Türkiye Sakatlar Konfederasyonu adýna temsilcisi üye olarak katýldýðým Eriþilebilirlik Ýzleme ve Denetleme Komisyonunca denetim yaptýðýmýz kamu kurum, kuruluþ ve özel kuruluþlarda onlarca ilginç olaylara þahit oldum.

Þahit olduðum bu ilginç olaylarýn % 95’i kamu kurum ve kuruluþlarýnda gerçekleþiyordu. Tabi bu kamu kurum ve kuruluþlarýnýn liste baþýnda ise çocuklarýmýzý ve gençlerimizi eðiterek geleceðimizi þekillendiren, toplumu aydýnlatýp bilinçlendiren eðitim ve öðretim kurumlarýmýz gelmektedir.

Denetimler esnasýnda bizzat þahit olmamýþ olsaydým bu olaylarýn bazýlarýna bende inanmakta zorlanýrdým. Ýþte bunlardan birkaç örnek vermek istiyorum.

Denetimlerde Karþýlaþýlan ve Görülen Ýlginç Olaylar

Tuvaletler:

-Eriþilebilirlik Ýzleme ve Denetleme Komisyonu olarak denetime gittiðimiz baþta eðitim kurumlarý olmak üzere birçok binada engelli tuvaletinin bulunmadýðý,

-Engelli tuvaleti var denilen yerlerin ise TSE Standartlarýna uygun olarak yapýlmadýðý,

-Engelli tuvaleti olarak yapýlan tüm yerlerin temizlik malzemesi baþta olmak üzere eþya deposu olarak kullanýldýðý,

-Bazý kamu binalarýnda ise standartlara uygun olmasa da yapýlmýþ olan engelli tuvaletlerinin kapýsýnýn kilitli tutulduðu,

-Henüz 1,5 yýllýk bir eðitim binasýnda ise engelli tuvaleti diye yapýlan yerin kapýsýnýn matkapla vidalama yoluyla kapatýldýðý,

-Engelli tuvaleti sorulunca sadece klozetli tuvaletlerin akla geldiði ve onlarýn gösterildiði,

-Birçok tuvaletin giriþinde birkaç santimlik yükseklik yapýldýðý ya da eþik konulduðu,

-Kapýlarý kilitlenen, matkapla kapatýlan ve depo gibi kullanýlan tuvaletlerin gerekçeleri sorulduðunda ise, “Okulumuzda engelli öðrenci olmadýðýndan tuvaleti diðer çocuklar kullanmasýn diye kapalý tutuyoruz” ya da “Tuvalet kullanýlmadýðý için bu malzemeleri de koyacak baþka bir yerimiz yoktu buraya koyduk” gibi cevaplar alýnmaktadýr.

Asansörler:

-Birçok eðitim binasýnda standartlara uygun olmasa da bulunan asansörlerin bir defa dahi hiç kullanýlmadan atýl vaziyette tutulduðu,

-Bazý asansörlerin önleri evrak dolaplarý ile kapatýldýðý ve bazýlarýnýn da kilitlendiði görülmüþ ve bu sorunun gerekçesi sorulduðunda ise, “Engelli öðrencimiz/personelimiz olmadýðýndan açmýyoruz kapalý tutuyoruz” gibi cevaplar alýnmaktadýr.

Rampalar:

-Denetim yapýlan tüm kamu kurum, kuruluþ ve özel kuruluþlarda yapýlan rampalarýn standartlara uygun olarak yapýlmadýðý

-Rampa eðimlerinin yapýldýðý yüksekliðe göre yüzde 6, 8, 9 ve 10 gibi olmasý gerekirken yer yer yüzde 40 – 50 derece gibi eðimli rampalarýn yapýldýðý,

-Tüm rampa yüzeylerinin kaygan özellikte yapýldýðý ve yürüyenlerin dahi kaydýðý için çýkmakta zorlandýðý,

-Küpeþtelerin ve týrabzanlarýn rast gele ölçülerde standartlara uygun yapýlmadýðý görüldü.

Bunlar dýþýnda kamu kurum, kuruluþ ve özel kuruluþlarýn genelinde de görme engelliler için hissedilebilir kýlavuz yolun yapýlmadýðý, sadece iki veya üç yerde yapýldýðý,

Kamu kurum, kuruluþ ve özel kuruluþlarýn genelinde kapalý veya açýk otoparklarýnda engelli otopark yerinin yapýlmadýðý görüldü.

Ýþin en ilginç tarafý da yýllar önce yapýlmýþ olan eski kamu kurum, kuruluþ ve özel kuruluþlarýnda bir düzenleme olmamasýný anlayabiliyoruz da Engelliler Kanununun çýktýðý 2005 yýlýndan sonra yapýlan binalarda ki eksikliðe hiçbir anlam veremiyoruz.

Denetimler esnasýnda kaç tane yeni yapýlmýþ kamu kurum ve kuruluþunun bu durumda olduðunu gördük. Bunlar arasýnda beþ yýllýk, altý, yedi, sekiz yýllýk binalardan tutunda bir buçuk yýllýk binaya kadar olan vardý. Özel kuruluþlarýn yaptýðýný bir kenara býrakýn bunu yapan kamu kurumuna ne demeli peki.

Sözün özü, yasalarda hangi deðiþikliði yaparsanýz yapýn, hangi uygulamayý getirirseniz getirin zihinlerdeki eriþilebilirliðe çözüm getirip önyargýlarý kýrmadýkça bu ülkede engelli insanlarýn yaþadýðý sorunlar onlarca yýl daha yaþanmaya devam edilecektir.