BU ARABA CAHANDEME GİDER!
Hanımı Sultan bir haftadır yatak, yorgan evde hasta yatıyordu. Mevsim kış ayı olduğundan komşu komşuya oturmaya dahi gidemiyordu. “Ne olursa olsun hanımı bugün şehre düşürüp onu doktora muayene ettirmeliyim" diye düşünen Zilfi'nin topal Memmet (Çitili) kara kışa aldırmadan at arabasını koşarak yollara düştü.
Hava önceleri kapalı ve kar yağışlı ise de zamanla güneş açtı. Yorucu ve zahmetli yolculuktan sonra şehirde Laz Doktorun muayenehanesine ulaştılar. Muayene olup doktordan çıktıklarında hava tekrar bozuldu. Bindikleri at arabası ile ikindiye yakın bir vakitte Kervansaray dağındaki Hamam deresi denen yere ulaştılar.
Çıkan tipiden göz gözü görmüyor yol, bel seçilmiyor, kamçıyı yiyen atlar kardan ürküp şaha kalkıyordu. Birden nasıl olduysa oktan boşanan araba dereye doğru hızla inerken topal Memmet arabadan atlamış fakat hanımı araba ile beraber derenin dibini boylamıştı.
Kendisini toparlayan topal Memmet, “Ya mübarek Sultaaan, sesime geeel sesimee”
diye bağırıyordu. Az sonra arkalarından yetişen köylüleri onları kurtarıp
tipiye rağmen güç bela yol alarak köylerine ulaştırdılar.
Ellili yılların başlarına
dek Boztepe, Karacaören ve çevre köyler şehre ulaşmak için Kervansaray dağını
başka bir araç gereç olmadığından yaya ya da bindikleri at ve eşeklerle
gruplar halinde keçi yollarından geçerek sağlıyorlardı. Ellili yılların
başlarında zamanın hükümeti bu soruna eli kazma kürek tutan ücretli amele
getirip çalıştırmak suretiyle çözüm yoluna gitti.
Karacaören ve Boztepe köyünden birçok insan diğer amelelere nazaran "bari tek şu yolumuz açılsın da perişanlıktan kurtulalım" diye yerine göre ücret almadan da yol yapımında çalıştı.
Yol yapımına çok önem veren zamanın Cumhurbaşkanı Celal Bayar geldiği bir Kırşehir gezisinde yol çalışmalarını yerinde incelemiş, çalışanların sigortalı olmasını ve maaşlarının da gününde ödenmesi direktifini verirken kan ter içinde çalışan Boztepe ve Karacaören'li amelelere de ayrıca teşekkür etmiştir.
Açılan bu yol at arabalarının yanında zamanla kamyon, pikap, cip gibi araçların zor da olsa karşılıklı geçmesine imkan sağlamıştır.
Kışın at arabası, at ve eşekler üzerinde yola çıkanların soğukta uyku tutmasına yakalanıp belki de donarak ölür korkusundan dolayı gözlerini yumanlar ikaz edilirdi.
Kırşehir'den Karacaören ve Boztepe'ye eşek yada atla gitmek için yola çıkanlar,
“Şu kadar saatte Yaralı Oğlan mezarına vardık, oradan Dutlu Çeşme şu kadar zaman çekiyor, şu
saatte Kervansaray dağını aşıp Saat Taşına ulaştık" diye birbirlerine
laf yetiştirirlerdi.
Altmışlı yılların
ortalarında operatör Gara Kemal'in nezaretinde Nafa'nın (köy hizmetleri) greyderleri
Kervansaray dağlarına yol yapmaya başlayarak eskiye nazaran ulaşıma birazcık daha kolaylık
sağladılar.
Almanya'nın Türkiye'den işçi alımına başlamasıyla paralanan
köylüler artık yavaş yavaş traktör ve zirai aletler alırlarken bunun yanında
kamyon, minibüs almaya heves etmeye başlamışlardı.
O yıllarda araçları sürmeye
şoför bulmakta zorluk çekiliyordu. Araç sayısının az olmasından dolayı kimse
bu mesleğe heves etmediğinden piyasada olan şoförlerde altın ayarında kıymetli olup pozlarından
yanlarına varılmıyordu.
Aytekin,
Ankara'da şoför olarak yetişmiş, külüstür otomobiliyle ticari taksicilik
yapıyordu. Arada bir köyüne gezmeye geldiğinde otomobil arıza yapıyor
köylüleri de onu itmek suretiyle çalıştırıyorlardı. Araba itmekten gına
getiren (usanan) Karacaörenliler, “Taka geliyor taka, benzini yaka yaka,
müşteriler yoruldu, takayı kaka kaka" diye türkü bile yakmışlardı.
Köyden
kamyon almaya karar veren Hamid’in Omar, Alimar’ın uşağı, Gıvratmanın uşağı
Ankara’da akıl almak için Aytekin'in kapısını çaldılar. Uzun görüşmelerden
sonra Aytekin’i ikna ederek hem şoför, hem de ortakçı olarak yanlarına alıp
burunsuz Ford Thames (köylüler siy renginden dolayı karakuş dediler) marka kamyonu kapıya çektiler.
Karakuş kamyonun hizmete girmesinden bir
müddet sonra Kaalerin Koca Duran’ın yine aynı marka köylülerince adına beyaz
kuş koyduğu kamyona, daha sonra Kaaelerin Emin ile Alakafa’nın da ortak bir
kamyon almasıyla araç sayısı üçe çıkmış oldu.
Kamyonla yükünü taşıyan yolcular rahat
ediyorlardı. Şehre satmaya getirdikleri buğday ve bulgurun yanında okuyan
öğrencilerin yatağı, yorganı, yakacağı ve kuru yufka ekmeğin taşınmasına
kamyon bire bir geliyordu. Normal yolcular için ise bunun tersine oturmak için koltuğu olmadığından kamyon adeta
bir zulüm oluyordu.
Bunun
böyle olmayacağı bilincine varan Güdük İreşidin Hasan Kaalerin Deli Şoför İbrahim'le ortak bir minibüs aldılar. Aradan fazla zaman geçmeden
Musa’nın Halibaam de cip türü uzun yapılı bir pikap alarak yolcu
taşımacılığına başladı. Yükü olanlar kamyonlara binerken diğerleri de
minibüsleri tercih ediyordu.
Daha sonraları Şık Omar, Gara Sali’nin
Ahmet, Gımır Sali’nin Nasıf, Uzunoğlanların Çete de aldıkları araçlarla yolcu taşıma kervanına katılmışlar haliyle rekabetlere neden olmuşlardı. Akrabalar arasında “Niye ona
bindin de benim arabama binmedin” küsüşmeleri şimdiden başlamıştı bile.
Araçların şoförlerine yardımcı olan muavinler de artık ortalarda boy göstermeye başlamışlardı. Şık Omar’a şehirden gelen Bayram, Musa’nın Halibaame Virrik Ahmet, Aytekin’e Haliğin Necati, Çeteye de Potturmacın Osman muavinlik yapıyordu.
Kamyonlara genelde ortakçılar dan birisi muavinlik yaparken Halaza Şıkon Yusuf ve Tat Ersem'inde adları duyulmaya başlamıştı.
O yıllarda köylere taşımacılık
yapan minibüsler şimdiki Ziraat Bankası altındaki boşlukta yolcu beklerlerken
kamyonlarda Tekel binası ile Cacabey Camii’nin arasındaki boşlukta bulunurlardı.
Mermerler ve daha sonra onun yanına Girne Pasajı’nda açılan Başak seyahatin bu çevrede bulunması yolcu alışverişlerinde kolaylık sağladığı için minibüs ve kamyonların buralarda bulunmasına Belediye’ce izin verilmişti.
Öğleye kadar araçlar durakta kapısı açık yolcu beklerken şoförlerde Dadaş
Kıraathanesinde vakit geçirmek için bölüm, altmış altı, tavla, domino gibi
oyunlar oynarlarken muavinler de gelen yolcuları buyur ederek, kendi
aralarında şakalaşarak araçların dolmasını beklerlerdi.
Virrik Ahmet, babası ölünce
küçük yaşta yetim kalmış, amcası onu yanına alıp büyütmüş, Ankara'da ilkokulu
bitiren Ahmed’i ortaokulu okuyamayınca evlerinin yanında bulunan taksi
durağında işe sokmuştu.
Araç sahiplerinden aldığı ücretlerle müşterilerin verdiği bahşişlerle harçlığını çıkaran Ahmed, arada köye gezmeye gelir ebesinin (babaannesinin) yanında kalırdı.
Son gelişinde Ankara'ya dönme işini biraz uzatınca onu Ankara’ya götürmek
için gelen amcasına "artık ebesiyle köyde kalacağını, Musa'nın Halibaame de
muavin duracağını" söyledi. Onu ikna edemeyeceğini anlayan amcası, “Peki öyle
olsun, günah benden gitti" deyip Ankara'ya dönerken de Ahmed'in
muavinlik yaptığı pikapla köyden ayrıldı.
Hava soğuk mu soğuk, her yer buz tutmuş, insanlar ayakta durmakta zorluk çekiyordu. Uzaktan üşümemek için örgülere bürünmüş, bir elinde çıkı (beze sarılmış) yaşlı bir kadın ağır ağır Ahmed’in arabasının yanına geldi, soğuktan dişleri şakırdıyordu.
Ahmet'e yaklaştı
Ahmet, “Buyur teyze"
- Oğul bu araba nere gider?
- Karacaören'e...
- Başka?
- Boztepe’ye...
- Başka?
- Horla’ya...
- Başka?
- Seyfe’ye, Badılı’ya...
Ahmet her bir köyün adını
saydıkça kadın, “Ora değil" anlamında başını hep yukarı kaldırarak,
“Başka" diye soruyor, sordukça yaşamında hep sakin olan Ahmed’i gittikçe
kızdırdığının farkında bile olmuyordu.
- Başka?
- Gümüşkümbet, Araplı, Çiftlik, Çiğdeli, Çamalak, Üçkuyu...
- Başka?
- Hatınoğlu, Şuayipli, Dulkadir, Özbağ, Karahıdır, Aşağı Yukarı Homurlu...
- Başka
Ahmet freni boşalmış rampa
aşağı inen araba gibi süratlenmiş, köyleri saydıkça sayıyor, gel gör ki yaşlı
kadın başını yukarı kaldırarak, “O köyler değil" demek istiyordu.
Ahmet
aklına gelen bütün köyleri saymış kadını ikna edemeyince işi nahiyelere, ilçelere, vilayetlere
dökmüş, saymakla onları da bitirnce kızgınlığı daha da artmıştı.
Biraz
soluk aldıktan ve alnından dökülen öfke terlerini sildikten sonra, “Teyze sen
parayı ver bu araba taaa cahandemin dibine gider" dediğinde kızına
hediye göndereceği köyün adını unutan yaşlı teyzenin başka bir muavine
köyleri saydırdığının farkında bile değildi.
ERDOĞAN ÇALIŞKAN 12 12 2011 KIRŞEHİR GERÇEK YAŞANMIŞLIKLAR
NOT: Öyküleri şahısları küçük düşürmek mirasçılarını
rencide etmek için yazmadım.
Not : Adı geçen yolun dağın Boztepe Karacaören tarafının 2010 yılı hali. 2018 yılında ağaç kıyımı yapılarak tekrar genişletildi