Türk-İslam âlimleri serisi – 9
VEKİ BİN CERRAH
D. (H. 127) 744 – Ö. (H. 197) 812
Hanefi mezhebi âlimlerindendir,
İsmi; Veki, künyesi Ebu
Süfyan denir,
Babası Kufe Beytülmal nazırı
imiş,
Kufe’de doğup orada öldü
bilinir.
İmam-ı Azam’ın
talebelerindenmiş,
Ondan fıkıh ve tefsir ilmini
öğrenmiş,
Ebu Yusuf ve İmam-ı
Zufer’den ders alır,
Muhaddislerin hadis
sohbetine gidermiş.
Hafızasına çok hadis-i şerif
kaydeder,
Evinde onları not edip hep
nakleder,
Veki Bin Cerrah hadis
ilminde sika sayılır,
Hadis tasnifine de büyük
hizmet eder.
Pek çok âlim ki onun
talebesi olmuş,
İmam-ı Şafi bunların en
meşhuruymuş,
İlmi konuların çoğuna vakıf
denilir,
Pratik hayat felsefesini
uygularmış.
Sika: Güvenilir kaynak, emin
kişi.
İmam-ı Şafi: Bir gün gelip hocası Veki Bin Cerrah’a hafızasının
zayıfladığını söyler. Veki, talebesine günahlardan sakınmasını uzun uzun
anlatır. İmam-ı Şefi bu konuşmayı bir şiirle derdini anlatır;
Şekevtül Veki’a min su-i
hıfzi,
Fe evsani ila terk-il measi.
Liennel ilme nurun min
envar-ı ilahi,
Fela yu’ta nurahu ilel-asi.
Türkçesi:
Veki’ye hafızam zayıftır
dedim,
Bana “Her günahtan uzak
dur” dedi.
İlim, ilahi nurlardan nurdur.
Bu nuru asi(ye vermez) diye söyledi.
Veki Bin Cerrah der ki:
“Dünyaya düşkün olmayınız.
Ondan sadece ihtiyacınız kadar alınız. O aldığınız da helal yoldan olsun.”
“Helâlın hesabı, haramın
cezası vardır.”
“Vera; şüpheli şeylerden
sakınmaktır.”