SOHBET KÖÞEMÝZDE ÞEMS-Ý  TEBRÝZÝ

    Ahmet AYAZ

Gaziantep Ekspres Gazetesi 26.12.2017

………………………………………………………………

       Saygýdeðer okurlarým; Bugün buradan, hepinize merhaba diyorum. Çok eski mekana yeniden döndüm ve sizler ile  beraber olmanýn sevincini ve mutluluðunu yaþýyorum. Su aktýðý yere bir daha akarmýþ. Her þeyin bir baþý olduðu gibi, bir de sonu vardýr. Hayat bir yerde biter, diðer yerde yeniden baþlar. Yeter ki saðlýk mutluluk olsun. Bugünden itibaren sizler ile beraber olacaðým, Allah utandýrmasýn. Geçen cumartesi günü deðil, daha önceki cumartesi günü, bir yýlý aþkýn süredir yolumun düþmediði kumru Dergisine uðradým ve orada güzel insanlarý gördüm. Elbette, hal ve gidiþleri zayýf olduðu için, sýnýfta kalan bazý yaþlýlarýmýz vardý.  Onlarla da, apayrý bir mutluluk yaþadým.  Sýnýfta kalan yaþlýlarýmýz üzülmesinler. Çünkü gençlerimizden de sýnýfta kalanlarýmýz var. Kumru Dergisinin sahibi Av Abdulhadi Bay Þems-i Tebrizi anlatýyordu. Bugün de ben sizlere   “Kaf daðý kadar büyük olsan, kefene sýðacak kadar küçüksün” diyen  Þems-i Tebrizi  beraberimde getirdim. Þimdi sizin ile birlikte öðrenelim diyorum. Öðrenmekte yarar var. Peygamber efendim “Bilerle bilmeyen bir olmaz” Demiþtir. Biz de bilenlerden  olalým düþüncesindeyim.

       ÞEMS-Ý  TEBRÝZÝ KÝMDÝR? Þems-i Tebrizi 1185 yýlýnda Tebriz'de doðmuþtur. Asýl adý Mevlana Muhammed'dir. Melik Dad oðlu Ali adýnda bir zatýn oðludur ve "Þemseddin" yani dinin güneþi lâkabýyla anýlmýþtýr.

Henüz küçük yaþlarda, manevi ilimleri tahsil ederken yetenekleri ile dikkat çeken Tebrizi, din ilimleri öðrendikten  sonra, genç yaþlarýnda Tebrizli Ebubekir Sellaf'a talebe olmuþ, ismini duyduðu bütün meþhur þeyhlerden feyz almaya çalýþmýþ ve bu sebeple pek çok yöreleri gezmiþtir.

Daha sonralarý Secaslý Þeyh Rukneddin, Tebrizli Selahaddin Mahmut ile mutasavvýf Necmüddin Kübra’nýn halifelerinden Centli Baba Kemal'e intisap ederek onlardan feyz almýþtýr. Muhammed'in ahlakýný örnek alan Þemseddin-i Tebrizi, devamlý bir arayýþ içerisinde olmuþ, manevî bir iþaret üzerine de Mevlana'yý arayýp bulmuþtur. Dünyaya, kýlýk ve kýyafete önem vermeyen Þems, Mevlana ile üç-üçbuçuk yýl süren beraberliði neticesinde onun hayatýnda yeni ufuklarýn açýlmasýna vesile olmuþ, onu ilahî aþkýn potasýnda eriterek, kâmil bir Hak aþýðý yapmaya muvaffak olmuþtur. Þems-i Tebrizi Þam'a döndüðünde, Mevlana Celaleddin için onun yokluðu dayanýlmazdýr. Þems'in varlýðýný kabullenememiþ kimseler, Mevlana Celaleddin'e ileri geri laflar etmiþlerdir. Mevlana'nýn bu kimselerden birine verdiði cevap þöyledir:"Onun ýþýðý vurmazdan önce ölü bir nakýþtým sadece taþ duvarlarýnýzda. O, elindeki yay ile vurmazdan önce tellerime; hep ayný nameyi çalýp söyleyen, kendi sesine yabancý bir kuru rebaptým. Ben onun avucunda baðlar, bahçeler aðaçlar görür; deryalar gibi geniþ, deryalar kadar berrak sular görürüm. Onun avucunda çýkan aðaçlarýn gölgesinde dinlenirim. Lâkin siz bunlarýn hiçbirini göremezsiniz." der. Bir süre sonra Þems, Celaleddin'in oðlu Sultan Veled'in çaðrýsý üzere Konya'ya geri gelir. Celaleddin, bir daha þehirden ayrýlmasýn diye, onu bir kýzla evlenmeye ikna eder; bu kýz Celaleddin'in evinde evlâtlýk olan Kimya Hatun'dur. Kimya Hatun'a gizliden aþýk olan Alaaddin bu durumu hazmedemez ve Þems aleyhtarlarýnýn yanýnda yer almaya baþlar.

Þems Hicri 645 Miladi 1247 tarihinde Mevlana'da meydana gelen büyük deðiþikliði hazmedemeyenler tarafýndan öldürüldü mü, yoksa geldiði gibi, kimseye haber vermeden Konya'yý mý terk ettiði bilinmemektedir.

Bu gün Konya’da Þems makamý olarak bilinen, halk ve bilhassa Mevlevilerce Mevlana türbesinden önce ziyaret edilen bu mescit-türbe de mevcut sanduka, boþ bir sanduka mý, yoksa Mehmet Önder Bey'in bir hatýrasýnda anlatýldýðý gibi, Þems gerçekten burada mý gömülüdür, bu da bilinmez.

Niðde'deki Kesikbaþ Türbesi de Þems'e izafe edilir. Bunlardan ayrý olarak Tebriz'de Geçil denilen mezarlýkta, Hoy'da, Pakistan'ýn Multon þehrinde Þems türbeleri veya makamlarý vardýr. Bunlar çeþitli rivayetlerle süslenmiþtir. Pakistan'lýlarýn söylediklerine göre de Þems, Konya'dan bir gece yarýsý gizlice ayrýlmýþ, batý Ýran'da Hoy þehrine hareket etmiþ ve orada yerleþmiþtir. Þems-i Tebrizi Hoy'da ölür ve orada gömülür. Mezarý, Unesco Dünya Kültür Mirasý'na aday gösterilir. Bir rivayete göre, Mevlana'nýn oðlunun, Þems'i öldürenler arasýnda olduðudur.

Þems'in Konya'daki türbesi küçük, mütavazi, adeta saklanmýþ bir yerdir. Mevalana'nýn o ihtiþamlý türbesinin yanýnda -ki Mevlana "en güzel türbe Gökkubedir" der.- sade, sakil ve sýradan.

       Saygýdeðer okurlarým; Beni unutmayýn, sohbet köþemde sizler ile yeniden  buluþalým. En güzel ve mutluluk dolu günler, hep ve hepimizin olsun. Hoþça ve dostça kalýnýz.