Bilerek yapýlýp yapýlmadýðýna bakýlmalý bence. Dilin degisken olduðunu hepimiz biliyoruz. Eskiden kullanýlan benzetmeler artýk karþý tarafta pek bir mana uyandirmiyorsa terk edilebilir. Mesela hic doðal ortamlarýn içerisinde bulunmamýþ bir insanýn pastoral þiirler yazarak kuþtan böcekten ormandan bahsetmesi ancak taklitten ibaret olur bu da okuyucu tarafýndan pek rahat hissedilebilir. Günümüz þiirlerinde, istesek de istemesek de soyut kavramlar daha önemli hale geldi. Eskiden yoktu demiyorum elbette vardý. Ancak þuan da imgelemeler ve yeni icad edilen terimler þiire girmekte ki olmasý gereken bu bana kalýrsa. Haliyle geleneksel kuramlarýn dýþýna çýkýlmakta dolayýsýyla hatalar görünmekte. Duzeltmekten ziyade neden böyle yazýldýðý sorulmalý, eski þairler daha çok hatýrlatilmali. Zaten egoist bir insan þiir yazmaya çalýþýyorsa ne eleþtiriye kýymet verir ne de tavsiye edilen kiþiyi okur. Gelgelelim nasihat edilecekse, nasihat edecek kiþinin de çok yönlü olmasý, edebiyatýn türlerinden iyi anlýyor olmasý gerekir. -Sitede bir çok insan bu niteliklere sahip onlara bir sözüm yok- Mesela Ahmed Arif'in þu dizeleri insanýn içine iþliyor ama Türkçe kurallarý yahut þiir geleneði açýsýndan dört dörtlük deðil;

"Gelgelelim,
Beter, bize kýsmetmiþ.
Ölüm, böyle altý okka koymaz adama,
Susmak ve beklemek, müthiþ
Genciz, namlu gibi,
Ve çatal yürek,
Barýþa, bayrama hasret
Uykulara, derin, kaygýsýz, rahat,
Otuziki diþimizle gülmeðe,
Doyasýya seviþmeðe,yemeðe...
Kaç yol, aðlamaklý olmuþum geceleri,
Asýl, bizim aramýzda güzeldir hasret
Ve asýl biz biliriz kederi"

Ayný þekilde yazan bir çok þair ve yazar var.

Kemal Tahir mesela köy ve þehir dilini ayýrmak için yazarken konuþma diline aðýrlýk vermiþtir. Deðerlendirene hata gibi gelsede hata deðildir. Zaten mükemmellik ne dilde ne de hayatta mevcuttur.

Bana kalýrsa yapýlabilecek en güzel þey deðerli þairlerin þiirleri neden güzel bu anlatilabilir bir usta tarafýndan. Bu çok hoþuma giderdi benim.

Biraz uzun oldu özür dilerim. Þunu da söylemek istiyorum. Siteye girdiðimiz gibi yukarýda kitap reklamý ve birkaç söz dönüyor. Onun gibi göz önünde olsa yapilacak þair/þiir analizi -yapilirsa eðer- çok faydalý olacaðýný düþünüyorum.

Saygýlarýmla

Herkesin bilmesi geren yazým kurallarýný bilmiyor ya da hatalý kullanýyorsa uyarmalýdýr. Duygu düþünce yoksunu ve düz yazýyý andýran þiirleri de eleþtirmeli ki gerçek þiire ulaþsýn. Güzel þiir yazmak için çok þiir okumak gerektiði de vurgulanmalý.

Bende gençliðimden beri yazýyorum. Baþka bir sitede idim. Eleþtirilip yol almak tercihim olur. Zira bir çok kural ve bilgi yoksunuyuz.

Sadece gençler deðil yaþýný baþýný almýþ kiþiler de yoruma ve eleþtiriye muhtaç. Þiirle manzumenin farkýný bilmiyorlar. Ölçü ve uyaklarý tutturdular mý oldu diyorlar. Oysa yazdýklarýnýn düz yazýdan ayrý bir özelliði yok. Þiirde benzetme, söz sanatlarý, deðiþik deyiþler olmalý. Söz geliþi çok sevindi yerine etekler zil çaldý der atalarýmýz. Bir manide "yüzünde göz izi var/sana kim baktý yarim" diye vurgulanýyor kýskançlýk. Daha çok örnek verebiliriz ama anlayan dinleyen yok. Eski bir öðrencim yaþý elliye vardýðý halde manzume yazýp þiir diye sunuyor. O kadar uyardým, dinlemiyor. Birkaç þakþakçý övünce de þairim diye geçiniyor. Ýlle de þiir yazmak zorunda deðilsiniz baylar bayanlar. Düþünce ve duygularýný düz yazýyla anlatýn, günaha mý girersiniz?

Söze þiirden baþlamalý sanýrým kýymetli büyüklerim. Þiirin de tek bir anlamý yok, aþka nasýl ki binlerce taným yapýyorsak ve halâ yetmiyorsa tanýmlamak için þiirin tanýmý da böyle hep eksik kalmalý hep arayýþ içinde olmalýyýz.
Þiir, bütün sanatlardan faydalanýyor, nesir diliyle anlatýlamayaný anlatmaya çalýþýyor,
ama zarif, ama düþündürücü, akýlda kalýcý ve estetik...
Þiir yazmak, iyi þiir yazabilmek için yetenek olmalý ama yetenek duygu zenginliði yetmiyor iþte.
Kelime hazinesinin ve kültür zenginliðinin bir o kadar güçlü olmasý lazým...
Ha özellikle geleneði bilmek lazým. Yani yazamasada bir þiirseverin bilgi sahibi olmasý þiir adýna olumlu her zaman.
Þiirde müzik gibi duygu yönü olarak, (arabeks, klasik, modern ve imgeli þiirler gibi kendimce adlandiriyorum)arabesk þiirlerle karþýlaþtým baþka bir mecrada. Sevmedim ama saygý duydum.
Ýyi þiir okumakta yazmaya çalýþmakta bilmekten geçiyor, yani duygu vardýr ama yetmez bunun yanýna salt bilgiyi de eklemek gerekir.
Yeni þiir yazmaya baþlayan arkadaþlar ömür boyu tenkide açýk olmalýlar. Kýrýlmalý, incinmeli rüyalarýna girmeli þiirden vazgeçmek istemiyorsa.
Ve örnek almayý, saygý duymayý benimsemeli.
Birkaç büyük yazarýn ya da þairin kitabýný okumak yetmez kendini geliþtirmek için,
þiir hayatýn her anýnda ve her yerinde vardýr önemli olan o þiirsel estetik içerisinde yansýtabilmek. Bu da denemekten, defalarca denemekten geçiyor ve zamanla elbet su akýp yolunu buluyor. Gücü yetiyorsa kendini aþarak yazmaya azim ediyor.
Farklý kültür birikimleri, farklý bakýþ açýlarý ayný þiire farklý yorumlar getirecektir.
Yeni baþlayan arkadaþlarýn her zaman þiirlerinde kendi dünyalarýný anlattýklarýný unutmamalarý gerekiyor, kendi kültür birikimlerini, kendi hayal ve imge dünyasýný. Ýnsan bundan utanýp sýkýlmaz aksine yavaþ yavaþ kendi þiir ütopyasý içinde yol almanýn keyfini çýkarýr.

Eleþtiriye gelince, her anlamda eleþtiri yapýlmalý bence teknik olsun, duygu yönüyle olsun. Ama sonunda þevk verici, heyecanlandýrýcý, yazmaya devam etmesi hakkýnda telkin edici þekilde sonlandýrýlmalý.
Öneriler sunulurken, bence diye eklenmeli, önemsediði hissettirilmeli,.
(Daldan dala konar gibi oldu biraz ama, eleþtiri konusu benim için önemli olduðundan aklýma gelenleri, hissettiklerimi yazmaya çalýþtým, Saygýlarýmla tekrar)

Eleþtiri sadece yapýcý olursa güzel ve faydalý olur.
Yoksa moral bozmaktan baþka bir iþe yaramaz.
Hele öyleleri var ki hem dilleri hem de kalemleri çok kýrýcý.
Adeta insanýn onur ve haysiyetiyle oynuyorlar.
Erol hoca'mýn buyurduðu gibi yapýcý olan insaný kýrmayan, insan onurunu incitmeyen bir eleþtiri elbette ki genç yetenekler üzerinde olumlu etki býrakýr.Ama çok sert ve kýrýcý eleþtiriler tamamen onlarý demoralize eder.
Hele ki bazý illa bir hata bulacaðým modunda olan kiþiler var. Bunlar bir hata bulamasalar psikolojik rahatsýzlýk geçirirler adeta.Ýlla bir hata bulacaklar. Sanki kendileri hatasýz kulmuþ gibi.
Kýsacasý bir öðretmen gibi kýrmadan dökmeden hatalar , eksikler öðretilecekse bu kabulümdür. Ama daha iþin baþýnda moral bozup da eline kalemi yeni almýþ genç bir arkadaþýmýn bütün hevesini kýrýp kalemi elinden savuracak hale getirecekse olmaz olsun öyle eleþtiri.

Býkmadan usanmadan yazmak lazým okumakta tabi ki baþka baþka þairleri...

Bence yolun, iþin baþýnda uygun uslupla yanlýþlarýn söylenmesi daha doðru olur. Zira yazar kendisi olayý öðrenene kadar birçok hatalý þiiri birikmiþ oluyor. Hatta yanlýþlýklar zamanla alýþkanlýk yapýyor.
Genç arkadaþlar da þiir yazýyor, biriktiriyorlar. Gelecekte belki baþka þekilde deðerlendirecekler, hiç deðilse ellerindeki þiirleri düzeltilmiþ olur. Eleþtiriyi asla "hiç olmamýþ, çok kötü, kafiye ölçü hak getire vb" türü sert uslupla deðil de bir yandan da gönül alýcý þekilde yapmak daha makbul olur. Kiþinin eleþtiriden rahatsýz olduðunu hissettiðinizde de zaten bir daha eleþtiri yapmazsýnýz. Deðilse de, harika olmuþ demek de istemiyorsanýz yorumu es geçersiniz :)

Dost acý söyler mantýðýndan hareketle, aðaç yaþ iken eðilir atasözünden de hareket ile, bence gerekçelerini de açýklayarak teknik yönden hatasýný anýnda söylemekte fayda var eðer eleþtiriye açýk deðilse zaten o kiþi þair de olamaz onun için hiç karýþmamak en güzeli. 2 parmak daktilo yazan birine 10 parmak daktiloyu öðretmek çok zordur. Hataya göz yumduðunuz zaman þiirin her tarafýnda hata oluyor bunu düzeltmesi daha zor.

Þu uygulama yapýlabilir site olarak denir ki teknik açýdan yorum yapýlmasýný kabul ediyor ise þiirinin altýnda veya üzerinde belirtsin ona göre yorum yapýlsýn.

Ýsmi lazým deðil çok sevilen hece dünyasýnda pir olarak kabul edilen bir arkadaþýmýz bir zaman benden teknik eleþtiri istemiþti onun huyunu bildiðim için üstat dedim pohpohlayayým mý yoksa teknik yönden eleþtireyim mi diye sordum. Ben dedi pohpohlanmak istemiyorum ne görüyorsun teknik yönden eleþtir dedi. Bütün hatalarýný gerekçelerini göstererek yazdým 10 kýtalýk þiirinde bir saðlam kýtasý yoktu. Döndü bana dedi ki 100 kiþi yorum gönderdi bunlarýn hepsi ayakta alkýþlýyorlar dedi siz hatalý görüyorsunuz utanmýyor musunuz dedi. Beni sayfasýnda alenen rencide etmeye kalktý.

O kiþiyi bütün ortamlarda engelledim sosyal medyada ve telefonumda. Çünkü benim nazarýmda pislikti. Necasetten taharet olmaz derler ya. Öyle birisiydi.

Aslýnda uzun yýllardan beri bu yüzden teknik eleþtiri yapmýyordum fakat bu sitede bir kardeþimizin ricasý üzerine ufaktan þiirlerin hatalý teknik yönlerini belirterek yazmaya çalýþýyorum ama inanýn korkarak yazýyorum.

Site kurallarý 200 tane yorum istiyor þiir yarýþmasýna katýlabilmek için ve bu yorumlarda basmakalýp sözleri istemiyor þiiri okuyorsunuz teknik yönden bir sürü sýkýntý var buna nasýl yorum yapacaksýnýz onu merak ediyorum.

Bizde Ulus olarak göç yolda düzelir mantýðý var. Nasýl baþlarsa öyle gider 7'sinde neyse yetmiþinde de odur insa. Onun için bence þiire baþladýðýnda en sert teknik eleþtirilerle yetiþtirmek lazým eðitmek lazým þiirin kimlik bilgisini vermek lazým bir insana üniforma giydirmeyle subay polis ya da hemþire yapamazsýnýz ama ona kimlik verirseniz üniforma giymesine de gerek yok.

Þunu unutmamak lazým yorumlar þairin kendisine deðil þiiredir. Þiirine yorum yapýldý diye þairin gücenmemesi lazým aksine gurur duymasý lazým.

Vesselam.

Tenkit, her insanýn kabulleneceði bir þey deðildir.
Þiire yeni baþlýyorsa iþin baþýnda tenkit þairin moralini bozacak, onu olumsuz yönde etkileyecektir.
Hele ki bir de tenkit , eleþtiri sýnýrlarýný aþýp nefse dokunursa, bunu kimse kolay kolay kabullenemez.
Belli etmese dahi kalben kýrýlýr.
Bence onu teþvik etmek, gayrete getirmek, hatalarýnýn düzeltilmesini zamana býrakarak ve ustalaþarak kendisinin görmesini saðlamak ona yapýlacak yardýmlarýn en güzelidir.
Deðiþik þairleri okudukça, kendisi farklý konularda þiirler yazdýkça zaten eksik yönlerini ve hatalarýný anlayacaktýr.
Eðer bu hatalarý göremiyorsa, ya inadýndandýr ya da þairlik kabiliyyetinin olmadýðýndandýr.
Bu iki sýfat da iyi bir þaire yakýþmaz zaten.