Türkçemizin sorunları olduğunu çoğumuz biliyoruz

Bu sorunlardan en önemlilerinden birisi de noktalama işaretleridir

Hemen şunu hatırlatalım ki eski Türk yazıtlarına noktalama işaretleri kullanılmaz

Sadece her söz arasında boşluk anlamında iki nokta üst-üste şeklinde bir kullanım söz konusudur

Örnek verecek olursak

Tengriteg:tengride:bolmuş:tür(ü)k:bilgekağan:

Bu metinlerde yazılanların tümü noktalama olmaksızın pek ala anlaşılmaktadır

Başka bir örnek de yine Kuran ile verilebilir zira Kuranı Kerimde de noktalama yoktur ve her konu doğru bir biçimde anlaşılmaktadır

Aslında noktalama işaretleri tabi ki kullanılmalıdır zira bu bahsettiğim her iki metin çok eski yıllarda kaleme alınmış yazılardır

Zaman içinde yeni bilimsel bakış yeni yöntemler geliştirmiştir

Ancak noktalama işaretlerinin çıkış noktası batı dilleridir

Batı dilleri kendi kuralları gereği ki aslında buna kuralsızlık ya kural noksanlığı demek daha doğru olur

Dillerinde cümle yapılarında bulunan aksaklık ve sorunları bertaraf etmek için bu noktalama işaretlerini geliştirmek zorunda kalmışlardır

Burada benim sorun olarak gördüğüm kısım ise noktalama işaretlerine sarılarak Türkçeye uygun olmayan cümle yapılarının kullanılıyor olmasıdır

Mesela Türkçede

Ne zaman giderim-soru

Ben gittiğimde/ben giderken-durum bildirme

İki ayrı farklı cümledir farklı anlamlar içerir

Avrupa dillerinde her iki durumda da aynı cümle kurulur başka seçenek yoktur

Soru sorarken de durum bildirirken de Avrupalı ‘Ne zaman giderim’ cümlesini kurar

‘’Gittiğimde özlerim ‘’demez ,diyemez ‘’ne zaman giderim özlerim’’ der

Aradaki farkı belirtmek için de soru işaretine gerek duyar

 Ne zaman giderim ya da gittiğimde/gidince Avrupalı için sadece

Ne zaman giderim(?)

Ne zaman giderim-  şeklindedir 

 

Başka bir örnek verecek olursak

Avrupa dillerinin çoğunda, Türkçede olduğu gibi mi, mı, mu şeklinde cümleyi soruya çeviren bir söz/kelime yoktur sorular ancak ya tonlama ya da cümleye takla attırma devrik cümle kurma şeklinde yapılır

Hast du geld= senin paran var mı, Du hast geld=senin paran var(Almanca)

 

Bu her iki şekil aynı zamanda soru aynı zamanda da tonlama ile senin paran var anlamında kullanılır

Sonuna soru işareti koyarsanız soru tonlaması ile okunur ve anlaşılır

Durum bu kadar karışıktır işte bu sebepten de soru işareti kullanmak kaçınılmazdır

Türkçemizde böyle bir sorun yoktur soru cümlesi ya da Ne soru sözü ile başlayan pekiştirme ya da olumsuzluk ifade eden cümleler birbiri ile karıştırılmayacak kadar açıktır

‘Ne mutlu Türküm diyene’ cümlesinin sonuna soru işareti koysanız bile bu soru cümlesi olmaz,olamaz

Soru olması içim’’ Nedir mutlu Türküm diyene’’ olması gerekir

‘Ne gittim ne de gördüm’ cümlesi keza sonuna soru işareti koysanız soru ifade etmez olumsuzluk anlatır

Soru olması için Nereye gittim neyi gördüm şeklinde olması gerekir

Ya da ‘nereye gittiğimi neyi gördüğümü’ ifadesinin soru olmadığı açıktır

Peki, soru işaretine Türkçede gerek yok mu evet var ama nerelerde var buna bakalım

Karşılıklı konuşmaları yazarken bazı zamanlarda tek kelime ile sorulan sözler vardır örnek gelen misafire

Çay?

Çay-kahve?

Anladın? Vb. gibi

Türkçede, mı, mi, mu şeklinde zaten soru işaretini içinde barındıran ve hiçbir şüpheye yer bırakmayan soru cümlelerinin ardından soru işareti koymak, iki anlam ifade eder

Ben bu cümlenin soru cümlesi olduğundan emin değilim

Ya da, bu cümleyi okuyan bir anlayışsız kıt zekâlı biridir Türkçeden haberi yoktur ona bunun soru cümlesi olduğunu haber veriyorum demektir. Edebi değildir Türkçe’nin ruhuna dil bilgisine aykırıdır

Tam ifade edeyim Türkçeye ihanettir

İkinci sorunlu mesele ise iki nokta üst üste kullanılmasıdır

‘’Babam dedi ki:

- paranı idareli harca’’ cümlesinde bulunan ‘ ki’ sözü zaten iki noktaya ve konuşma işaretine gerek bırakmayacak yapıda ve içeriktedir

‘’Günün başlıca yemek vakitleri şunlardır: Sabah kahvaltısı, öğle yemeği, akşam yemeği’’ cümlesinde yine ‘şunlardır ’kelimesi iki nokta üst üste koymağa gerek bırakmayacak açıklıkta yerinde görevini yapmaktadır

Milli eğitim müdürlüğünün verdiği örneğe bakalım

  Bir cümleden sonra örnek veya açıklamalar verilecekse, bu cümlenin sonuna konur. Bu kararın istinat ettiği en kuvvetli muhakeme ve mantık şu idi: Esas, Türk milletinin haysiyetli ve şerefli bir millet olarak yaşamasıdır. (Kemal Atatürk)

‘Şu idi’ demek zaten açıklama yapacağımızı anlatan bir ifadedir iki nokta üst üste kullanmadığımızda hiçbir sorun yaratmaz kullanılması gereksizdir

Eğer bir tarif veriyorsak mesela

Helva tarifi

Malzemeler

Un, yağ, şeker, su

Şeklinde iki nokta kullanmadan bunu yazdığımızda anlaşılmayacak karışıklık yaratacak bir durum kesinlikle söz konusu değildir

Ünlem bildiren kelimelerin sonunda ünlem işareti neden koyulur bu da ayrıca bir sorulması gereken bir soru

Eğer ünlem içererek söylenmiş başka bir kelime varsa

Taş, kuş, ağaç, odun, ateş her neyse ünlem işareti olabilir olmalıdır

Aman

Hadi ya

Yapma

Eyvah 

Hadi canım gibi zaten ünlem için kullanılan ifadelerin sonuna bu işareti koymak ne demek

Son yıllarda yazılan düz yazılar olsun şiirler olsun hep noktalama işaretlerine sığınılarak yapılan ve Türkçeye uymayan cümle kuruluşlarıyla doludur Kimseyi incitmek istemediğim için buraya örnekler taşımak istemiyorum

Noktalama işaretleri yerli yerinde ve sadece gerektiği yerlerde kullanılmalıdır

Dilimizin cümle yapısının gerek duymadığı ihtiyaç hissetmediği yerlerde bu işaretleri kullanmak ne kadar anlamlıdır bunu cevabını herkes kendisi sorgulamalıdır diye düşünüyorum

 Ayrıca bu yazıyı yazarken paragraf başı da kullanmadım çok mu gerekli J

Bir deli kuyuya bir taş atar yüz akıllı gelse çıkaramazmış 

Eleştiriye açıktır

Sevgiler ve hürmetlerimle


 .

( Türkçeye İhanet başlıklı yazı Aykırİ tarafından 25.02.2013 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.