DEYÝMLERÝN   TARÝHÇESÝ 

Bam Teli 

“  Telli çalgýlarda  en kalýn notanýn bulunduðu ‘do’  teline ayný zamanda ‘bam teli’ de denir.  Bam teline basmak deyimi bir kiþiyi en hassas olduðu  bir konuda etkileyerek öfkelendirildiði durumlarda kullanýlýr .

*****************                    

Kepaze

Eskiden okçuluða yeni baþlayanlara eðitim amacýyla verilen yapýsý ve kiriþi yumuþak yaylara  “ kepaze “ denirdi. Bu yaylarý sadece acemiler kullanýrlardý .

  Ýþlerinde  ustalaþmýþ kiþilerin acemilik yapmalarý sonucu doðan mahcubiyette “ kepaze olduk “ deyimi buradan gelir .

Akla karayý seçmek

Kur’an’da sabah namazýnýn giriþini belirten ayette ‘ siyah iplikle beyaz ipliðin birbirinden fark edilmesi  ‘ anlamýndaki buyruða göre sabahýn olmasý , yani tan yerinin aðarmasýndan esinlenerek gecesi sýkýntý ve rahatsýzlýklarla geçen ve sabaha zor ulaþýlan hallerde “ akla karayý seçtim “ deyimi kullanýlmýþtýr .

********************                                

Fertiði  çekmek

Sultan  2.Abdülhamid  Han zamanýnda Hicaz demiryolu hatlarýnda çalýþanlar Alman  personel idi . Tren kalkmadan önce kampanalar çalar , yolcular yerlerini alýr ve hareket memuru Alman kendi diliyle ‘Hazýr’ anlamýnda biraz uzatarak  “ Fertiiig ! “ diye baðýrýr , düdük çalarak trene hareket emrini verirmiþ . 

Zamanla halk arasýnda tutulan bu kelime  ‘ trenin kaçmasý ve geri dönmemek üzere gitmek ve ölmek ‘ anlamýnda  “ fertiði çekmek “ olarak kullanýlmýþtýr .

**********************************

Þapa oturmak

Osmanlý zamaný hac yolculuklarý Mýsýr ve Kýzýl Deniz üzerinden gemilerle yapýlýrdý . Bir adý da Þap Denizi olan Kýzýl Deniz’in  suyunun aþýrý tuzlu oluþu ve bir çok bölgelerde deniz altýnda oluþmuþ ‘ÞAP’  denilen  kireç kayalýklarýnýn bulunuþu gemiler için tehlike oluþturur ve bazen tekneler bu þaplara oturup hareketsiz kalýnca kurtuluncaya kadar uzun bir süre yolcular için sýkýntýlý bir süre baþlardý .

Hareketsiz ve çaresiz kalma hallerinde “ Þapa oturduk “ deyimi yaygýndýr.