Günümüzde, iki kardeþ arasýna mal ve kadýn girmiþse; nihayetinde silahlar çekiliyor kim önce davranýrsa hayatta kalýyor diðeri de hapse giriyor. Ayný anne ve babadan bile bu hale geliniyorsa, bir Türk Birliðinden bahsetmek nasýl mümkün olabilir ki?  Üstelik geçmiþinde Rusya mezalimi ve yaralarýný henüz saramamýþ, onun izlerini taþýyan alkol tüketimi ve sigara içiminin çokça olmasý, geleneklerin yýpranmasý ve geçim derdinin tavan yapmasý gibi sebeplerin sona erdirilerek, samimi bir kardeþliðe adým atmak mümkün olabilir mi?

Nerdeyse 90lý yýllardan bu yana, 30 yýl geçmiþ ve bu bölgede özgürlük sonrasý genç bir nesil yetiþmiþtir. Bu yeni neslin eðitimini, genellikle Türkiye’de yapýlmaktadýr. Bu çerçevede, yeni nesil Türkiye’deki yaþam biçimine motive olmuþlardýr, Türkçeyi öðrenmiþlerdir, Türkiye’den evlenmiþlerdir, þarkýcý olmuþlardýr, ticaret yapmýþlardýr ve çalýþmýþlardýr.

Azerbaycan dönüþü, Türkiye’de týp okuyan bir gençle konuþtuðumda, verilen maaþýn azlýðý ve doktorluða verilen itibarýn azlýðý nedeniyle, yaþamýný Türkiye’de devam ettireceðini söylediðine þahit oldum. En azýndan bu nesil, Türkiye ortamýný ve hayat þartlarýný benimsemiþ gibi görünüyorlar. Hatta nerdeyse on civarýnda otobüs firmasý Azerbaycan’a gidip geliyor. Bu gidiþ geliþler, birlikte yaþama þartlarý ve paylaþýmý artýrýyor. Bana göre, Azerbaycan ile bir arada yaþama þartlarý olumlu gibi görünüyor.

Orta Asya’dan at üstüne binerek yayýldýðýmýz bu geniþ coðrafyada, Enerji kaynaklarýnýn zenginliði baþlý baþýna büyük problem. Bu enerji kaynaklarýn gücünü ele geçirmeye çalýþan süper güçler, ilk önce bu birliði oluþturmamamýz için ellerinden geleni yapacaklardýr. Bu enerji kaynaklarýný iþleten çoðu kadrolar yabancý iþçi veya yöneticilerdir. Siyasi kadro içinde hala Rusya’yý seven ve onun dilini kullanan kiþiler mevcuttur.  Bugün Rusya’dan ayrýlan Türk kardeþi ülkemiz insanlarý, Rusçayý ve onun alfabesini kullanmaktadýr. Türkçe’nin içine çok Rusça kelime ve deyim yerleþmiþtir. Bana göre ilk önce ortak alfabe ve ortak dili konuþma birliði oluþturulmalýdýr. Azerbaycan’daki kardeþlerimizle dil konusunda pek sorun yaþamadým. Ancak, kullanýlan farklý kelimeler de vardý. Onlarý sordum ve bu çerçevede ne demek istediklerini anlamaya çalýþtým.

Azerbaycan ve Türkmenistan, bu ortak dil birliðinde bize uyum saðlayacak ülkelerdir. Ancak diðer ülkelerde, sorun çok büyüktür. Merak edip de Türkçe öðrenenler hariç, bizimle dil yönünden anlaþýlabilecek yaklaþýmlar maalesef sýkýntýlýdýr.

Peki, neden dil birliði ve ortak alfabe konusunda anlaþamýyoruz ki… Bu kararý almak devrim gibi bir karar, bizim harf devrimiz gibi… Ýnsanlar bir gecede cahil kalmadan, insanlarýn birbiriyle anlaþabilmesi ve ortak dili konuþmasý için, her Türki Cumhuriyette Türkçe kurslarý zorunlu kýlýnarak bir eðitim seferberliði yapýlmalýdýr. Bunun için de ekonomik güç, yetiþmiþ öðretmen sorunu ile karþý karþýyayýz. Bu ortak dilin benimsenmesi sonrasý oluþturulacak ortak bütçe ile sorun ortadan kalkabilir pekâlâ… Bunu her ülke halký içtenlikle istemelidir.

Ortak alfabe ve dil birliði saðlandýktan sonra, din birliði de geliþtirilmelidir. Aslýnda Ýslam dini benimsenmiþ bu coðrafyada. Ancak, bu konuda yeterli bir eðitim alýnmamýþ, yaþanan din orijinal dinden farklýdýr. Din niçin önemlidir sorusu ise, dinimizde olmazsa olmaz, zekât, sadaka ve fitre gibi toplumsal refahý artýrýcý unsurlarýn fakirliði yok etmesi ve herhangi bir savaþ tehlikesi karþýsýnda ortak hareket etme duygusunu saðlamasýdýr. Aþkýn Allah’a olduðu ve ölümünde ona teslim olmak olduðu þehadet makamýnýn yüceliði hissedilmelidir. Ayný anda bir kurban bayramý kutlamasý ile et yemeyen insanlarýn her yerde et yemesini saðlamak, kardeþliði bu bayramlarda perçinlemek ve fikir alýþ veriþinde bulunmak için bulunmaz nimettir. Yetiþmiþ ilahiyat hocalarýnýn halklarý ortak kullanýlan dil ile eðitmesi, yazýlý kaynaklarýn okunabilir olmasý ve yaþanýlmýþ örneklerin kiþilere yön vermesi, ortak huzuru bulmasa ve ahlaký tesis etmede en iyi yol olacaktýr.

Üçüncü merhale ise, ekonomik birliktir ve en zorudur. Ortak para birimi ve bunu güçlendirecek zengin ekonomilerin oluþturulmasý ideal bir hedef olmalýdýr. Liyakata önem veren ve çaðýn teknolojisi ile yetiþmiþ, Ýslam ahlaký ile müþerref olmuþ, ortak akýl ve beyin gücü bunu çözecektir. Artýk yetiþmiþ elemanlarýn yurt dýþýna göçüne engel olunacak ve var olan zengin insan potansiyeli ekonomik düzeyi ve refahý artýracaktýr.

Dördüncü merhale ise, Teknolojik Birlik içinde silah gücünün oluþturulacak Birlik içinde üretilmesidir. Olasý her türlü düþman tehdidine karþý caydýrýcý silah üretimi de çok önemlidir. Askerin elinde kullanýlan silahlarýn dýþa baðýmlýlýðý minimize edecek sistemin, savunma sanayinin artýrýlmasý olmazsa olmazlardandýr. Elbette diðer teknolojik çalýþmalarda desteklenmelidir. Uydu, iletiþim sistemleri, uzaya açýlma gibi…

Türki Cumhuriyetler arasýnda ki birlik böylece dört aþamadan oluþmaktadýr. Dil, Din, Ekonomik ve Teknoloji birliði… Göktürk yahut Büyük Hun Ýmparatorluðu gibi büyük bir birliðin olmamasý için hiçbir engel görünmüyor görünürde ancak, bu ülkelerin baðýmsýzlýðýný kazandýðý nerdeyse 30 yýllýk süreçte, bu ciddi bir dille konuþulmamýþtýr. Umarým konuþulur, dillenir ve ortaya konur. Bizim artýk bir Avrupa Birliði gibi bir sürece ihtiyacýmýz yoktur. Çünkü dini, dili ve yaþam kültürü, tarihi bizden farklýdýr.  Bizim, dili, dini, yaþam kültürü ve ortak tarihimize bakýldýðýnda, Türk Birliðine ihtiyacýmýz aciliyet içermektedir.

Umarým en kýsa zamanda, bu giriþimler yapýlýr ve modern dünyada yerimizi alýrýz.

Saffet KURAMAZ