TEKERRÜR EDEN TARÝH-14. BÖLÜM—BÝR LAHZA-Ý TEAHHUR

II. Abdülhamit’e düzenlenen suikast çok bilinen bir olay olduðu için fazla ayrýntýya girmeden yazmaya çalýþacaðým.

II. Abdülhamit hakkýnda ölüm kararý 1904 Yýlýnda Sofya’ da yapýlan Taþnak Kongresinde kararlaþtýrýlmýþtý. Bu eylemi gerçekleþtirecek komitecilerin baþýnda Samuel Fain (Kristafor Mikaelyan), kýzý Robina Fain ve Lipa Rips (Konstantin Kabulyan) adlý Rus Ermenileri geliyordu. Ayrýca Macar asýllý Belçika vatandaþý bir terörist olan Edward Jorris de baþ aktörlerden olup Abdülhamit’i ortadan kaldýracak olan bombanýn hazýrlanmasý, ayarlanmasý vs. iþler ona aitti.

Karar verildikten sonra artýk Abdülhamit’in attýðý her adým takip edilmeye baþlandý. Ancak öyle fazla adým da atmýyordu yaþlý padiþah. Yýldýz Sarayýndan sadece Cuma namazý kýlmak için çýkýyor, Hamidiye Camiinde namazýný kýldýktan sonra hemen sarayýna dönüyordu. Onun camiye gelmesi ve camiden ayrýlmasý baþlý baþýna bir törenle oluyordu ve buna Cuma Selamlýðý deniliyordu.

Padiþah, Cuma selamlýðýna oldukça yoðun bir koruma ile geliyordu. Yani ona yaklaþmak, bir tabanca ya da tüfekle öldürmek oldukça zordu. Bu iç için çok daha etkili olan bir saatli bomba kullanýlmaydý. Cuma selamlýðýndaki tek güvenlik zaafý ise bu töreni yabancý devletlerin konsolosluðundan özel izin almýþ yabancý uyruklularýn da izleyebiliyor olmasýydý.

II. Abdülhamit’in faytonunun hemen yanýna konacak bir faytonun içine 80 Kglýk bir bomba yerleþtirilecek ve Padiþah bu bombanýn patlatýlmasýyla ortadan kaldýrýlacaktý.

Ýþte bu Fayton, Viyana’da özel olarak yaptýrýldý. Bomba Paris’te imal edilip parça parça Ýstanbul’a sokuldu. Teröristlerden Ripa Lips ve Matmazel Robbina Cuma selamlýðý törenini izlemek için Rus Konsolosluðundan izin almýþlardý. Yani bir yerde II. Abdülhamit’e karþý uluslararasý bir suikast düzenleniyordu.

Burada hemen bir nokta koyup olaya niçin uluslarasý suikast  dediðimi de izah edeyim: Evet bu olay aslýnda bir uluslararasý suikasttý çünkü Avrupa basýnýnda çýkan pek çok karikatürde II. Abdülhamit idam sehpasýnda gösteriliyordu. Yani Avrupa onun idamýna karar vermiþti. (2-3-4 No lu Resimlerde gördüðünüz gibi. )

Suikast günü olarak 21 Temmuz 1905 Cuma günü seçilmiþti. Padiþah her Cuma olduðu gibi yine namazýný kýlacak. Namazdan sonraki 1 Dakika 42 Saniye içerisinde faytonuna binecek ve sarayýna dönecekti. Her þey buna göre hazýrlanmýþtý lakin namaz çýkýþýnda yaþlý Þeyhülislam Cemalettin Efendi’nin ‘’ Bir maruzatým var.’’ Diyerek ve tüm protokol kurallarýna aykýrý olarak padiþahýn kolunu tutarak onu durdurmasý ve sonrasýnda yapýlan çok da lüzumlu olmayan bir konuþmanýn az uzamasý sebebiyle bomba vaktinde patlasa da faytonda padiþah yoktu tabii ki. ( Bu konuda baþka rivayetler olsa da en bilinen durum budur.)

Bomba üçü asker, dördü gazeteci olmak üzere 26 kiþiyi öldürmüþ, 56 kiþiyi yaralamýþ, bir hayli at telef olmuþtu.

Saray baþ katibi Tahsin Paþanýn anýlarýna göre Padiþah gayet soðukkanlý bir þekilde ‘’ Korkmayýnýz’’ Diye baðýrarak askeri ve halký sükunete davet etti. Daha sonra faytonuna bindi ve ‘’Telaþ edilmesin, izdihamdan kimse incinmesin’’ Dedikten sonra bizzat kendisi kullanarak sarayýna döndü.  Yani Tahsin Paþa eðer doðru söylüyorsa Padiþah hiç de Mehmet Akif’in dediði gibi ‘’ Gölgesinden Korkan Ödlek’’ Deðildi.

Osmanlý Padiþahýna yönelik bu suikast yabancý devletlerce kýnandý tabii ki. (Hatta Avusturya Konsolosu, padiþahý faytonuna binmiþ vaziyette at koþtururken görünce arkasýndan ‘’ Yaþasýn Sultan!’’ Diye baðýrmýþtý.) Ama gerçek kýnama – dile getirilmese de – teröristlereydi. ‘’ Nasýl oldu da bu iþi baþaramadýnýz.’’ Diye.

Olaydan sonra suçlularýn büyük bir bölümü yakalandý, bazýlarý da yurt dýþýna kaçmýþlardý. Yakalananlardan Edward Jorris de dahil  11 kiþiye idam cezasý verilse de Padiþah, bu idam cezalarýnýn hepsini müebbet hapse çevirdi. Ancak Edward Jorris’in mahkumiyeti Osmanlý Devleti ile Belçika arasýnda siyasi bir krize yol açtý. Onlar mahkumun kendilerine iadesini istiyorlardý. Padiþah II. Abdülhamit bu isteði reddetti ancak kýsa süre sonra Edward Jorris’in cebine 500 altýn koyarak onu Osmanlý topraklarýndan uzaklaþtýrdý. Baþkatip Tahsin Paþa’nýn anýlarýna göre Edward Jorris artýk Avrupadaki Ermenilerin her türlü faaliyetleri hakkýnda Sultana raporlar gönderen bir ajanýmýz olmuþtu.

[Abdülhamit’i öldürmek için 300.000 Sterlin para harcayan, bu arada kendi canlarýný da ortaya koyan Ermeniler, Abdülhamit’in tahttan uzaklaþtýrýlmasýndan sonra iktidara taþýdýklarý Ýttihat ve Terakkinin üç paþasýna ( Enver, Talat, Cemal ) 25 Nisan 1915 deki  Tehcir Kanunundan hemen sonra suikast düzenleme planlarý yapmýþlar ancak bu suikastý gerçekleþtiremeden yakalanýp 15 Haziran günü elebaþýlarý Paramaz da dahil ( Matdeos Sarkisyan ) 20 Ermeni Bayezýt meydanýnda sallandýrýlmýþlardýr.( 7 No lu Resim)

Diyorum ki hani Ermeniler ileride baþlarýna gelecekleri bilselerdi, her türlü mel’anetlerine raðmen yine de onlar için idam kararý vermeyen II. Abdülhamit’i katletmek isterler miydi?

Ve yine merak ederim. Yýllar sonra Ayn’el Arap’ta ( Kobane ) gebertilen, Deniz Gezmiþ’in avukatý Niyazi Aðýrnaslý’nýn torunu Suphi Nejat Aðýrnaslý niçin bu Ermeni terörist’in adýný kendisine kod adý yapar ‘’ Kýzýlbaþ’’ Kelimesini de ekleyerek? ( Adý: Suphi Nejat Aðýrnaslý, Kod Adý: Paramaz Kýzýlbaþ) ]

Evet, bazý tarihçiler ‘’ Abdülhamit, Edward Jorris’i korkusundan teslim etti Avrupa’ya. Kendi hesabýna ajanlýk filan hikaye.’’ Deseler de 13 Nisan 1909 a kadar yani Hareket ordusunun Ýstanbul’a gelip iktidara el koymasýna kadar baþka ciddi bir eylemlerine þahit olmadýðýmýza göre, Tahsin Paþanýn hatýralarýnda yazan husus gerçek olsa gerek.  Ve yine çok ilginçtir ki Ermeniler uzun bir aradan sonra 14 Nisan 1909 da Adana’da isyan ederler. Yani Hareket Ordusunun Ýstanbul’a geldiðinin ve artýk Abdülhamit’in saltanat günlerinin sona erdiði günün hemen ertesi gün...

Peki bu suikastta Türklerin de rolü var mýydý?

Bu konuda bir iki Türk’ün de yargýlandýðý konusunda bilgiler olmakla birlikte direkt olaya karýþan var mýydý bilemiyoruz. Lakin suikastýn gerçekleþmemiþ olmasýna bir hayli üzülen Türkler vardý ki bunlarýn baþýnda meþhuuuur vatan, millet, hürriyet ve saire ve saire þairimiz Tevfik Fikret bulunmaktaydý ve II. Abdülhamit’in bu suikast sonucunda öldürülememiþ olmasýndan duyduðu üzüntüyü þiirinde þöyle dile getirmiþti:

O günkü Türkçe ile...

Bir Lâhza-i Teahhûr

Bir darbe… bir duman… ve bütün bir gürûh-i sûr.
Bir ma þer-i vazî-i temâþâ, haþin, okur

Týrnaklariyle bir yed-i kahrýn, didik didik,

Yükseldi gavr-i cevve bacak, kelle, kan, kemik…

Ey darbe-i mübeccele, ey dûd-i müntakim

Kimsin? Nesin?. Bu savlete sâik, sebeb ne kim?

Arkanda bin nigâh-ý tecessüs ve sen nihân,

Bir dest-i gaybý andýrýyorsun, rehsen â-feþân.

Mâlik sesin o servet-i ra’dîn-i gayza ki

Her yerde hiss-i hakk ü halâsýn muharriki

Sadmenle pâ-yi kaahiri titrer tegallübün,

En gýrre tâc-i haþmeti sarsar tekarrübün.

Silkip ukub-i ribka-i a’sân, en çetin

Bir uykudan uyandýrýr akvânu dehþetin

Ey þanlý avcý, dâmýný beyhude kurmadýn!

Attýn… fakat yazýk ki, yazýklar ki vurmadýn!

Dursaydý bir dakikacaðýz devrî bî-sükûn,

Yâhud o durmasaydý, o iklil-i ser-nikûn.

Kanlarla bir cinâyete pek benziyen bu iþ

Bir hayr olurdu, misli asýrlarca geçmemiþ.

Lâkin tesadüf., âh, o kaviler münâdimi,

Acizlerin, zavallýlarýn hasm-ý dâimi.

Birden yetiþti mahva bü tedbir-i hâriký.

Söndürdü bir nefeste bu ümmîd-i bâriký;

Nakþ etti bir tehekküm için baht-i bî-þuûr

Târih-i zulme bir yeni dibâce-i gurûr.

Kurtuldu; haklýdýr, alacak þimdi intikam;

Lâkin unutmasýn þunu târih-i sifle-kâm;

Bir kavmi çiðnemekle bugün eðlenen denî

Bir lâhza-i teahhura medyun bu keyfini!

Günümüz Türkçesi ile

BÝR ANLIK GECÝKME

bir patlama...bir duman...ve bütün bir þenlik alayý,
sahnelediði oyunu seyreden kalabalýk; haþin, azgýn

týrnaklarýyla bir kahredici elin, didik didik,
yükseldi havaya bacak, kelle, kan, kemik...

ey yüce patlama, ey öc alýcý duman,
kimsin? nesin? bu saldýrýya iten ne, sebep ne? kim?

arkanda bin meraklý bakýþ ve sen yoksun,
görünmeyen bir eli andýrýyorsun, kurtarýcý.

sesinde o öfkenin o korkunç yýldýrýmý var ki
her yerde hak ve kurtuluþ duygusunu tetikler.

vuruþunla kahredici ayaðý titrer zorbalýðýn,
en gururlu, görkemli tâcý sarsar yaklaþýþýn.

silkip yüzyýllarýn boyunlarýndaki ilmiklerini, en çetin
bir uykudan uyandýrýr milleti dehþetin.

ey þanlý avcý, tuzaðýný boþuna kurmadýn!
attýn...ama yazýk ki, yazýklar ki vuramadýn!

dursaydý bir dakikacýk bu hep geçen zaman,
ya da o durmasaydý o tâlihsiz taç,

kanlarla bir cinâyete pek benzeyen bu iþ
bir iyilik olurdu, benzeri yüzyýllarca geçmemiþ.

ancak, rastlantý... âh o güçlülerin dostu,
güçsüzlerin, zavallýlarýn deðiþmez düþmaný,

birden yetiþti etkisiz kýlmaya, bu yakýcý planý,
söndürdü bir nefeste bu parlak umudu;

yazdý, alay etmek için bilinçsiz yazgý,
zulüm tarihine bir övünme önsözünü.

kurtuldu; hakkýdýr, alacak þimdi öcünü;
ancak; unutmasýn þunu ki alçaklýðýn tarihi:

bir milleti çiðnemekle bu gün eðlenen alçak
bir anlýk gecikmeye borçlu bu keyfini

II. Abdülhamit, kendisine ‘’Alçak,’’ suikastçýya ‘’ Þanlý Avcý’’ Diyen Tevfik Fikret’e bu þiirinden dolayý en küçük bir ceza vermeyen müthiþ zalim(!) müstebit(!) basýna sansür uygulayan(!) eli kanlý(!) zalim bir diktatördü(!)

Tevfik Fikret onun için ‘’ Kurtuldu; hakkýdýr, alacak þimdi öcünü.’’ Dese de o hiç kimseden öç almaya kalkmadý.

RESÝMLER:

1- II. Abdülhamit öylesine zalim ve eli kanlý gösteriliyordu ki bu konuda Türkler maalesef Avrupalýlardan daha ileri gitmekteydiler. 1. Resim Türklere ait bir karikatürdür. Jonglör Abdülhamit kellerle gösteri yapýyor.( Diðer resimler Avrupa basýnýndan )
2- II. Abdülhamit için düþünülen son: Burnundan asmak.
3-4- II. Abdülhamit için düþünülen sonlar ( ilginçtir ki 3. Resim Abdülhamit tahttan indirildikten sonra çizilmiþ. Tahttan indirilmiþ olduðu halde bu yetmiyor. Ýlle de idamý isteniyor.
5- Suikastçý Edward Jorris
6- Tevfik Fikret
7- 15 Haziran 1915 Bayezýt Meydaný...Eeee herkes Sultan Abdülhamit’e benzemez ki affetsin. EnverPaþa, Talat Paþa, Cemal Paþa insaný böyle sallandýrýr iþte...
8- 15 Haziran 1915 günü o çok arzu ettikleri demokrasi ve insan haklarýna ve de ahiretteki geçmiþlerine kavuþturulan 20 Ermeni.
9- Paramaz Kýzýlbaþ kod adlý Ypg Teröristi Suphi Nejat Aðýrnaslý