Eklenme Tarihi : 20.12.2021
Okunma Say�s� : 819
Yorum Say�s� : 0

K�tl��a Do�ru

Ya�anm�� baz� olaylar hayat dersi niteli�indedir, �m�r boyu unutulmazlar. Hatta okulda g�r�len baz� derslerde �m�r boyu unutulmacak nitelikte olabilir. �evre Bilimi dersi benim i�in sanki hayat dersi gibidir. Aradan y�llar ge�mi� ama unutamad�m hatta �nemini zaman ilerledik�e daha iyi anl�yorum.

�evre bilimi dersinde evvela �evre sonunlar� ele al�nm��t�: hava, su, toprak ve termik kirlilik. �evre kirlili�in tan�m�ndan sonra bu sorunlarla nas�l m�cadele edilebilce�i hakk�nda bilgiler verilmi�ti. Bu dersi unutturmayacak olan dersin sonundaki tavsiyeydi; �evre sorunlar�na en iyi ��z�m: Amerikan vari hayat ya�a-ma-mak-t�r! Ba�ka bir ifadeyle �evre kirlili�ini �nlememin en g�zel yolu israftan ka��nmakt�r.

Az �nce belirtti�im gibi bu dersi ve dersin sonundaki tavsiyeyi �imdi daha iyi anl�yabiliyorum. O zamanlar �evre kirlilikleri hep uzaklardayd�, ba�kalar�n�n sorunuydu sanki. Hava kirlili�i mesela Do�u Avrupa �lkelerinde g�r�lmekteydi. Havadaki y�ksek k�k�rt oran� sayesinde g�kten su de�il sanki asit ya�ard�. Do�u Avrupa �lkelerindeki a�a�lar�n b�y�k bir k�sm� asit ya�murundan dolay� yapraks�zd�. Sorunun kayna�� ise Do�u Avrupa �lkerindeki devasa a��r sanayi fabrikalarda filtre uygulamas� yap�lmamas�yd� ve bu y�zden hava �ok kirliydi.

Toprak kirli�i denince akla Rus i�galindeki T�rkistan gelirdi. �zellikle �zbekistandaki toprak �ok yo�un pamuk �retimi nedeniyle s�nni g�bre ile kirlenmi�ti. Ayr�ca Ruslar�n yine T�rkistandaki n�kleer silah denemelerinden dolay� Kazakistanda toprak n�kleer maddelerle kirlenmi�ti.

Su kirlili�i denince akla okyonus veya denizlerdeki petrol s�z�nt�lar� gelirdi. Nice petrol tankerlerinden milyonlarca k�p ham petrol s�zm��, su m�thi� kirlenmi�ti. Ar�zal� tankerin �evresinde ya�ay�n nice canl� zarar g�rm��t�.

Termik kirlilik ise o zamanlar sanki anlams�zd�, l�ks bir sorun gibiydi.

Aradan y�llar ge�ti, �evre kirlili�inden ve bundan dolay� ortaya ��km�� olan iklim de�i�ikli�inden d�nyada nasibini almayan bir yer kalmad� galiba. Kutuplardaki buzlar bile h�zla erimeye ba�lad�. �klim de�i�ikli�i bu h�zla devam ederse, okyonustaki �o�u ada devlertler sular alt�na kalacakt�r.T�rkiyede de iklim de�i�ikli�ini ge�en yaz iliklerimize kadar hissettik.

Ard� ard�na ��kan ve s�nd�rmekte zorlan�lan Akdenizdeki orman yang�nlar�n� unuttuk mu? Karadenizdeki seller, Marmarada suyu kaplayan deniz salyas� ve i� Anadoludaki kurakl��a ne demeli? �sterseniz, d�nyay�, T�rkiye genelini b�rak�p �� Anadoluya yo�unla�al�m.

B�lgemizdeki kurakl�k sadece tar�m� k�t� y�nde etkilemekle kalmay�p binlerce obru�un ortaya ��kmas�na da sebep olmaktad�r. Ger�i yeterince ya�mur veya kar ya�sada obruklar�n �n�ne ge�ilemiyebilir. Nedeni ise belli; �� Anadolu iklimine m�sait olmayan mesela m�s�r tar�m�n�n bu seviyede yap�lmas�, obruklar�n ortaya ��kmas�na en �nemli sebep olarak g�sterilmektedir. Sadece obrukla kalsa ya, m�s�r tar�m� daha ba�ka felakatlerinde davet�isidir. Ziraat�iler bol g�bre satabilmek, �ift�iler ise bol mahsul elde edebilmek i�in su israf�n�n yan� s�ra topra�a tonlarca g�bre at�lmaktad�r. A��r� g�bre kullan�mdan dolay� toprak h�zla kirlenmektedir. Bu �apta m�s�r �retimi ileride topra��n kal�c� bir �ekilde �orakla�mas�na neden olabilecektir.

Neticede iklim de�i�ikli�ini her bir fert, kurum ve kurulu� iliklerine kadar hissediyor ama israf hi� h�z kesmemektedir. �retti�imizden fazla t�ketmek, kazand��m�zdan fazla harcamak isteyen bir toplum olduk. �Falancada var, bende neden yok?� gibi nedenlerden, dolu dizgin israf edilmektedir. American way yani israf sayesinde do�a m�thi� bir �ekilde h�rpalanmaktad�r. �sraf sonucu kal�c� kurakl�k veya topra��n �orakla�mas� �ok uzak de�ildir art�k. Peki bu sorunlara ��z�m? Pek yak�nlarda g�z�km�yor desem abartm�� say�lmam. Evet, kal�c� kurakl��n ve �orakl��n yol a�abilece�i en b�y�k sorun: k�tl�kt�r! �ok eskiden k�tl�k kar��s�nda p�l� p�rt�y� al�p ba�ka diyarlara giderdik, mesela Orta Asya�dan Anadoluya gelmek gibi. �imdi gidebilecek bir yer de kalmad� art�k!

�u g�nlerde ya�anan ekonomik s�k�nt�lar gelip ge�er ama olas� bir k�tl�kla nas�l ba� edilir, bilemiyorum. Umar�m, yetkililerin bu konuda �al��malar� vard�r.

Abdullah Konuksever

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( K�tl��a Do�ru ba�l�kl� yaz� hotamisli taraf�ndan 20.12.2021 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.