MAFSAL AÐRILARININ ÇARESÝ, UÐURSUZ SAAT VE KELLE KOLTUKTA BÝR YAÞAM…

En sondan baþlayalým bu sefer.

Kelle niçin koltukta? Hani popo koltukta olur da kellenin koltukta ne iþi var?

Tabii ki bu deyimde bahsedilen koltuk, oturduðumuz koltuk deðildir. ‘’Kelle koltuðunda’’ deyimi de özellikle Genç Osman türküsünden bildiðimiz bir deyimdir.

Baðdat kapýsýný Genç Osman açtý.
Gören düþmanlarýn tedbiri þaþtý.
Kelle koltuðunda üç gün savaþtý.
Þehitlere serdar oldu Genç Osman

Ancak iþin esasýnda kellesi koltuðuna verilen bir kiþi þehitlere serdar deðil, kafasý kesilerek idam edilmiþ suçlulardý.

Osmanlý Devletinde idam cezasý almýþ bir kiþi eðer kafasý kesilmek suretiyle infaz edilirse, bu kiþi gayrimüslim ise kafasý kesildikten sonra ceset yüz üstü yatýrýlýr ve kesik kelle poposunun üzerine konurdu . ( Darýsý bütün Haþhaþilerin ve Pkk lýlarýn baþýna ) Kiþi Müslüman ise bu durumca ceset sýrt üstü yatýrýlýr, kesilen kelle koltuðunun altýna konur ve infazý seyreden insanlara ‘’ Bakýn da ibret alýn’’ Denirdi.

Ýþte bu sebeple sadrazamlar da dahil devlet görevlileri kendilerine ‘’Nasýlsýnýz?’’ diye sorulduðunda ‘’ Nasýl olalým. Kelle koltukta yaþayýp gidiyoruz.’’ derlerdi. Çünkü mesela sadrazamlar genelde boðdurularak infaz edilseler de zaman zaman cellat baltasýna teslim edilenler de oldukça fazlaydý.

*******

Bazý insanlar vardýr ki doðuþtan þanslýdýrlar. Ama bir kez de þanslarý döndü mü ölüm bile onlarýn kurtuluþu olamaz. Evet...Öiüm  bile  kurtuluþlarý olmaz.  Ýþte bu konuda en güzel örnek Tezkereci Ahmet Paþa’dýr.

‘’Osmanlýlar hep devþirmeleri sadrazam yaptýlar ‘’ Diyen cühelaya inat öz be öz Türk’tü Ahmet Paþa ve babasý bir sipahiydi. Ancak ‘’Osmanlý Devleti’nin baþýna her ne bela gelmiþse devþirmeler yüzünden gelmiþtir’’ tezine inat bu zat öz be öz Türk olmasýna raðmen mesela savaþ meydanlarýnda vücudu kýlýç yaralarýyla süslenmiþ olan Ýtalyan asýllý Hekimoðlu Ali Paþa’nýn kesip de attýðý týrnak bile olamazdý. Yani Türklük, damarda taþýnan kandan ziyade bir ruh iþiydi ve o ruh Tezkereci Ahmet Paþada yoktu.

Tezkereci Ahmet Paþa güzel ve hýzlý yazý yazdýðý için Padiþah Ýbrahim’in dikkatini çekti ve Divan-ý Hümayun katipliðine getirildi, ardýndan da yine padiþah tarafýndan kendisine defterdarlýk verildi. Bu arada Girit seferi baþlamýþtý.

Girit seferi sürerken Padiþah Ýbrahim bir gün Ýstanbul’da þehri dolaþýrken önünü bir ot arabasýnýn kesmesi üzerine kýzýp sadrazamý Nevþehirli Salih Paþanýn kellesini aldýrdý. Sadaret mührünü de o sýrada Girit’te savaþmakta olan Kaptan-ý Derya Kara Musa Paþa’ya verilmek üzere bir gemi ile Girit’e gönderdi. Ancak gemi Girit’e varmadan Musa Paþa Þehit olmuþtu. Bunun üzerine padiþah, Girit seferi sýrasýnda Sadaret Kethüdalýðýna ( Sadrazam vekili) getirmiþ olduðu Tezkereci Ahmet Paþaya verdi sadaret mührünü.Bu, Tezkereci Ahmet Paþanýn þansýydý.

Tezkereci Ahmet Paþa sadrazam olduktan sonra Padiþahýn samur kürk ve amber meraký baþlamýþ ve onun bu harcamalarýný karþýlamak için paþa vergi üstüne vergi koymaya baþladýðý gibi haraç almaya, ayrýca sarayda makam ve mevkileri rüþvet karþýlýðýnda satmaya da baþlamýþtý.

Büyük bir þans ile sadrazam olan Ahmet Paþa görevini oldukça kötüye kullanýyor, bu arada padiþahýn masraflarý için halktan ve esnaftan, tüccardan topladýðý paralarýn önemli bir kýsmýný cebe atýp kendisine Anadoluhisarý’ndan Küçükçekmece’ye kadar olan alanda bir sürü köþkler yaptýrýyordu.

Sonunda yeniçeriler bir isyan baþlattýlar. Bu isyanýn merkezi her zaman olduðu gibi Meydan-ý Lahm’dý ( Yani Et Meydaný= Bu günkü Sultanahmet Meydaný) Ýsyancýlarla görüþmek üzere gönderilen tecrübeli devlet adamý Sofu Mehmet Paþa yeniçerilerin karþýna çýkýp onlarla konuþtuðunda yeniçeriler ‘’ Ahmet Paþayý istemezük. Seni sadrazam ilan etdük.’’ dediler ve bu kararlarýnýn padiþaha iletilmesini istediler. Padiþahýn canýna minnetti tabii ki. Ýsyanýn kendi sarayýna sýçramamasý için Sofu Mehmet Paþa’yý sadrazamlýða getirdi ama sadaret mührü hâla Ahmet Paþadaydý ve Ahmet Paþa ortalýkta yoktu. Saklanýyordu.

Derken efendim Tezkereci Ahmet Paþayý buldular. Tezkereci Paþa, Cellat Kara Alinin kemendi ile boðularak idam edildi.[*] Ancak Tezkereci Ahmet Paþa’nýn baþýna gelenler öldürülmekle sýnýrlý kalmadý. Þimdi diyeceksiniz ki ‘’ Hocam ! Adam öldü gitti, daha ne gelebilir ki baþýna?’’ Okumaya devam o zaman.

Tezkereci Ahmet Paþanýn cesedi sürüklene sürüklene meydanda bulunan bir çýnar aðacýnýn altýna getirildi. Ýþte o anda bir ses duyuldu ‘’ "Þehm-i ademi vecai mefaþika deva’’ Yani baðýran kiþi ya da kiþiler ‘’ Mafsal aðrýlarýna iyi gelir’’ Diye baðýrýyorlardý. Peki neydi mafsal aðrýlarýna iyi gelen?

Efendim, mafsal aðrýlarýna iyi gelen þey ölmüþ insanýn etinin yaðlarýydý(!)

Eline býçak ya da keskin bir þeyler alan ve mafsal aðrýlarý olan ya da olmayan herkes oldukça þiþman bir insan olan Ahmet Paþanýn cesedinden pay kapma savaþýna giriþti. Ahmet Paþanýn cesedi parça parça doðrandý. Ýþte bu olaydan sonra da Tezkereci Ahmet Paþa, ‘’ Hezarpare = Bin parça’’ Ahmet Paþa olarak tarihe geçti.

Ama bir þey daha var. ‘’ Dahasý da mý var hocam?’’ Dediðinizi duyar gibiyim..Evet, var maalesef.

Yeni adýyla Hezarpare Ahmet Paþa olan Tezkereci Ahmet Paþa’nýn cesedinden bir parça da eklem aðrýlarý olan annesine para karþýlýðý satýldý. Zavallý kadýn dizlerine sürdüðü yaðlý ölü insan etinin oðlunun eti olduðunu çok daha sonra öðrendi.

*******

Þimdi de uðursuz saatin ve yarým saatlik bir zamanýn kurtardýðý bir hayatýn hikayesine geçelim.

Osmanlý Devletinde idam edilen bir kiþinin üzerindeki deðerli eþyalar ( mesela yüzük, saat vb. ) cellatlarýn malý oluyor ve bu eþyalar ‘’ Cellat Mezatý’’ denilen bir açýk artýrmada satýþa çýkarýlarak elde edilen gelir cellatlarýn hepsi arasýnda pay ediliyordu.

Padiþah III. Murat zamanýnda kapýaðasý olan Gazanfer Aða’nýn idamýna karar verilmiþti. Ýdamý gerçekleþtiren cellat, aðanýn koynunda mücevherlerle süslü bir saat görünce sevinçle parlamýþtý gözleri. Çünkü bu baþlýbaþýna bir servetti. Ancak, cellat mezatýnda satýlan nesneler uðursuz sayýldýðýndan öyle pek de alýcý bulamaz, dolayýsýyla çok büyük bir serveti oldukça ucuza satmak zorunda kalýrlardý çoðu kez. Nitekim Gazanfer Aða’nýn saati de oldukça ucuza Týrnakçý Hasan Paþa’ya satýldý.

Bir müddet sonra Týrnakçý Hasan Paþa da idam edildi ve saat bir kez daha cellat mezadýna düþtü.

Bu sefer saati Kasým Paþa satýn almýþtý. Ancak bir iki ay sonra Kasým Paþa da idam edilince saat bir kez daha cellat mezatýna düþtü.

Bu sefer saati alan sadrazam Derviþ Paþaydý.

Derviþ Paþa, saati kendinde alýkoymadý ve Eðriboz Adasý sancakbeyliðine tayin edilmiþ olan kardeþi Civan Bey’e hediye etti.

Saat Civan Bey’in elindeyken tarihçi Ýbrahim Peçevi, Civan Bey’in yanýna gitti ve karþýlýklý sohbet ederlerken söz döndü dolaþtý bu saate geldi. Civan Bey, saati getirerek Peçevi’nin ellerine býraktýðý anda Peçevi hemen yere atarak ‘’Fesübhanallah..Ýnsan böyle uðursuz bir þeyi kardeþine nasýl hediye eder’’ Dedikten sonra saatin hikayesini anlattý.

Civan Bey adeta buz kesmiþti. Derhal bir býçakla saatin üzerindeki mücevherleri söküp saati de iyice parçaladýktan sonra denize attý.

Tam saati denize attýðýnda bir atlý geldi huzuruna. Bu atlý doðrudan doðruya padiþah’tan bir ferman getiriyordu. Fermanda ise Civan Bey’in Eðriboz sancak beyliðinden alýndýðý belirtiliyordu.

Civan Bey þaþýrdý ve sordu:

-Niye? Sebep ne? Niçin görevime son veriliyor?

Gelen ulakýn verdiði cevap oldukça ilginçti.

-Beyim! Buna da þükredin. Padiþahýmýz , aðabeyiniz Derviþ Paþa’yý idam ettirdi. Sizin için de idam hükmü verilmiþ ve infaz için cellatlar yola çýkarýlmýþtý. Araya ricacýlar girip sizin idam edilmemenizi saðladýlar. Af fermanýnýzý cellatlara ulaþtýrmak üzere de ben görevlendirildim. Cellatlara, buraya yarým saat mesafede yetiþtim. Yarým saat daha gecikseydim siz de idam edilecektiniz.

Civan Bey yarým saat önce ne yapmýþtý? Üzerindeki  mücevherleri  alýp  saati  parçalayarak  denize  atmýþtý  deðil  mi?

Saati parçalamasaydý peki?

Allahu alem onun  da  kellesi  gidecekti. )))))
--------------------------------------------------------
[*] Cellat Kara Ali’ye daha sonra Sultan Ýbrahim’i boðma görevi de verildi. Ancak o güne kadar pek çok insaný gözünü kýrpmadan infaz eden Kara Ali, karþýsýnda aðlayýp sýzlayan Padiþah Ýbrahim’in o halini gördüðünde aslýnda çok sevdiði bu insaný infaz edemeyeceðini söyledi. Acýmasýz cellat, hayatýnda belki de ilk kez aðlýyordu. Bunun üzerine infazda hazýr bulunan sadrazam Sofu Mehmet Paþa, Kara Ali’yi adeta sopa manyaðý yaptý. Daha sonra Kara Ali, Sofu Mehmet Paþa ve Kara Ali’in yamaklarý vasýtasýyla Sultan Ýbrahim boðularak infaz edildi. Yani Sofu Mehmet Paþa, kendisini sadrazamlýk makamýna getiren padiþaha hiç acýmadý; infazýnda bizzat bir cellat gibi görev yaptý.

Bu arada hemen belirteyim: Osmanlý hanedanýnýn kaný kutsal sayýldýðý infazlarý hep ibriþim kementle boðulmak suretiyle gerçekleþtirilmiþtir ki kaný kutsal olan bir insanýn canýnýn kutsal olmamasýný ben hâla anlamýþ deðilim.

Görüldüðü gibi Koskoca Sultan Süleyman’a kalmayan dünya Sultan Ýbrahim’e de kalmýyordu.

Sultan Ýbrahim’e kalmayan dünya haliyle Sofu Mehmet Paþa’ya da kalmadý. Kösem Sultan ve Kara Murat Paþa’nýn entrikalarý sonucunda o da sadarazamlýk makamýna getirilen Kara Murat Paþa tarafýndan 1649 yýlýnda boðduruldu. Hem de seksen yaþýnda bir ihtiyarcýk iken.

Peki Kara Murat Paþa?

Yok yok o hastalýktan öldü. Ama ironik bir þekilde Hama yakýnlarýnda hummadan öldü 1655 yýlýnda… Mezarýný yaptýrmakla görevlendirilen Ýmamzade Mehmet Paþa ‘’ Hayatýmda hiç hýnzýr( domuz ) defnetmemiþtim’’ Demiþti…

*****************
Yarýn da  inþallah  Þehadet  Þerbetinin  nasýl  bir  þerbet  olduðunu  anlatmaya  çalýþacaðým.

NOT:

1- Osmanlý  Devleti  döneminde  ‘’ Kelle  Koltukta’’ olmak  aynen  yukarýdaki  resimdeki  gibi  bir  þeydi her  ne kadar  o  resim  tamamen  gýrgýr  bir mizansen  olsa da...

2- Yukarýdaki saat elbette Civan  Paþa’nýn  denize  attýðý  saat  deðil. Ýnsanlarýn  koyunlarýnda  sakladýðý  için  ‘’ Koyun Saati’’ dedikleri  ama  bir  vatandaþýn Koyun olayýný  yanlýþ anlayýp  üzerine  koyun kabartmasý  yaptýrdýðý  bir  saat da  deðil..Çin  Takvimine  göre  Koyun  Yýlýnda  yapýlmýþ  olan  bir köstekli saattir.