“1919 yýlý Mayýsý’nýn 19. Günü Samsun’a çýktým. Genel durum ve görünüm:

         Osmanlý Devleti’nin içinde bulunduðu grup, Dünya Savaþý’nda yenilmiþ, Osmanlý ordusu her tarafta zedelenmiþ, aðýr þartlarý olan bir ateþkes anlaþmasý imzalanmýþ. Dünya Savaþý’nýn uzun yýllarý boyunca ulus yorgun ve fakir durumda. Ulusu ve ülkeyi savaþa sokanlar, kendi hayatlarýnýn derdine düþerek, ülkeden kaçmýþlar. Saltanat ve hilafet makamýnda bulunan vahdettin soysuzlaþmýþ, kendini ve yalnýzca tahtýný güvenceye alabileceði alçakça önlemler aldýrmakta…”

         Yukarýda alýntýladýðým cümleler Atatürk’ümüzün ünlü Nutuk’unun baþlangýç cümleleri. Öðretmen Okulu’ndan mezun olduðumuzda okul idaresi bizlere diploma ve 2 cilt Nutuk vermiþti.

         Meslek yaþamýmýn ilk yýllarýnda okudum, okulun hediyesi tarihi eseri.

         Atatürk “Türk çocuðu atalarýný tanýdýkça daha büyük iþler yapmak için kendisinde kuvvet bulacaktýr” özdeyiþinin içeriðini Nutuk’u okuyunca daha bir özümsedim. Nutuk, Atatürk’ün yenilmesi dahi düþünülmeyen zorluklarý nasýl akýl ve bilim ýþýðýnda yendiðinin ete kemiðe büründüðünü anlatýr. Bu eserin yeni baskýsýný bu yýl bir kez daha okudum.

         Atatürk’ün Ulusal Kurtuluþ Savaþý’ný, olaðan üstü öngörü ve isabetle örgütlediðine bir kez daha tanýk oldum. Bir avuç askerle Samsun’a ayak basar. Karaya ayak basmasýndan bir gün önce iþgaller baþlamýþtýr. Yunanlýlar Ýzmir’e çýkar.

         Adým adým yurt topraklarý iþgale uðrar. I. Dünya Savaþý’nýn maðrur galipleri Ýngilizler, Fransýzlar, Ýtalyanlar son vatan parçasýný pay etme çabasýyla topraklarýmýza girerler. Buna ek olarak çeþitli yýkýcý örgütler iþgalcilerin deðirmenlerine su taþýma uðraþýnda.

         Mustafa Kemal’de, tüm bu zorluklarýn yenileceðine tam bir inanç ve güven vardýr. Halka gerçekler anlatýlýrsa, tüm zorluklarýn aþýlacaðýna inanýr. Ve davasýnýn haklý olduðunu elde kalan askerimize, yurdun en uzak yerlerinde yaþayan yurttaþlarýmýza anlatma çabasýna giriþir.

         Önceleri çok az insan inanýr kendisine. O her gittiði belde de, kentte etkileyici ikna gücü ve dinleyenleri hayran býrakan hoþ anlatýmýyla halký yurt savunmasý çaðýrýr.

         Özgürlük ateþleri yakýlýr Amasya’da, Erzurum ve Sivas’ta. Yerel kurtuluþ kongreleri birleþtirilip ýlýk bir Ankara Nisanýnda Türkiye Cumhuriyeti’nin temelini atarlar.

         Hani bir halk türküsünde ýrlanýr:

“Dert bir deðil elvan elvan
Takatsiz kalmýþým yayan…

Biraz da bana gül kader
Yerden yere vurdun yeter…” Tam bu türküde betimlenen gibidir yaþananlar.

         Ýþgaller gün gün artar. Ýþgalci güçlere karþý Kuvayi Milliye olarak örgütlenen yurtseverler mücadele verir. Düzenli ordu kurma, orduya iaþe ve silah teminine çalýþýlýr. Ezeli düþman Ruslarla iyi iliþkiler kurulur. Ruslardan silah yardýmý saðlanýr.

         Mustafa Kemal’in dertleri, sorunlarý bir deðil. O, halký iþgallere karþý koymaya örgütlerken, bir taraftan da Ýstanbul Hükümeti, iþgalcilerinde yönlendirmesiyle yurtseverlere karþý isyanlar çýkarýrlar. Ýsyanlar büyük zorluklarla önlenir.

         Altý asýr padiþahlýkla yönetilen halk, padiþahýn düþmanlarýn kuklasý olduðuna bir türlü inanamaz. Padiþahta, halife olduðu için de doðaüstü güç olduðu inancý yaygýndýr halkýn büyük kesiminde. Ýþgal altýndaki Ýstanbul’da oturan padiþah ve O’nun atadýðý hükümetten medet umulur...

         Mustafa Kemal, silah arkadaþlarýný zafere giden yolda ikna için de zaman zaman zorluklar yaþar.

         O’nun, haklý davasý Anadolu’nun ve Trakya’mýzýn köylerinde, kentlerinde ses getirir. Daðlar, ovalar, akan sular ses verir Türk halkýnýn özgürlük savaþýna.

         Mustafa Kemal liderliðinde ordumuz Ulusal Kurtuluþ Savaþý’mýzý zaferle noktalar. Sýra yüzyýllar boyunca girdiði savaþlardan yorgun çýkmýþ bir halký ayaða kaldýrmaya gelmiþtir artýk. Külebi’nin betimlediði gibi, “Gökte yýldýz kadar köylerimiz” yolsuz, susuz ve bakýmsýz kalmýþtýr yýllar boyu. Ortaçað karanlýðý yaþýyordu güzel yurdumuz.

         Nutuk’ta yýkýlan bir devletin külleri üzerinden nasýl çaðdaþ bir cumhuriyetin kurulduðunun öyküsü de anlatýlýr. Egemenliðin padiþahlýktan alýnýp halka verilmesi saðlanýr. Uzun yýllar padiþahlarýn kulu olmaktan özgür yurttaþ olma hakkýna kavuþur Atatürk’ün kurduðu cumhuriyet sayesinde halkýmýz.

         Ve kýsa süre önce de Ýpek Çalýþlarýn, Makbule adlý eserini okudum. Adý geçen eserde Avrupa’da eðitim görmüþ Ýzmirli varlýklý bir ailenin Makbule adlý kýzýnýn, mavi gözlü, sarý saçlý Ulusal Kurtuluþ Savaþý’nýn yenilmez komutanýyla yaþadýðý evlilik serüveni anlatýlýr.

         Makbule Haným 20’li yaþlarda korkusuz bir Türk kýzýdýr. Anadolu’da baþlayan sele ilgi duyanlardandýr. Ordumuzun zaferlerini izler Avrupa’dan. Hemen Ýzmir’e koþar. Ýzmir’deki baba evini tahsis eder hayran olduðu paþasýna. Bundan sonrasý bilinir herkesçe. Ýkili evlenir.

         Makbule Haným, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaþkanýnýn eþidir. Birçok Avrupa dillerini anadili gibi konuþabilmesi ve keskin zekâsýyla Atatürk’e sadece eþ deðil iyi bir dava arkadaþý olur.

         Yapýlacak devrimleri halka anlatmada Makbule Haným’da vardýr. Ataerkil bir topluma, kadýnýn eþinin yanýnda gözükmesi garip karþýlanýr ilk zamanlar. Toplumlarýn ilerleme kaydetmesi ancak kadýn erkek eþitliðinden geçtiðinin bilincinde olan Atatürk halkýmýza bu bilinci vermek için eþi Makbule her gittiði yere birlikte götürür.

         Günümüzde kadýnlarýmýz erkeklerle eþit haklara sahipse, doktor, yargýç, öðretmen… olabiliyorsa bu haklarý devletimizin kurucusu Atatürk’e borçludur. Evlilik yýllarý erken bitse de Makbule hanýmýn Türk kadýnýnýn yükselmesinde yadsýnamaz rolü olmuþtur.

         Bunu için diyoruz Atatürk sevgisi içimizde yýllar geçtikçe daha artacak ve O’nun kurduðu Türkiye Cumhuriyeti sonsuzluða kadar yaþayacaktýr.

         Ve Külebi:

         “sana borçluyuz ta derinden,

         Çünkü yurdumuzu sen kurtardýn…” þiiriyle bu topraklarda yaþayan hepimizin duygularýna tercüman olmuþtur.