Yarým asra yakýn süre Milli Eðitim camiasýnda öðretmen olarak çalýþan bir eðitimci olarak bakanlýðýmýzýn bazý çalýþmalarý hakkýnda görüþlerimi bildirmek isterim. Eðitim-öðretim alanýnda görüþ bildirmek benim için çok önemli. Öncelikle halkýný ve ülkesini seven bir yurttaþ olarak ülkemin çaðdaþ uygarlýk düzeyine yükselme savaþýnda utkular elde etmesini tutkuyla istiyorum. Yýllarýný karatahta baþýnda geçirmiþ birisi olarak ülkedeki eðitim-öðretim çalýþmalarýna ilgi duymamak benim için yaþamýmýn içinde olmazsa olmazlarýndan arasýnda.

Þöyle ki, eðitim öðretim çalýþmalarý ve uygulamalarý yaþamýn en çok önemlilik arz eden bir alaný. Çünkü yapýlan iþ bir yýllýk, on yýllýk deðil, yüz yýllýk gelecekle ilgili. Yer karasýnda kendimize saðlam bir yer edinmek ve geleceðimizi güvence altýna almak için nitelikli çalýþmalarla donanýmlý kuþaklar yetiþtirmeliyiz. Bu baðlamda eðitim çalýþmalarý çaðýn en son bilimsel verileri göz önünde tutularak ele alýnmalýdýr. Güçlü ülkeler böyle yapýyorlar. Eðitime bizlerin tahmin bile edemeyeceðimiz ölçüde gerekli önemi veriyorlar.

Üzgünüm yýllarca bu ülkede çok defa Milli Eðitim bakaný olarak eðitim camiasýndan yetiþmiþ kiþiler atanmadý. Hemen hemen her yýl eðitim programlarý deðiþti. Sevgili öðrencilerimizin, saygýdeðer velilerimizin ve de öðretmenlerin kafalarý karýþtýrýldý.

Sanki bir sihirli el çalýþmalarý sabote edercesine iþler tabir uygunsa Arapsaçýna çevrildi. Çözülmemesine. Devletin yapmasý gereken birincil görevlerinden olan eðitim çalýþmalarýna dershaneler, tarikat ve cemaatler ortak oldu. Öðrencilerimizin güzel yýllarý dershane kapýlarýnda heder edildi. Velilerimiz büyük zorluklar içinde çocuklarýnýn dershane giderlerini ödemek zorunda býrakýldý. Bu bizim ülkemizde oldu. Söylediklerimi gün gün, ay ay, yýl yýl yaþadýk. Batý dünyasýnda bizdeki gibi çalýþmalar görmek hiç olasý deðil.

Bakanlýðýmýz ne yaptý. Güya yeni bir çalýþma yapýyorum edasýyla göstermelik uygulamalarý yýl yýl uyguladý. 2005 yýlýnda yeni müfredat uygulamaya kondu. Neymiþ bundan böyle ana konularý ünite adýyla deðil tema adýyla iþleyecekmiþiz… Yeni müfredatta en güzel çalýþma, bundan böyle öðrencilerimizin yazýlarýný dik temel harflerle deðil bitiþik eðik yazýyla yazmalarý istendi. Ýþte bu güzel bir yenilikti.

Bu uygulama gerçekten aþaðýda görüþlerini aldýðým eðitimcilerimizin ve dünyada ne kadar çok ülkenin uyguladýðý bir yöntemdir. Yeni yazýya geçtiðimiz yýllarda da el yazýsý diye de adlandýrýlan bitiþik eðik yazý ile büyüklerimiz okuma yazma öðrenmiþler. Köyümüzde henüz üç yýl eðitim veren ilkokul mezunu babam çok güzel el yazýsý yazardý.

Bitiþik eðik yazýnýn temel amacý çocuklarýn beyin geliþimine daha fazla katkýda bulunduðu, sanatsal duyguyu geliþtirdiði bir yadsýnamaz gerçektir. Duyuyoruz bakanlýðýmýz yeniden dik temel harflerle okuma-yazma eðitimine geçme çalýþmalarý içine girmiþ. Çocuklarýmýz bitiþik yazý yazmakta zorlanýyormuþ gibi mazeretler beyan ediliyor.

Öðrenme-öðretme çalýþmalarýnda geçen yýllar içinde þu yargýya vardým. Öðretmen iþleyeceði konuya ne kadar fazla vakýfsa, bildiklerinin tamýný deðil ancak çok az kýsmýný öðrencilerine aktarabilir. Öðretmenlerimiz bitiþik eðik yazý yazma alanýnda yeterli yetiþtirilmiyorlarsa haliyle öðrencilere iþlek yazý yazdýrabilme çalýþmasýnda yeterli derecede baþarýlý olamazlar. Sorun burada kilitleniyor.

O halde geri dönüþe hiç gerek yok. Yapýlacak iþ öðretmenlerimizi iþlek yazý yazma konusunda donanýmlý yetiþtirmekten geçiyor. Þimdi bitiþik eðik yazý çalýþmalarýyla ilgili bazý bilim insanlarýnýn görüþlerine bir göz atalým.

  Prof. Dr. Ziya Selçuk (TEDMEM Direktörü): Dünyada el yazýsýný en az 3 yýl üst üste kullanan okullar var. Türkiye’de ise okul öncesinde karalama yaptýrýlýyor, birinci sýnýfta öðretiliyor, ancak diðer yýllar için kýsýtlý etkinliklerle desteklenen bir sistem bulunuyor. Ayrýca 7 yaþ müfredatý 5-5.5 yaþ aralýðýna okutuluyor. Sistem doðru uygulanmýyor. Olmasý gereken ikinci, üçüncü, dördüncü sýnýfta ders olarak okutulmasý. El kaslarý uygun olmayanlarýn muaf tutulabilmesi. Sürekliliðinin saðlanmasý. El yazýsýna karþý çýkan bilim insanlarý çocuðun el yazýsý yerine, elini kullanarak baþka aktivite yapabileceklerini savunuyor. Ancak Türkiye’de çocuklarýn çoðunun el kaslarý zayýf.

Çünkü yemeðini kendisi yemiyor, aþýrý koruyucu anne-baba tarafýndan büyütülüyor. Ailenin sosyo- ekonomik durumunun artmasýyla el kasý zayýf olanlarýn sayýsý da yükseliyor. Eðitim sistemlerinin dijital hale gelmesiyle el yazýsý da yerini klavyeye býrakabilir.

Uygun koþullar saðlandýðýnda el yazýsýnýn çocuklara büyük faydasý var. Beynin geliþimini, çalýþmasýný etkiliyor, düþünme becerisini arttýrýyor. Öðrencilerin sanatsal yönlerinin farkýna varmalarýný saðlýyor, özgüveni oluþturuyor. Yanlýþ uygulamalarda ise psikolojik sorunlara yol açabiliyor. Çocuk sistem sorununu kendi beceriksizliði olarak algýlýyor, güven sorunu yaþýyor. Motivasyonu kýrýlýyor. Bu süreçte matematik gibi baþka derslerden de baþarýsýz olabiliyor. Yeniliklere kendini kapatarak deneme süreçlerinin dýþýnda kalýyor. Bu nedenle velilerin söylediklerine, isteklerine kulak verilmeli. Gerekli iyileþtirmeler yapýlmalý, yoksa uygulama son bulmalý. Doðru materyal ve eðitim verilirse yararlý olur.

Prof. Dr. Hayati Akyol (Gazi Üniversitesi Eðitim Fakültesi Öðretim Üyesi): Bir çocuða iki yýl içinde eðik ve dik yazý tipinin öðretilmesi konusunda birçok çalýþma yaptýk ve sonuçta, el yazýsýnýn diðerine göre daha avantajlý olduðunu gördük. Ancak Türkiye’deki okullarda bu konuda iyi bir eðitim öðretim yapýlmýyor. Yeterince egzersize yer verilmiyor. Öðretmenler iyi eðitilmiyor. Birinci sýnýfta öðrenilmesi için acele ediliyor. Öðrencilerin bireysel farklýlýklarý dikkate alýnmýyor. Zamanýnda doðru yazmayý öðrenemeyen çocuk ve öðretmenler sonraki yýllarýnda da zorluk yaþýyor. Bu, baþarýsýzlýða neden oluyor, diðer dersler de olumsuz etkileniyor.

El yazýsýnda kalem dik tutulmadýðý için yazýmý kolay ve çabuk oluyor. Böylece öðrenciler ellerini çok fazla kaldýrmadýðý için düþüncelerini daðýtmadan yazýya dökebiliyor. Estetik duygularýn geliþimine katký saðlýyor. Harflerin ters yazýlmasýnýn önüne geçiliyor. Eðer doðru materyal ve eðitim veriliyorsa, el yazýsýnýn dezavantajý yok. Ama her yöntemin eksikleri olabilir. Türkiye’de 8’inci sýnýfa gelindiðinde öðrencilerin eðik yazma oraný yüzde 15’e kadar iniyor. Bunu önlemenin yolu daha fazla okuma-yazma uygulamalarýndan geçiyor. Doðru, okunaklý yazý yazamayan bir çocuk, fikirlerini de etkili anlatamýyor, yazamýyor. Sorunlar saptanarak etkili çözümler geliþtirilmeli.

Yrd. Doç. Dr. Aliye Erdem (Ankara Üniversitesi Eðitim Bilimleri Fakültesi Ýlköðretim Bölümü Öðretim Üyesi): Ýçinde bulunduðumuz yüzyýlda dünyada yapýlan beyin araþtýrmalarý ardýndan ülkemizde 2005 yýlýnda ilk okuma ve yazma öðretim yönteminde deðiþikliðe gidildi. Cümle yönteminin yerini ses temelli cümle yöntemi aldý, yani seslerden hareketle sesler, sözcükler, cümleler ve metinler oluþturuluyor.

Yazý öðretiminde ise dik temel harflerin yerini bitiþik eðik yazý ile okuma-yazma öðretimi aldý. Bitiþik eðik yazýnýn olumlu yönü vurgulandý, çocuklarýn kalemi ellerine ilk aldýklarýnda anatomik yapýlarý gereði eðik tutmasý, yazmada sað ve sol elini kullananlar için kolaylýk saðlamasý, bireyin kendisine özgü bir yazý stili geliþtirmesine uygun olmasý, harfler birleþtirilerek yazýldýðý için yazým hatalarýnýn ve geriye dönüþlerin azalmasý, harflerin birbirine baðlanarak yazýlmasýnýn düþüncelere de yansýmasýyla bireylerin akýcý düþünmesi ve kendini daha iyi ifade etmesi gibi özellikler bitiþik eðik yazý ile okuma yazmanýn üstünlükleri olarak belirtildi.

Ancak okullardaki uygulamalar incelendiðinde 10 yýldýr uygulanan bu yöntemde okula baþlama yaþýnýn düþmesinin de etkisiyle öðrencilerin harfleri bitiþik eðik yazý formuna göre yazmakta zorlandýklarý görülüyor. Öyle ki bazen öðrencinin kendi yazdýðýný bile okumakta güçlük çektiði gözleniyor. Öðrencilerin her derste bütün yazýlarýný bitiþik eðik yazý ile yazmalarý isteniyor. Oysa öðrenciler 5’inci sýnýftan itibaren yavaþ yazma ve öðretmenlerin, öðrencinin yazýsýný okuyamamasý gibi nedenlerle dik temel harflerle yazmaya devam ediyor. Öðretim süreci gerçekleþtirilmediði halde dik temel harflerle yazarken öðrenciler pek çok yazým hatasý yapýyor. Bu durumda ülke genelinde öðrencilerin, öðretmenlerin ve velilerin görüþleri alýnýp sýnýf içi gözlemler yaparak ayrýca öðrencilerin birinci sýnýftan sonraki yýllarda da takibi saðlanarak sorunlar saptanmalý ve etkili çözümler geliþtirilmeli.

 EL YAZISININ ÖÐRENÝLMESÝ ÇOCUKLARIN PSÝKOMOTOR GELÝÞÝMÝ ÝÇÝN ÖNEMLÝ BÝR AÞAMADIR

El yazýsý kaslarýn eþ güdümlü hareket etmesine yardým eder. Özellikle küçük veya karýþýk hareketler yapmak amacýyla kollarýn, ellerin veya parmaklarýn koordinasyonu saðlayan ince motor kontrolü bu beceriyi ilerletir. Bazý uzmanlar, yazma becerisini bir kutu açma veya ayakkabý baðcýðýný baðlama becerisiyle bile ilintilendirmiþlerdir.

El yazýsý tam olarak öðrenilip otomatik bir hal aldýðýnda; çocuklar, harfleri nasýl yazacaklarýný düþünmeden iþlerine odaklanabilirler.

TANIMA VE HATIRLAMAYA YARDIMCI

Okullarda veya yetiþkinler arasýnda yapýlan testlerde, el yazý yazarken öðrenilen kelimelerin çoðunlukla bilgisayarda yazarken öðrenilen kelimelerden daha iyi hecelendiði görülmektedir. Bitiþik el yazýsý öðrencinin karakterleri daha iyi hatýrlamasýna ve sonrasýnda gözünde daha iyi canlandýrmasýna yardýmcý olur. Yazý yazma, alýnan verilerin daha iyi deðerlendirilmesini ve düzenlenmesini saðlayýp bilgiye gösterilen dikkati arttýrdýðýndan fikir ve kavramlarýn daha iyi pekiþtirilip daha kolay hatýrlanmalarýný saðlar.

EL YAZISI VE OKUMA: BÝRBÝRÝNE BAÐLI ÝKÝ BECERÝ

Beyindeki bilginin kodlanmasý ve kodun çözülmesini içeren zihinsel iþlemin sonuçlarý olduklarý için bu iki beceri birbirinden ayrýlamaz. Yazmayý düzgün bir þekilde öðrenememek metnin bir bütün olarak algýlanmasýný, kelime veya deyimlerin içeriklerinin anlaþýlmasýný zorlaþtýrarak, çocuðun okuma yeteneði üzerinde de etkili olabilir. Ayrýca, yazý yazma ile ilgili problemler veya otomatik kontrolün olmayýþý çocuðun geri kalmasýna neden olarak not alma becerilerini etkileyebilir ve böylece yoðunlaþma problemlerine yol açabilir.

Kötü alýþkanlýklardan vazgeçmek zordur, bu nedenle baþlangýçtan itibaren düzgün yazmayý öðrenmek önemlidir. Ýyi yazým gereçleri, çocuklarýn iyi yazý yazmasýna yardýmcý olduklarýndan büyük bir isteklendirme kaynaðýdýr. Çocuklardan haftalýk alýþveriþ listesini, yaþ günü dilek listelerini yazmalarýný veya resimleri adlarýyla imzalamalarýný isteyerek doðru el yazýsý becerilerini geliþtirmelerini teþvik edebilirsiniz.

Ankara Üniversitesi Eðitim Bilimleri Fakültesi öðretim üyesi Prof. Dr. Firdevs GÜNEÞ'ün açýklamalarý

Memurlar Net'in "Anket" bölümünde "Ýlköðretimde bitiþik eðik yazý ile derslerin iþlenmesi öðrenciler açýsýndan uygun mudur ?" baþlýklý bir anket uyguluyorsunuz.

Bitiþik eðik yazýnýn öðrencilerin zihinsel, dil, bedensel geliþimi ve öðretim açýsýndan uygunluðu çok sayýdaki bilimsel araþtýrmalarla belirlenmiþtir. Özellikle öðrencilerin zihinsel ve dil geliþimine çok büyük katkýlar saðlamaktadýr. Bu nedenle geliþmiþ ülkelerin çoðunda öðrencilere bitiþik eðik yazý ile okuma-yazma öðretilmekte ve bütün derslerde kullanýlmaktadýr. Örneðin Ýrlanda, Finlandiya, Norveç, Ýsveç, Danimarka, Fransa, Ýngiltere, Kanada, Almanya, Belçika gibi birçok ülkede bitiþik eðik yazý ile okuma-yazma öðretimine baþlanmaktadýr. Hatta 3-5 yaþýnda bile bitiþik eðik yazý ile okuma-yazma öðreten ülkeler bulunmaktadýr.

Ülkemizde bitiþik eðik yazý öðretimine Atatürk döneminde baþlanmýþtýr. Atatürk, kara tahta baþýnda yeni Türk Latin harflerinin örneklerini bitiþik eðik el yazýsý ile göstermiþtir. Atatürk döneminin kuþaðý; yaþlýsý genci, bitiþik eðik yazýyý çok iyi öðrenmiþ ve yýllarca kullanmýþtýr. O döneme ait diplomalar, nüfus cüzdanlarý, tapu kayýtlarý vb. birçok belge bitiþik eðik yazý ile yazýlmýþtýr. Ancak daha sonraki programlarda üzerinde durulmamasý, gerekli önemin verilmemesi nedeniyle bitiþik eðik yazý kullanýlmamýþtýr. Bu ilgisizlik 1997 Yazý Öðretim Programýna kadar sürmüþ, Kasým 1997 tarih ve 2482 sayýlý Tebliðler Dergisinde yayýnlanan Yazý Öðretim Programýnda ilköðretim okullarýndaki öðrencilere bitiþik el yazýsý öðretilmesi tekrar ele alýnmýþtýr.1997 yýlýndan bu yana ilköðretim okullarýnda bitiþik eðik yazý öðretimi yapýlmaktadýr. Ancak öðretmen ve müfettiþler üzerinde çok durmamýþlardýr. 2004 Türkçe Öðretim Programý ile bu konuya tekrar aðýrlýk verilmiþ ve zorunlu hale getirilmiþtir.2004 yýlýndan bu yana yapýlan bütün araþtýrmalar, öðrencilerimizin bitiþik eðik yazýyý çok iyi öðrendiklerini, zihinsel ve dil becerilerini üst düzeyde geliþtirdiklerini göstermektedir. Bitiþik eðik yazý konusunda öðrencilerimizin büyük sorunu bulunmamakta, mevcut sorunlar da öðretmenlerin üzerinde durmamasýndan ya da iyi öðretilmemesinden kaynaklanmaktadýr.

Öðretmenlere gelince, öðretmenlik bölümünden mezun öðretmenlere Üniversitelerde "Ýlk Okuma-Yazma Öðretimi" ve "Güzel Yazý Teknikleri “derslerinde bitiþik eðik yazý öðretimi öðretilmektedir. Alan dýþýndan atanan öðretmenler ilk okuma-yazma öðretimi ve bitiþik eðik yazý öðretimi konusunda ders almadýklarýndan bilmemektedir. Ancak bu öðretmenler üniversite mezunudur ve bitiþik eðik yazý üniversite mezunu bir öðretmenin öðrenemeyeceði veya öðretemeyeceði kadar da zor deðildir. Öðrencilerimizin geleceði, zihinsel ve dil becerilerinin geliþimi için biraz fedakârlýk etmeleri gerekmektedir.

Özet olarak, ülkemiz çocuklarýnýn zihinsel ve dil geliþimine büyük katkýlar getiren, düþünen, anlayan, sorgulayan ve sorun çözen bireyler olarak yetiþmesinde önemli rol oynayan bitiþik eðik yazý öðretimini, bu konuda yeterince bilimsel bilgiye sahip olmayan kiþilere anket uygulayarak zedelemek yanlýþtýr. Bu anketi, bitiþik eðik yazýnýn yararlarýný bilmeyen ya da öðretmek istemeyenlerin istediðini düþünüyorum. Lütfen bu uygulamadan vazgeçelim. Öðrencilerimizin geleceðine zarar vermeyelim. Onlarý en iyi þekilde ve Ülkemize yakýþýr biçimde yetiþtirmek için hepimiz çaba gösterelim.