Holakrasi; insan kaynakları uygulamalarının etkili bir biçimde uygulanıp etkin sonuçlar doğurabilmesi için yakın geçmişte uygulanmaya başlanmış bir yönetim biçimidir. Odağı insan, hedefi verim ve yaratıcılıktır.

 

Holakrasi; eski hiyerarşik yapıyı ortadan kaldırmayı hedefleyen, bürokrasiyi minimuma indirgeyen bir yönetim biçimidir. Bu yönetim biçiminde her iş görenin belirli sorumlulukları bulunmaktadır. Bu sorumluluklara göre çemberlere dahil olurlar. Alttan üste doğru olan yapı gitmiş, yerine birbirine organik bağlarla örülü çemberler gelmiştir.

 

Yönetici olmayan bir örgütte kaos olması muhtemeldir. Anarşi doğması muhtemeldir. Ancak Holakrasi' de bu sorun rollerin açık tanımlanması, görevlerin açık tanımlanması, sorumlulukların yetkinliklere göre özel olarak verilmesi ile çözümlenmiştir.

 

Holakrasi işleyişi küçük bir örnekle şu şekildedir. İşletme içi yapılması gereken ''A'' niteliğindeki işi çemberlerde bulunan x,y,z üyeleri yetkinliklerine göre tamamlar. Tamamlanan parçaların birleşimi de yine görev dağılımındaki görev sahibi tarafından sağlanır. Daha sonra ortaya çıkan bütünde ''A'' işinin tam anlamıyla gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği değerlendirilir. İş görenlerin onayı alındıktan sonra iş tamamlanmış ve sürece dahil edilmiş olur.

 

Yukarıdaki örnekte dikkat edilmesi gereken en önemli nokta; ben - sen - o gibi ayrımlar yapılmadan işin grup halinde tamamlanması ve değerlendirilmesidir.

 

Holakrasi; yönetici baskısını ortadan kaldırır. Daha rahat bir çalışma ortamı sunar. Sorunların giderilmesinde ortaya çıkan bürokratik sebepler kolayca aşılır.

 

Kişinin işine kendini vermesi ve görünmeyen yönlerinin ortaya çıkmasını sağlayan bu yönetim biçimi, iş görenin kendini gerçekleştirmesinde ve örgütün performansının yükselmesinde etkilidir.

 

Dünyada bu uygulamayı kullanmaya geçmiş en büyük şirket ''Zappos'' adında bir e-ticaret firmasıdır. Her yeni uygulamanın sorunlarla beraber gelmesi muhtemeldir. Zappos şirketinde de uygulamanın benimsenmesi, görevlerin belirlenmesi, uygulamanın içselleştirilmesi zaman almıştır. Bu eksiklikler, eğitim ve danışmanlık hizmetleriyle giderilmeye çalışılmaktadır. Holakrasi' ye geçiş süreci bireylerin toplum ve iş kavramlarına bakış açılarını kökünden değiştirdiği için zor ancak yapıcı bir süreçtir. Zappos' da bu süreci sorunları anında müdahale yoluyla çözüp, gelişimi hızlandırarak yönetmeye çalışmaktadır.

 

Dünyada 300'den fazla işletme bu uygulamaya geçmiştir. Ülkemizde ise bu sayı sıfırdır. Ancak pilot olarak uygulanmaya çalışılmaktadır. Belki de önümüzdeki süreçte bu uygulamayı ülkemizde de görmek mümkün olacaktır.

 

Holakrasi'nin uygulanamama sebepleri teknik nedenlerden çok toplumsal ve ekonomik kaygılara dayanır. Bunlar;

İşletme sahiplerinin karlılığını riske atarak iyi gittiğini düşündüğü yönetim şeklini değiştirmek istememesi,

İş görenlerin toplumsal statüde yönetici rolünü kaybedip takım üyesi rolü edinmek istememeleri,

Unvan kaybı nedeniyle ücret kaybı yaşanılacağı düşünülmesi,

Kıdemli iş görenlerin yeni başlayan iş görenlere göre kendilerini daha bilgi addetmesi gibi sebeplerdir.

 

Olumsuzlukları incelediğimizde toplumun bencil, çıkarcı, birey başarı hedefleyen nedenlere dayanarak sistemi reddettiğini görüyoruz. Bildiğimiz üzere alt sistemler, üst sistemleri; üst sistemler de alt sistemleri  etkiler. Toplumun iş hayatına yansıyan yüzünün ortaya çıkardığı etkilerin değişebilmesi için karar almak, uygulamak, denetlemek ve geliştirmek büyük önem taşımaktadır.

 

Eğer biz olmayı, kolektif bilinç oluşturmayı, sorumluluk almayı becerebilirsek belki de Türkiye' de ve dünyada bu sistemi daha fazla görebiliriz.

 

kaynaklar:

www.holacracy.org       

Holacracy: A Radical New Appoach to Management, July 2015,Tedx Talks, Brian Robertson

Yöneticisiz yönetim çok daha başarılı, temmuz 2015, www.capital.com.tr


( Değişen Dünyada Yenilenen Bir Aktör Holakrasi başlıklı yazı Ahmet Öztürk tarafından 11.02.2017 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.