AYÞE ÖÐRETMEN 

Zifiri karanlýkta gerçeðin acý sillesi… Oysaki destansý bir aþkla nasýl da sevmiþlerdi birbirlerini…

Doðunun en ücra köþesinde yolsuz, susuz, elektriksiz, saðlýk evinden yoksun bir ova köyü. Köyün en yakýn ilçeyle uzaklýðý altý km, tek baðlantýsý da patika yolu... Kýrk beþ metrekare, kibrit kutusu misali büyüklüðündeki öðretmen lojmanýnda Ali ve Ayþe öðretmenler,  aþklarýnýn meyvesi beþ aylýk Ozan bebekleriyle sosyal yaþantýdan uzak, üçüncü derecede mahrumiyet bir bölgede ülke þartlarýnda öðretmenlere, özellikle köy öðretmenlerine sunulan öylesine bir hayat yaþýyorlardý olumsuzluklar içinde…

Kasým aynýn ikinci cumartesi günüydü. Komþu köyde ayda bir yapýlan öðretmenler toplantýsýna gitmek üzere hazýrlanýyorlardý. Ayþe öðretmen, köy yaþantýsýný pek bilmiyordu. Kent usulü, öðleden sonra ev gezmesine gider gibi giyindi. Çok heyecanlýydý. Köye geleli iki ay olmuþtu. Bu süreçte maaþýný almaya bile gidememiþti. Gidemeyeceðini, bu coðrafyada kadýnýn üçüncü sýnýf vatandaþ olduðunu, köle gibi çalýþtýrýlacaðýný, sömürüleceðini çok sonralarý öðrenecekti. Basit ve küçük mutluluklardan büyük paylar çýkarmakla yetiniyordu þimdilik... Nereden bilebilirdi ki yoluna ömrünü vereceði, sevdiði erkeði tarafýndan yýllar yýlý ezileceðini... Tek sosyalliði ayda bir yapýlan bu toplantýlardý. Bir kaç saat de olsa dili çözülüp konuþacaktý. Az tanýdýðý ya da hiç tanýmadýðý, doðulu, batýlý, kuzeyli, güneyli her biri ayrý bir diyarlý öðretmenlerle. Buna çok ihtiyacý vardý. Zira görev yaptýðý köyde Türkçe bilen tek kadýn yoktu. O köyde görev yapan ilk kadýn öðretmendi. Özellikle köyün kadýnlarý daha önce bir kadýn öðretmenle hiç karþýlaþmamýþtý. Ýþi çok zordu. Giyim tarzýyla, konuþmasýyla, baþýnýn örtülü olmamasýyla köylü kadýnlarýn alýþýk olmadýðý bir kadýndý. Bu yüzden ilk zamanlar iletiþim kurmakta epey zorlanmýþtý, genç ve idealist Ayþe öðretmen... Ali öðretmen için ayný durum söz konusu deðildi. Köylünün anadili olan Zazacayý biliyor olmasý büyük bir avantajdý. Ayrýca köy yaþantýsýnýn da yabancýsý deðildi, zira çocukluðu dedesinin köyünde geçmiþti.

Hazýrlýklar tamamlandý. Bir kaç tane tavuklarý vardý. Gidecekleri köyden tavuklara yem için darý alýnacaktý. Bu nedenle köy muhtarýndan merkebini alýp, bayýr yukarý yola koyuldular. Daha ilk dakikada nakavt olmuþtu Ayþe öðretmen ama þikâyet etme gibi bir lüksü yoktu. Çünkü þikâyet ettiði anda kocasýnýn, ‘Evde otursaydýn olmaz mýydý?’ diye baðýracaðýný çok iyi biliyordu.  Yapacak bir þey yoktu. Susmalý ve týrmanmalýydý yokuþu, geçmeliydi derin vadilerde çaðlayan buz gibi dereleri ayaðýndaki apartman topuklu ayakkabýsýna raðmen.

Ýki saatlik zorlu bir týrmanýþýn ardýndan nihayet varmýþtý toplantýnýn yapýlacaðý köy okuluna. Tanýþma faslýndan sonra bölge ilköðretim müfettiþinin baþkanlýðýnda toplantýya baþlandý. Devamsýz öðrenciler, kýz öðrencilerin okula gönderilmeyiþi, öðretmenlerin sorunlarý toplantýnýn ana temasýydý. Toplantý sonrasý öðretmen lojmanýna geçildi.  Ev sahipliði yapan öðretmen arkadaþlar köy þartlarýna göre çok bir güzel sofra hazýrlamýþlardý. Bu güzel yer sofrasýnda sohbet de güzeldi. Her öðretmen kendi sorununu anlatmaya baþladý. Sohbet koyulaþmýþtý. Konuþuldukça dað gibi sorunlar yýðýldý idealist, pýrýl pýrýl genç öðretmenlerin önüne. Tüm sorunlara raðmen görevlerini yapmaya çalýþýyordu, her biri ayrý bir diyardan savrulup görev aþkýyla bir araya gelen bu küçük topluluk, haþin atmosferde yýldýzlara daha yakýn olarak. Bir de müfettiþleri memnun edebilseler!

Muhabbettin derinliklerinde zamanýn nasýl geçtiðinin farkýna varamamýþlardý. Eve dönüþ vakti gelip geçmiþti bile. Tavuklara yem için alelacele yarým torba darý alýnarak merkebe yüklendi ve bir sonraki toplantýda buluþulmak üzere yola koyuldular. Ev sahibinin tüm ýsrarlarýna raðmen ‘Bayýr aþaðýdýr, yarým saat sürmez eve varýrýz.’ dedi Ali öðretmen. On dakika sonra köy çýkýþýndaki çeþmeye varmýþlardý. Çeþme baþýnda akþam suyunu evlerine taþýmak için toplanan kýzlardan biri tüm sevimliliðiyle önlerini keserek ‘Bizim m’elimler (öðretmen) sizi misafir etmediler? Ben sizi býrakmam, bizim eve gideriz. Bu karanlýkta gidemezsiniz, yol çok bozuktur. Dün akþam bizim sürüye kurt girdi, koyunlarýmýzý parçaladý. Kurtlarý vurmak için dereye leþ býrakmýþlar. Oy Allah korusun, kurtlar sizi parçalar Vallah! Gitmeyin ne olur ha? Koþarak gideyim anama haber vereyim, siz arkamdan gelin, he?’ dedi ve ardýna bakmadan koþmaya baþladý, tüm içtenliði ve misafirperverliðiyle ýrkýnýn en güzeli, çakýr gözlü, sarý saçlý yüreði kocaman kýz. Kim dinler ki? Ali öðretmenin inadýyla yola devam ettiler. Beþ ya da on dakika sonra bir karanlýk bastý ki tarifi imkânsýz. Aysýz, karanlýk bir gecede yýldýzlarýn bu denli uzakta olduðunu gözlemlerken her hücresinde hissettiði bir korkuyla ürperdi Ayþe öðretmen. Gözlerini karanlýða alýþtýrmaya çalýþtý ama nafile, yarým metre ötesini görmeye olanak yoktu. Merkep önde, darý sýrtýnda, Ozan bebek babasýnýn kucaðýnda, merkebin ipi Ali öðretmenin elinde ‘Ço, ço...’ diye diye geride kalaný yok sayarak yoluna devam ediyordu. Karanlýk výz geliyordu Ali öðretmene sanki yarasalardan bir çift göz ödünç almýþtý... Ayþe öðretmenin tüm yalvarmalarýna, haykýrýþlarýna duyarsýz bir þekilde koþarcasýna ilerliyordu. Arada bir ‘Qýzýlkurt, zýkkýmýn kökî (yöresel beddua), ne iþin vardý da geldin? Sanki sen gelmeseydin o toplantý olmayacaktý. Gözün kördür, yürü iþte!’ diye baðýrýyordu hayvana baðýrýrcasýna. Yürü iþte! Bu muydu sevdiði erkek, bu muydu ölesiye seven? Sevdiðini gecenin karanlýðýnda daðýn baþýnda býrakýp gitmek var mýydý sevgide? Kafasýnda bu sorularla, korku ve panik halindeydi Ayþe öðretmen. Çaresizlik içinde ço ço seslerini takip etmeye çalýþýyordu. Yaþam maratonunda çok zorlu bir etapla karþý karþýyaydý. Taþlýk ve çamurlu patikada ilerlemek çok zordu. Mesafe iyice açýlmýþtý. Sesi duymakta zorlanýyordu. Ýlk iþ olarak çamura batýp çýkmayan, o anda fazla gelen çok da sevdiði bordo renkli, apartman topuklu ayakkabýlarýný çýkarýp uçurumun derinliklerine býraktý, sanki kurtlara ‘Alýn size ha! Yem diye buna saldýrýn! Birazdan ben önünüze yuvarlanýverirsem saldýrmayýn sakýn! Yalvarýyorum size, iþtahýnýzý baþka yeme saklayýn zira ben anayým, yavruma baðýþlayýn beni!’ dercesine... Ayaðý yalýndý, sanki hafiflemiþti, bu hafiflikle biraz yol aldý ama nafile, arayý kapatamýyordu. Zira taþlar keskin býçak gibi kesiyordu ayak tabanlarýný. Soðuk çamurlara bata çýka, acýyý da hissedemez olmuþtu. Çok tehlikeli bir yoldaydý. Giderken bu yolu görmüþ, aydýnlýk olmasýna raðmen korkmuþtu. Yolun bir tarafý meþe ormaný, diðer tarafý ise derin bir uçurumdu. Üstelik bir deðil tam üç tane derin vadi geçilecekti. Yanlýþ bir adým atsa uçurumun dibini boylayacaðýný bildiðinden acý macý hissetmiyordu. Tek hissettiði deli gibi çarpan kalbinin sesiydi. Kendi haykýrýþlarýný saymazsa. Ço ço sesi kesildiði zaman can havliyle seslendiði eþinin baðrýþlarýyla yolunu bulmaya çalýþýyordu. Ne kadar ilerlediklerini bilmiyordu, birden bir karartýyla karþýlaþtý. Bu bir aðýldý. Kocasý aðýlýn önündeydi. Merkebin ipi elinde hiç bir þey olmamýþçasýna gülüyordu. Ne söylesindi Ayþe öðretmen? Nutku tutulmuþtu adeta. Yorgunluk, korku ve þaþkýnlýktan bir þey söyleyecek mecali de yoktu zaten. Kapýnýn tahtadan kilidini açtýlar ki, bu da ne? Sanki bin tane çakmak birden çakýlmýþtý. Koyunlarýn gözlerinin karanlýkta bu þekilde parladýðýný da orada o anda öðrenmiþti Ayþe öðretmen. Tüm korkusuna raðmen yalvardý eþine ‘Aliciðim bak yarým biberon mamamýz var, çocuðumuza yeter. N'olursun burada sabahlayalým, günün ilk ýþýklarýyla yolumuza devam ederiz.’ dediyse de fayda etmedi. ‘Ýþte kadýn aklýnla bu kadar düþünebiliyorsun. Olur mu hiç? Burada kalamayýz. Kurtlar kokumuzu alýrsa, toprak damý eþeleyerek bizi parçalar.’ dedi. Yapacak bir þey yoktu. Köy kanunlarýný, yaþantýsýný bilmiyordu ki. Kanacaktý kolayca. Bugünkü aklý da yoktu.  Zorlu gece yolculuðunun ilk etabý bu þekilde tamamlandý...

Ýkinci etap için start almýþlardý ayný þekilde. Ýdmanlý vicdansýz öndeydi. Arkadaki bata çýka, aðlaya sýzlaya, bildiði tüm dualarý okuya okuya sona doðru yürüdüðünü düþünürken Ozan bebeðin aðlama sesiyle durdu. Dereye inmiþlerdi farkýna varmadan. Þansýný bir kez daha denemek istedi ve bitkin bir þekilde; ‘N'olursun buna da olmaz deme! Þu darýyý yere indir. Sen çocukla birlikte merkebe otur, ipi de ben tutayým, yola bu þekilde devam edelim.’ dedi ve dediðiyle kaldý. O an, zifiri karanlýkta gerçeðin acý sillesini yemiþti hem de en acýsýndan. O AN/I ömrünce unutamayacaktý. Sille deðil gülle yemiþti sol yaný. Kurt korkusu bile bu acýnýn yanýnda bir hiçti. Yarým torba darýya deðiþilmiþti. Artýk mecali de kalmamýþtý. Takipte zorlanýyordu. Derenin buz gibi sularýnda kesik ayak tabanlarýný iyice hissedemez olmuþtu. Gidiyordu ama nereye? Ne kadar gidilmiþti?  Bunu da bilmiyordu. Meþe dallarý býçak gibi her bir yerini yaralýyordu. Sanki kurt saldýrýsýna uðramýþtý. Tenine deðen her dalýn býraktýðý acýyý, kurt diþiyle teninden koparýlan parçanýn býraktýðý acý gibi algýlýyordu. Tümden kopmuþtu öndekilerden, zaten yüreðinde de kopukluklardan dolayý kanamalar baþlamýþtý. Umurunda deðildi hiç bir þey. Sadece Ozan'ý vardý karanlýða alýþan gözlerinin önünde. Minik avuçlarýyla gel gel ediyor gibiydi.

Her þeyin bittiðini, sona yaklaþtýðýný düþünüyorken sanki bir kaç km ötede ýþýk görür gibi olmuþtu. Hayal olduðunu düþündü, dua etmek istedi,  bildiði tüm dualarý da unutmuþtu. Boþa adým atar gibiydi. Kulaklarýna bir takým sesler geldi sanki. Köpekler havlýyordu. Ha tamam, ben ölmüþüm diye geçirdi içinden. Büyüklerinden duymuþtu; bir insan öldüðü zaman ölenin kendisi olduðunu bilmezmiþ. Hatta ölü için hizmet edermiþ ki bir an önce defnedilsin. Ta ki yalnýz kalýp baþý musalla taþýna deðinceye kadar. O zaman dermiþ ki ‘Eyvah ölen benmiþim!’- Ýyice dalmýþtý ki birden ‘Xocê (öðretmen) ne olmuþtu size, gecenin bu zifiri karanlýðýnda yola düþtüz? Sizi misafir edecek kimse yoktu? Vallah, bu merkepten olmasaydý kim bilir ucunuz nerede çýkardý? Ya bir uçurumun dibinde ya da Murat’ýn suyunda.’