Öz

Bu makalemin amacý: Onu anlamak için, hayatýmýzýn rengini veren, þeklini çizen, ana hatlarýný belirleyen bakýþ açýmýzýn, derinliklerine bir yolculuk yapmaktýr.

Giriþ

Yaþantýmýzda bizi bir gazve gibi, haþmeti ve korkunç kanatlarýnýn arasýnda hak ile yeksan eden vakalarý bir düþünün. Fikir badiyenizin uçsuz bucaksýz taraflarýna seyahat edin. Ama bunu yaparken serpuþunuzu evde unutmayýn çünkü teþemmüse uðrayabilirsiniz.

Ýnsanlarýn neden bu kadar kasvetli olduðunu hiç düþünmüþ müydünüz?

            Herhangi bir þeyin ne kadar derinlerine, teferruatýna temaþa ederseniz, insanlarýn bir o kadar fikir ayrýlýðýna düþtüðünü görürsünüz. Bir þeyin öznel ya da nesnel olduðunu ne belirler? O þeye herkes tarafýndan ayný anlamýn yüklenmesi ya da yüklenmemesi belirler. Bugün size çok çýlgýn bir gerçeði anlatacaðým. Esasen baktýðýnýzda yaþantýnýzda anlayýp, algýlayabileceðiniz her þey özneldir. Bir þeyi tefsir etmek, bir þekilde tanýmlamak için bugüne kadar getirmiþ olduðunuz; deneyimleriniz, ailenizden öðrendiðiniz ilkeler ve kýrmýzý çizgiler ayrýca burada dile getirmemin gerek olmadýðý birçok âmil (etken) var.

            Yaþamýmýzýn baþlayýp bittiði Dünya’mýzý olduðu gibi görmemiz imkânsýzdýr. Çünkü siz bilinçli bir þekilde düþünmeseniz bile, bu güne kadar getirmiþ olduðunuz tecrübenizin en ufak detaylarýnýn bile Dünya mütalaanýza çok büyük tesirleri vardýr.

            Ýçinize sinmediyse durumu birazcýk evrimatik bir þekilde inceleyelim. Bütün canlýlar: hayvanlar, mikroorganizmalar vs. Dünya’yý olduðu gibi algýlasaydý ne olurdu? Ben söyleyeyim, bugün yaþam diye bir þeyden söz edemezdik, bunu yazabilecek ya da okuyabilecek tek bir insan bile olmazdý. Çünkü: Evrimsel açýdan bütün geliþmenin, gerileyiþin ya da seçilimin amacý Dünya’yý mükemmel bir bakýþ açýsýyla görmekten ziyade hayatta kalmamýzý saðlamaktýr. Doðadaki bütün canlýlarýn ortak özelliklerinden biri de, evrimlerini kendi lehlerine çevirmeleridir. Yani imkânlarýný, iþlerine gelecek þekilde kullanýrlar. Ama olduðu gibi mükemmel olan þeyleri bile kafaya takýp melal edinen “Ýnsan’dan” burada da bir tuhaflýða rastlýyoruz. Hani bir kliþe vardýr ya “olanlarý olduðu gibi gör artýk!” diye. Ýþin trajikomik kýsmý da burada baþlýyor. Çünkü: Aslýnda bunu söyleyen insan da olanlarý olduðu gibi göremez.

            Her ne kadar gayritabii görünüyor olsa da burada sorgusal bir boþluk var. Madem Dünya’yý olduðu gibi algýlayamýyoruz, o zaman neden biz de iþimize geldiði gibi algýlamayalým?

            Evet, insanlarýn sorgulamalarý ve karþý çýkmalarý, çizgiyi aþmalarý, bir þekilde tuhaflýklara konu olmasý ne kadar kötü bir þeymiþ gibi görünürse görünsün; bizi Dünya’daki en üstün, en þerefli tür yapan þey de iþte bu tuhaflýklar ve çýlgýnlýklardýr. Aramýzdaki en baþarýlý insanlara bakarak bunu çok âza bir þekilde görebiliriz. Bir insan ne kadar çýlgýnsa, içi içine sýðmýyorsa, farklýysa ve deðiþik nedenlerden de olsa, olanda bir melal görüyorsa, onu bir o kadar kýymetli ve baþarýlý sayarýz. Örnek mi istiyorsunuz? Buyurun: Albert Einstein, Mustafa Kemal Atatürk ve en önemlisi Peygamberimiz, Hazreti Muhammed Sav; kelimenin tam anlamýyla bulup bulabileceðiniz en güzel örneklerdir.

            “Peki, sana katýlýyoruz, cevazýmýzý aldýn.” dediyseniz sýra, artýk bunu nasýl halledeceðimize geldi.

            Çözüm

            Eflatun’un çok sevdiðim bir sözü vardýr: “Her þeyin en mühim noktasý baþlangýcýdýr”. Burada da bir baþlangýca ihtiyacýmýz var. Gerçeklik algýmýzla bir sanatçý gibi oynamak için, gayet güzel bir teknikle baþlayalým bu iþe. Benim en sevdiðim çarptýrma tekniklerinden biriyle ilk denemeyi yapabiliriz.

            Hüsn-i ta’lil: Nedeni bilinen bir olgu ya da durumun gerçek nedenini bir kenara býrakýp; onu hoþa gidecek, hayalî bir nedenle açýklama ve anlamlandýrma sanatýdýr.

            Aslýnda çok kolay bir tekniktir. Ayrýca, direkt olarak Dünya’nýzýn aklýnýzdaki yansýmasýyla oynamaya baþlarsanýz, hezeyan ettiðinizi düþünürsünüz. Bu teknik hayatta acý duymanýzý saðlayan düþünceleriniz için kullanýlarak, size saðlam bir destek olabilir. Peki, günlük hayatta nasýl uygulayacaðýz? Örneðin bu sabah uyandýðýnýzda þunu söyleyin:

            “Bugün de Güneþ beni mutlu etmek için, tüm gücüyle parýldýyor.”

            Bunu söylerken, bir istihfaf duygusuyla hareket ederseniz, ne hayatýnýza uygulamýþ olursunuz ne de iþe yarayan bir teknik olur. Oldukça masum, temiz bir duyguyla hareket etmelisiniz.

            Sonuç

            Dünya, yalnýzca sizin onu nasýl gördüðünüz kadar derindir. Sonu olmayan bir kuyuya, olduðu gibi çýplak gözle bakarsanýz; yalnýzca birkaç metrelik görüþ alanýna sahip olursunuz. Ama elinize bir fener almayý akýl ederseniz, görmek üzere olduklarýnýzý siz bile tahayyül edemezsiniz.