TABELALARDA TÜRKÇE KULLANMA KAMPANYASI

M.NÝHAT MALKOÇ


Dünyada bizim kadar diline sýrt çeviren ve ihanet eden baþka bir millet görülmemiþtir. Bunun yansýmalarýný, adým attýðýnýz her yerde görebilirsiniz. Kendi kendine yeten, hatta baþka dillere de çok sayýda kelime veren Türkçe, öz evlatlarýnýn elinde sýrtýndan hançerleniyor. Bunu yapanlar da sözde çaðdaþlýk kýlýfýyla iþledikleri her türlü haltý güzel gösterme gayreti içerisine giriyorlar. Basiretleri iyice körelen bu insanlar, yanlýþ yolda olduklarýný bir türlü kabul etmiyorlar. Oysa Türkçe bizim ses bayraðýmýzdýr, her türlü tacizlere raðmen ayakta kalan son kalemizdir. Bu kale düþerse, milletimizi birbirine kenetleyen dil baðý çözülürse daðýlma ve parçalanma tehlikesiyle yüz yüze kalýrýz. Dil birliðini hafife almayalým. Türkçeyi yabancý dillerin boyunduruðundan kurtaralým. Kültürel sömürge olmayý reddedelim.

Türkçenin ayaklar altýna alýndýðýný görünce hem kýzýyor, hem de üzülüyoruz. Türkiye’nin, en büyüðünden en küçüðüne kadar her ilinde iþyeri adlarýnýn Türkçe dýþýndaki dillerden, özellikle Ýngilizce ve Fransýzca kelimelerden seçildiðini üzülerek görüyoruz. Hani bu yerler yabancý ortaklý þirketlerin iþyerleri olsa biraz daha hoþgörülü olacaðým. Fakat öyle bir durum da söz konusu deðil. Benim Anadolu’mun insaný hiçbir sebep ve alâka yokken iþyerine elin Ýngiliz’inin dilinde ad koyuyor. Acýklý olan da þudur ki birçoðu koyduðu adýn manasýný bile bilmiyor. Bunu sadece daha modern ve lüks görünme, daha çok satýþ yapma gayesiyle yapýyor. Bizim müþteri kesimimiz bu oyuna kolayca geliyor. Ne yazýk ki Türkçe adlarla hizmet veren iþyerlerini, Türk markalarýný tercih etmiyor sonradan görme gençlerimiz.

Geçtiðimiz senelerde Trabzon’da öðrencilerime iþyeri adlarýyla ilgili kapsamlý bir proje ödevi çalýþmasý yaptýrmýþtým. Görevlendirdiðim çocuk tek tek iþyerlerini gezmiþ, onlara Türkçe isim yerine, yabancý isimleri tercih etmelerinin sebeplerini sormuþtu. Çoðunun dikkate deðer bir sebebi yoktu. Arkadaþý Ýngilizce veya Fransýzca bir isim koyunca o da ondan geri kalmamak için ayný yanlýþý sürdürmüþ. Daha evvel belirttiðim gibi müþterilerin yabancý ad taþýyan iþyerlerine bakýþý daha olumlu… Sanki “Adý Türkçe olan yerler kötü veya ikinci kalite mal satýyor” gibi bir izlenim doðmuþ insanlarda. Oysa uzaktan yakýndan alakasý yok… Utanmasalar Trabzon’da, asýrlarýn “Uzunsokak”’ýný “Long Street” diye deðiþtirecekler.

Trabzon’da Uzunsokak’ta, Kunduracýlar’da veya Maraþ Caddesi’nde yürürken yabancý isim ve ifadelerle dolu tabelalar gözüme iliþiyor. Ýnanýn hem öfkeleniyor, hem de utancýmdan yerin dibine giriyorum. O dükkân ve maðazalardan alýþveriþ yapmak içimden gelmiyor. Zorunlu kalmadýkça da yapmýyorum zaten. Onlar benim güzel Türkçemi hor görüyorlar, ben de onlarý hor görüyorum. Paramýn kasalarýna gitmesine izin vermiyorum.

Ýþyeri adlarýnýn Türkçeleþtirilmesi ve yabancý kelimelerden arýndýrýlmasý için basýn yayýn kuruluþlarýný, eðitim kurumlarýný, özel sektörü, kamu sektörünü, dernek ve vakýflarý, meslek odalarýný, belediyeleri ve Türkçeyi seven herkesi göreve çaðýrýyorum. Bu konuda herkesin yapabileceði bir þeyler vardýr. Özellikle belediyeler bu hususta kilit rol oynamalýdýrlar. Çünkü iþyerlerine çalýþma ruhsatý veren onlardýr. Ýþyeri ruhsatý verirken Türkçe isim koymayý zorunlu kýlarsýn, olur biter. Bazý çevrelerin iddia ettiði gibi bu iþin demokrasi ve özgürlüklerin kýsýtlanmasýyla bir ilgisi yoktur. Kim ne derse desin, dilimizin korunmasý ve yarýnlara taþýnmasý millî bir meseledir. Bunun için ne yapýlsa mubahtýr.

Benim nefretimi celbeden bir diðer uygulama da yabancý kelimeleri kullanarak marka oluþturmaktýr. Türkiye’de unlu gýda ve özellikle çikolata sektörünü elinde tutan Ülker’in, ürettiði ürünlerin yüzde doksanýna yabancý isimler koymasý akýl alýr bir iþ deðildir. “Smartt, Biskrem, Bolero, Cafe Crown, Caramio, Chewy, Coco Pops, Coco Star, Golf, Hero Baby, Kitymilk, Kremini, Rodeo, Rondo, Stars, Sunny, Yupo …” bunlardan bazýlarýdýr. Bunun dýþýnda Eti ve diðer markalarda da durum farklý deðildir. Aslýnda bu markalarý büyüten ve kasalarýný dolduran Türk halkýdýr. Þayet adý Türkçe olmayan ürünlerine ambargo koysalar bu þirketler kýsa zamanda özlerine dönerek Türkçe isim kullanýrlar. Ama bizde nerde o þuur?...