  memaliki haricine çýkarýlmasýna dair kanun

Kabul tarih:3 Mart 1924 (hicri 26 Recep 1342)(rumi 3 mart 1340)

Kanun no:431