Kültür: Ekin, tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve
manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki kuşaklara iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünüdür.Toprağı işleme yöntemleri, her tür araç gereç, günlük yaşamda kullanılan eşya, makineler vb. her şey kültürün maddi yönünü; din, politika, hukuk, felsefe, bilim, sanat, vb. de manevi yönünü oluşturur. İlkel toplumlardan sonraki tüm toplum düzenlerinde kültür, birbirine karşıt iki biçimde ortaya çıkar.
Egemen Kültür: Toplumun ekonomik ve politik yapısına egemen olan kesimlerin kültürüdür.
Halk Kültürü: Egemen kültürün dışında, geniş halk kesimlerince yaratılan kültürüdür.
Milli Kültür: Bir toplumda halk kültürünün birlikte oluşturdukları ortak kültürüdür.
Aydın Kültürü: Bir toplumda halk kültürünün dışında kalan aydınlarca oluşturulmuş olan kültür.
Seçkin Kültür: Seçkin kesimin halkla olan ortak olduğu geleneksel kültür dışında kalan ve yalnızca kendi yaratmalarından oluşan kültür.
Kültür Mirası: Daha önceki kuşaklardan çağımıza aktarılan ürünlerin toplamına denir.
Kültürel Çevre: Büyüklük ve niteliği ne olursa olsun her toplumun yarattığı kendine has kültürü.
Kültür Değişmesi: İç yada dış etkiler sonucu bir kültürün davranış kalıplarında ve örneklerinde ortaya çıkan değişme sürecine denir.
Kırsal Toplum: Geçimlerini avcılık, çobanlık özellikle çiftçilikle sağlayan, doğal çevrelerine oldukça bağlı olan basit araçlarla ürettikleri az bir ürünün büyük bir bölümünü tüketen, yaşantılarını geleneksel bir düzen içinde sürdüren ve belli bir toprak parçası üzerinde barınan bireylerin oluşturduğu küçük toplumsal ve ekonomik birimlerdir.
Geleneksel Toplum: Geniş anlamıyla insan ilişkilerinde geleneklerin hakim olduğu çoğunluğun okuma yazma bilmediği ve nüfusun büyük bölümünün köylerde toplandığı toplum.
Kaynak Kişi: Folklor malzemelerini almak için baş vurulan kişiye denir. Bu şahıslar bilgilerini geçmiş kuşaktan sözlü olarak işitmiş ve günümüze kadar getirmişlerdir.
Toplumsal Değerler: Halkın yaratıcı olduğu ya da benimsediği ürün ve olaylara verdiği toplumsal nitelikteki değerlere denir.
Folklor: Belli bir ülkede yaşayan halkın gelenek ve göreneklerini, inançlarını, oyun ve danslarını, töre ve törenlerini, el sanatların, maddi ve manevi tüm kültürel değerlerini araştırıp inceleyen, derleyen ve kendine has yöntemlerle değerlendiren bir bilim dalıdır.
Folklorcu: Folklor alanı ile ilgili araştırma, derleme, incelemeler yapan ve çalışmalarının sonuçlarını yöntemine uygun bir biçimde açıklayan kişiye denir.
Amatör Folklorcu: Folklor konusunda kendi kendisini yetiştirmiş ve yaptığı çalışmalar konusunda değerli eserler vermiş olan kişi.
Amatör Derleyici: Kendi kendini yetiştirmiş folklor derleyicisidir.
Folklor Alan Araştırması: Önceden hazırlanan bir araştırma tasarısı yardımıyla bir kişi yada kurumum halk arasında yaşayarak gördüklerini, duyduklarını yazı, resim, çizgi, ses ve görüntü ile tespit ederek gerekli bilgi ve belgeleri toplama işlemine denir.
Folklor Alan Araştırmacısı: Folklor Alan Araştırmacıları için gerekli bilgi ve becerilerle donatılmış olan kişilerdir.
Halk Edebiyatı: Başlangıcından günümüze yaratıcısı belli ya da bilinmeyen genellikle yabancı etkilerden uzak, konuşma diliyle oluşturulmuş, halkın duygu, düşünce, duyuş ve evreni kavrayışını yansıtan sözlü ve yazılı kültür yaratmalarının tümünü içine alan edebiyata denir.
Halk Zanaatı: Demircilik, bakırcılık, kalaycılık, urgancılık, testicilik... vb. düzeydeki geleneksel halk uğraşlarından her biri.
Halk Sanatı: Halkın doğal çevresiyle geleneksel kültürün etkisi altında kalarak oluşturduğu ya da seçkin ve öteki kültürlerden alarak benimsediği gösterişli yanı, yararlı yanında daha çok olan ürünlerin bütünüdür.
Halk Hukuku: Halkın kendi hukuk sorunlarını çözmek ve gereken önlemleri almak amacıyla kurduğu geleneksel düzen türüne denir.
Halk Hekimliği: Halkın hastalıklarının nedenleri, belirtileri, süreleri konusundaki görüş ve inanışlarıyla hastalıklar geçirmek ve onları tedavi etmek için kullandıkları halk ilaçları, geleneksel uygulamaların bütünüdür.
Motif: Ögelerin birleşmesinden doğan ve bir araya geldiklerinde folklor ürünleriyle olayların oluşumunu sağlayan birimlerden her biri.
Halk Mimarisi: Halkın geleneksel yollardan öğrenerek doğal çevresine uyum sağlayan ve kendisini yaratarak uyguladığı mimari türü.
Halk Oyunu: Halkın malı olan ya da halkın benimsediği veya halkın yarattığı oyunların bütünüdür.
Halk Şiiri: Halk şairlerinin(ozanlarının) belli bir kafiye ölçü ve mısra düzenine göre sazlı ya da sazsız olarak meydana getirdikleri şiir türü.
Halk Müziği: Yazılı hiçbir kuram, kural ve eğitime dayanmayan yalnızca işitme yoluyla öğrenilerek kuşaktan kuşağa aktarılan, coğrafyaya bağlı değişkenler dışında toplum çapında bir bütünlük gösteren, yöresel yapıda üretilen çalgı ve araçların kullanıldığı geleneksel müzik türüdür.
Nazar: Belli kimselerde bulunduğuna inanılan ve insanlara, özellikle çocuklara, evcil hayvanlara, eve, mala ve mülke hatta canlı cansız bütün nesnelere zarar veren, bakışla oluşan, çarpıcı ve öldürücü güce denir.
Adak (Nezir): Yerine getirileceğine söz verilen, böcek tutma, mum yakma, oruç tutma, yiyecek dağıtma, su dökme, kurban kesme gibi adamak eylemi ya da adanılan şeylerden her biri.
Boş İnanç (Hurafe): Kaynakları bilimsel veya dini bir temele dayanmayan, tarihin derinliklerinden gelerek çağımıza ulaşan bugünkü anlayışa ters düşmesine karşılık halkın kullandığı inançlardır.
El Sanatı: İnce el mahareti isteyen ve bir konuda yetişmiş yetenekli kişilerin uğraştıkları sanat türüdür.
( Folklorun Temel Terim Ve Kavramları başlıklı yazı Mehmet Dal tarafından 22.05.2009 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.