Olga Tokarczuk adlý bir Polonya yazarýn Koþuculuk adlý kitabýný okuyup bitirdiðimde okuma adýna doyuma ulaþmamýþtým o gün için. Evimin salonundaydým. Gözüm kitaplýða takýldý. Kitaplýðýn en alt rafýndan bir kitap çektim. Yýllar önce küçük oðlum için aldýðým bir öykü kitabý geldi elime. Öyküleri okuyup okumadýðýmý pek anýmsayamadým. Okumaya baþladým yeniden. Hoþtu açýkçasý birinci öykü.

         Yazar dost bir duvar ustasýnýn kendinde býraktýðý intibaýný anlatýyordu. Ustamýz, normalin dýþýnda bir yaratýk. Gövdesi imparatorluk görmüþ çýnarlardan ince deðil. Boyu iki metreden uzun, çalýþan bir minare kýrýðýndan farksýz bir antik çað devi. Ve iki çimentoyu iki taze ekmek gibi, iki koltuðuna kýstýrýp taþýdýðýný görmüþ yazarýmýz betimlediði duvar ustasýný.

         Öyküsünü evlerinin karþýsýndaki evlerin bahçe duvarýný yapan ustayý betimleyerek baþlayan yazarýmýzýn usunda usta hakkýnda olumlu düþünceler çaðrýþmýyor. Ustayý Anadolu’nun uzak bir köyünden büyük kente düþmüþ John Steinbeck’in Fareler ve Ýnsanlar öyküsünün kahramaný gibi güçlü kuvvetli, akýldan yetesiye nasiplenmemiþ olarak hayal ediyor.

         Yazar, usta üzerine öyküsünü yazarken ustaya daha olumsuz davranýþlar da yakýþtýrýyor. Okuma yazma bilmediðini, askerlikte de okuma yazma öðrenemediðini söylüyor. Askerlikte mutfakta patates soyma ile görevlendirildiði anlatýyor. Ve de adýný bilmediði bir radyo sanatçýsýna âþýk olduðunu ekliyor öyküsüne.

         Derken bir gün kapýsýnýn zili çalýyor. Öyküsünü yazmaktan rahatsýz edilen yazarýmýz zorunlu olarak kapýyý açýyor. Eþi haftalýk Pazar alýþveriþindedir. Ne görsün kapýyý açtýðýnda, karþýsýnda çam yarmasý duvar ustasý hoþ bir yüzle kendisini süzüyor.

          -Ben… usta… Az önce kontrol mühendisiyle konuþtum. Banyonuzun havalandýrma penceresi unutulmuþ. Müsaitseniz takmak istiyorum.

         Yazarýmýz ustanýn düzgün konuþmasý, kibar davranýþlarý karþýsýnda þaþkýnlýk yaþar. Daktilosunun baþýna döner. Kâðýdý çeker daktilodan. Usta, banyoda pencere için pencere açar. Gerekli gereçleri almak için banyodan çýkar. Yazarýn odasýna yönelir. Kitaplýðýndaki kitaplara merakla bakar. Yazarla kitapla ilgili konuþmaya baþlarlar.

         Ustamýzýn kitap kurdu olduðu anlaþýlýr. Yoðun çalýþmalarý arasýnda daha çok öykü kitaplarý okuduðunu anlatýr. Uzun kýþ gecelerinde roman okumaya zaman bulduðunu söyler. En çok köy konulu kitaplarý okumaktan hoþlanýrmýþ duvar ustamýz.

         Yazar köy konulu bir kitabýný vermek ister ustaya. Usta o kitabý okuduðunu söyler. Büyük mahcubiyet içinde yazar baþka kitabýný hediye eder ustaya. Yazar, alicenaplýk eder. Ustaya vermek istediði ve hediye ettiði kitabýn yazarýnýn kendisi olduðunu söylemez. Ustamýzýn üç çocuðu olduðunu, ikisinin yükseköðrenimlerini tamamladýðýný, üçüncü çocuðunun lise öðrencisi kýz olduðunu ve doktor olmak için çok çalýþtýðýný öðrendim öykünün final bölümünde. Hadi öykünün adýný da söyleyeyim, “Bir Garip Salih Usta.”

         Öykü güzeldi. Fakat yazarýn ustanýn normalden iri cüsseli oluþuna, nasýrlaþmýþ ellerine bakarak onun hakkýnda olumsuz düþünceleri ile önyargýlý davranmasý beni üzdü. Neyse ki öykü Yeþilçam filmleri gibi tatlý sonla nihayetlendi. Yine de yazarýmýzýn anlatýsý birazcýk itici geldi. Emekçi bir usta hakkýnda olumsuz düþüncelere kapýlmamalýydý.

         Kitaplar benim ezeli dostlarým olduklarý kadar kalýcý dostluklar kurmakta da birer güvenli aracýlardýr. Tanýþtýðým insanlarla konuþurken sözü kitaplara gedirmeden edemem. Hele muhatabým kitapsever birisi ise muhabbet daha tatlý bir hal alýr. Aramýzda hemen büyülü bir bað kurulur. Okuduðu kitaplarý, sevdiði þair ve yazarlarý sorarým.

         Söz arasýnda çok beðendiðim kitaplardan anlatýrým. Unutulmayan þiirler derken zaman su gibi akar. Çaldýðým kitaplardan kitaplýðýmý oluþturdum diye bir söz vardýr. Gerçi ben kitap çalmadým. Okumayý sever dostlarla karþýlýklý kitap deðiþtirerek onlarca kitap okudum. Bu arada kitaplýðýmdan alýnýp geri dönmeyenler de oldu.  Stendhal’ýn Kýrmýzý ve Kara’sý ile Ümit Yaþar’ýn güzel bir þiir kitabý dönmeyen kitaplarýmdan bazýlarýdýr.

          Sanal dünyada tanýþtýðým bazý þair-yazar dostlar bana kitaplarýný imzalayýp gönderdiler. Ben de naçizane kitabýmý gönderdim dostlara…

         Kýsa süre çalýþtýðým bir okulda kitap deðiþimi konusunda hiç ummadýðým bir hayal kýrýklýðý yaþadým. Öðretmen okulunda genel kültürünün uçsuz geniþliðine hayran olduðumuz bir resim-yazý öðretmenimiz vardý. Elimizde gördüðü bir kitap hakkýnda bir þeyler anlatýrdý. Gonçarev’in Oblomov’nu almýþtým okul kütüphanemizden. “Zahar ne yapýyor?” diye romanýn bir kahramanýný sormuþtu.

         Öðretmenimiz ünlüler özellikle ressamlarýn yaþam öykülerinden kýsa kýsa kesitler anlatýrdý. Bir derste:

          “Van Goch, aþýk olduðu kýzýn babasýna, yemek yedikleri masada yanan muma elini tutar. Elimin acýsýna dayanýyorum fakat kýzýnýzýn aþkýna dayanamýyorum…’ der”… Öðretmenimiz ünlü ressamlarýn yaþam öyküsüne ait bunun benzeri anekdotlar anlatýrdý.

         Çalýþtýðým okulda genç bir görsel öðretmeni vardý. Güzel bir kadýndý Allah için. Bir teneffüs saatinde resimden, ressamlardan söz açýldý. Van Goch hakkýnda öðretmen okulu öðretmenimin anlattýðý anekdotlarý anlatmak istedim. Genç öðretmen arkadaþ küçümser bir havayla:

         “ Öyle bir þey yok. Bu anlattýðýnýz magazin basýnýnýn uydurmalarý…” baðlamýnda laflar etti. Okuduðum Altýn Vücutlar adlý bir kitapta da ressamýn akýl saðlýðýnýn yeterli olmadýðýný okuduðumu. Akýl dýþý davranýþlar sergileyeceðini söyledim.

         Genç öðretmenimiz kendisinde ünlü bir yayýnevimizde basýlan Van Gogh’un yaþam öyküsü anlatan bir kitabý olduðunu söyledi. Kitap okuma hastalýðým depreþti aniden:

         “Öðretmenim, o kitabý okumak için verir misiz?” dedim. Genç öðretmen:

         “Hayýr, kitaplarým evimde kitaplýðýmý süslüyor. Kitaplarýmý hiçbir kimseye veremem(!)”

          Ne denebilir! Hýrsýzlýk yaparken ay doðup yakalanan bir hýrsýzýn ruh haletiyle derse girdim. Yaþamýmda bu olay acý bir aný olarak kaldý. Okuduðum bir öykü hakkýnda öykü yazmaya çalýþýrken kitaplarla ilgili böyle acý bir anýyý anýmsadým…