Kentsel dönüþüm komþuluðu”

48 daireli binanýn 3.katýnda bulunan 4 daireden birinde kiracý olarak oturuyorum. Bina sakinleri ile ana giriþ kapýsýnda karþýlaþýp birbirimizi tanýmadan selamlaþma dýþýnda bir iliþkim olmuyor. Sabah erkenden iþe koþ akþam geç saatte yorgun eve dön bütün hayatým bu þekilde geçiyor. Geçen gün bina önünde bir tabut ve etrafýnda birkaç kiþi duruyor.

“Hayýr ola? “

“4 nodaki Hüseyin aðabey vefat etti.”

Ayný apartmanda kim nerede oturuyor çýkan cenaze, kimdi, hasta mýydý, kaza mý geçirdi yaþlý mý, genç mi? 3 senedir bu binada oturuyorum kimseyi tanýmýyorum. Apartman komþum deðil mi cenaze namazýna gideyim. Hiç olmazsa terk-i dünya ettikten sonra komþu hakkýnda biraz bilgi edineyim.

Ben er kiþi olarak cenaze namazýnda hocanýn cenaze namazý kýlmayý bilmeyenler benim gibi yapsýn anonsu ile iki elini kulaðýnýn arasýna götürüyor ellerini dua eder þekilde açýyor aynýsýný yapýyorum. Musalla taþý önünde er kiþiler ayakta safta duruyoruz. Vefat eden kiþinin annesi doðurduðu büyüttüðü çocuðu için cenaze namazýnda önde deðil arka safta durmasý saçmalýðýný bir tarafa býrakýn. Birazdan imam soracak “merhumu nasýl bilirdiniz? hakkýnýzý helal eder misiniz?“ Ben de - iyi idi - diyeceðim, - helal olsun - diyeceðim utanmadan. Hoca cenazeye gelen eþ, dost ve akraba hatun kiþilere deðil, cenaze namazý kýlmak için el kol baðlayan er kiþilere kitabýn vaaz ettiði þekilde bu sorularý sormak durumunda. 48 daireli bir binada oturan komþumun dirisini tanýmadan cenazesine geldiðimi nereden bilsin.

Cenaze dönüþü apartmanýmdan içeri girdiðimde; karþýma çýkan ilk komþuma iyi akþamlar dileyip, uygun zamanýnýzda kahve içmeye beklerim demeye karar verdim. Hani apartmanda karþýma çýkacak ilk kiþi binada oturan bir kiþi de olmasa bir görev yapma kararýndayým. Karþýma ben yaþta bir bey çýktý.

Birden görüþelim mutlaka beklerim yahut ben ziyaretinize gelirim diyecektim. Ýçinden hoppala aniden bu davet de nereden çýktý der çekincesiyle vazgeçtim. Ne þimdi mi günah çýkarýyorsun duygusu sardý beni. Yüzüne ve gözlerinin içine kadar merakla ve þaþkýnlýkla soru sormaya hazýrlandýðýmý hissetti.

“Bu apartýmanda mý oturuyorsunuz?”

“Evet ! Apartman yöneticisiyim”

Sanki önceden tanýyormuþum gibi, “Pardon tanýyamadým”.

“Bina toplantýsýndan haberim oldu ancak katýlamadým.”

“Daire numaranýz nedir?”

“7 ”

Hemen kurgulamaya baþladým.

“Binada daire komþusu deðil miyiz mutlaka bekliyorum iki laf ederiz, birbirimizi anlatýrýz birbirimize. Çocuklarýmýzýn hikayelerini paylaþýrýz. Saðlýðýmýzýn durumunu sorgularýz. Havadan sudan konuþuruz. Þiir sever misin? Okur musun? Neler okumayý seversin? Belki de kitaplarýmýzý deðiþiriz? Ne dersin? Ben 7 nolu dairede 3 senedir oturuyorum. Bu Cuma öðleden sonra saat 17 de beklerim iyi mi? Eskiden evler yan yana bahçe içerisindeydi. Çok katlý beton ormanlarý yoktu. Büyüklerimiz üzgün ve eskiyi çok özlüyorlar. Cuma gününü beklemeden hemen yöneticimizi kolundan tutup daireme kahve içmeye davet için elimi omuzuna koyduðumu hissettim.”

Birden yönetici bey, “sizin daire için elimde bir toplantý tutanaðý var. Buyrun benim daireye onu size vereyim hem bir kahve içeriz.”

Son yýllarýn Meksika iþi filitre, Gutemala tipi kahve makinasýndan kahve deðil, cezvede su ile karþýlýklý kaynatýlmýþ bir Türk kahvesi içtik. Yöneticiye, “kendimi bu bina yerine yakýn ahþap bir köþk’te büyüdüðümü, buralarýn o zamanlar ne güzel baðlýk bahçeli olduðunu gerçi þimdi ne köþk ne de çýnar aðaçlarýnýn ortada olmadýðýný, hiç olmazsa hatýra olmasý için buralarda bir yerde daire kiralayýp oturabileceðimi bir edebiyatçý ses tonum ile bir güzel anlattým.

Yönetici, boþalan kahve fincanlarýný toplarken oturanlardan çok dertli olduðunu anlatmaya baþladý.

”Beyefendi nerede o eski Ýstanbul insaný. Binanýn, ilk üç katý Malatyalý,diðer, iki katý Diyarbakýrlý ve geri kalan daireler de sözleþmiþ gibi Güneydoðu Anadolu’nun diðer illerinden gelen ailelerce, ya satýn alýnmýþ ya da hemþehrilisine kiraya verilmiþ durumdadýr. Bu Güney Anadolu kökenli vatandaþlarýmýz teker teker belki fena insan deðiller. Ancak, bizim binada haftada 2 gün sýcak su veriliyor. O iki gün, aile fertleri dýþýnda Istanbul’un muhtelif yerlerinde irili ufaklý iþlerde çalýþan hemþehrileri evlerine banyo yapmaya çaðýrmaktadýrlar. Aþýrý yüklenme nedeni ile binanýn elektrik trafosu sýk sýk atmaktadýr.Bu vatandaþlarýmýzýn, daire kapýsý önündeki ayakkabý nüfüsunda ne zaman bir artýþ görsem o gün bina elektrik trafosu aþýrý yüklenme nedeni ile atardý.”

Yönetici, elinde tepsi konuþmasýna devam etti.

"Diyarbakýr’lýsý, Urfa’lýsý da ayný banyo davetinde bulunuyorlar. Hemþehri dayanýþmasý güzel bir þey, ama her hafta binanýn elektrik trafosu atýyor. Bir sürü masraf çýkarýyor." Kaç kez söyledim. “Þu hemþehrilerinizi, Aksaray’da bulunan hamam ve banyolarýna gönderin. Banyo paralarýný ben vereyim. Ne olur oraya banyoya gitsinler. Ayrýca, þu ayakkabýlarý daire kapýsý dýþýnda býrakmayýn. Bütün katlara ayak kokusu yayýlýyor” dedimse de dinletemedim. Bu nedenle, Vallahi müþteri çýkarsa dairemi satýp buralardan uzaklaþacaðým”

Sizi tanýdýðýma memnun oldum dedim ve müsade istedim.

Bina önünde az da olsa bulunan bahçe içinde çýkýþ kapýsýna doðru yürürken baþýmý kaldýrýp etrafa dikkatlice bir baktým Etraf çocukluðunun geçtiði Yeþilköy’e hiç benzemiyordu. Çýnar ve incir aðaçlarý kesilmiþ yerlerine sanki zamanla serpilip büyüyen bu 10-12 katlý buðday silosu gibi beton binalar dikilmiþti.

Sabahýn karanlýðýnda 6.30 banliyö trenine yetiþemessem iþe geç kalýyorum. O karanlýkta kim nereden gelmiþ köylü mü þehirli mi irdeleyecek hal býrakmayan bir hayat mücadelesi döngüsü içerisindeyim. Keþke, insanlar bu kadar üreyerek, büyük þehirlere iþ bulmak için göç etmeselerdi. Silo gibi çok katlý binalar içinde yaþayanlarla komþuluk yapamadýðýma yazýklanmama bu hýzlý hayat döngüsünün izin vermeyeceðine inandým.

Vefat eden“4 nodaki Hüseyin aðabeyin.” mekaný cennet olsun.

Erdil Ünsal