Eklenme Tarihi : 24.02.2017
Okunma Say�s� : 4307
Yorum Say�s� : 0

Kibir Ve Al�ak G�n�ll�l�k

Ahlaki de�erlerimizin h�zla erozyona u�rad�� y�llar� ya�ad��m�z� �zerek hep birlikte g�zlemliyoruz. Ulus olarak al�ak g�n�ll�l�k, ho� g�r�, tevazu, b�y�klere sayg�� benzeri hasletlerin neredeyse ad�n�n an�lmad�� ho� olmayan durumlar� ya��yoruz. Bunun yerine k��e d�nmecilik, adam kay�rma, kanunlara uymama, nezaket kurallar�na es ge�me benzeri haller her g�n ya�an�r hale gelindi.

Ho� olmayan bir duygu olan kibir olgusunu yazmak istedim. Hani olmas� mutlak olan durumlar olur. G�ky�z�nde ya�mur bulutlar� iyice �o�al�r, hava serinler. �im�ekler �akmaya ba�lar. Ya�murun ya�mas� an meselesidir. Birden bo�an�r elif elif diye ya�mur katreleri. Bunun �n� al�nmaz. Bu konuyu yazmak i�in art�k bir kuvvet adeta beni iter oldu. Sait Faik�in dedi�i gibi, �yazmasam delirecektim�

Kibir ne demektir? S�zl�k der ki, bu s�z�n anlam�: Kendini �st�n g�rme, b�y�klenme... Peki, bu duyguyu kimler ta��r? Bu soruyu cevaplamak pek kolay de�il. Bir kere bu duygu hepimizde var. Az ya da �ok! Kibir gibi, k�skan�l�k gibi, haset gibi daha nice ho� olmayan duygular ta��yoruz! Kibir konusuna bakal�m biz. Bu konusunda kutsal kitab�m�z ne diyor:

Nisa / 36. ��phesiz Allah, kibirlenen ve �v�nen kimseyi sevmez.

�sra / 37. Yery�z�nde kibir ve azametle y�r�me! ��nk� sen asla yeri yaramazs�n ve boyca da da�lara eri�emezsin.

Sad / 75. Allah: �Ey �blis! O benim kudretimle yaratt��ma secde etmene ne engel oldu? Kibirlenmek mi istedin? Yoksa y�ksek derecelerde bulunanlardan m� oldun?� dedi.

Kibir kelimesinin ge�ti�i ayetlerden sadece ��n� ald�m. Ayn� konuda ba�ka ayetler oldu�unu da belirtmek isterim. Allah kibirli olanlar� ve de �v�nenleri sevmiyor. Kibir ve azametle y�r�yenleri de sevmiyor. Ve insan�n g��s�z oldu�unu vurguluyor. Kibir konusunda �n�m�zde duran �rneklerden biri �eytan�n kibirlenip Allah��n emrine kar�� gelmesi, secde etmemesi ve kovulanlardan olmas�. Kibrin bu kadar yerilmesine kar�� bizler bu duyguyu ta��yoruz. Kimimiz az, kimimiz �ok. Kimler ta��yor bu duyguyu? Baz� makam, mevki sahibi olanlar! Bir de a�a��l�k, karma��k duygular�n yenemeyen, sonradan g�rme, yetesiye mektep-medrese g�rmemi�, kafas� �r�mcek a�� ile �r�lm��ler�

Tarihte bu kibrini yenmi� ve kibrin esiri olmu� cihangirlere bakal�m. �nce iyi �rnekleri bir g�relim. �ald�ran, Mercidab�k, Ridaniye sava�lar�n�n galibi M�s�r�� fetheden Yavuz Sultan Selim at s�rt�nda yan�ndakilerle ilerlemektedir. �eyh�lisl�m �bn-i Kemalpa�a�n�n at�n�n aya��ndan Yavuz�un elbisesine �amur s��rar. �eyh�lisl�m �z�l�r, hatta korkar. Yavuz olaya m�dahale eder, ��yle s�yler:

��limin at�n�n aya��ndan s��rayan �amur par�as�, bizim i�in �ereftir. �ld��mde �u �amurlu kaftan� �zerime �rt�n!�

Napolyon�dan da bu konuda g�zel bir �rnek var:

Napolyon Paris'ten ge�erken, kalabal�� yar�p kendisine ula�maya �al��an bir adam g�r�l�r. Askerler caddeyi kordon alt�na alm��lard�r. Adama m�ni olmaya �al��rlar. O esnada iyice h�rpalanm�� olan adam, Napolyon'un g�z�ne ili�ir. Napolyon heyecanlan�r ve:
� B�rak�n gelsin! emrini verir.
Kendisine do�ru y�r�yen adama sevgi ve sayg�yla bakarken, �eref k�tas�na seslenir:
� Dikkat!.. Haz�r ol!.. Fransa ge�iyor!
Bu adam Napolyon'un ��retmenidir.

B�ylesi �ahsiyetlerin yan�nda kibrin verdi�i h�rs ve b�y�kl�k taslayan cihangirler de var. ��te ba�ar�l� sava�lar�yla Avrupa�y� titreten Y�ld�r�m Beyaz�t��n kibri ve hazin sonu.

Tarih�iler anlat�r. Timurlenk�in hesaplamad�� k�sa s�rede Y�ld�r�m��n ordusu Timur ordusunu arkadan ku�at�r. Osmanl�lar hemen sald�rsa, sava� d�zeni almayan d��manlar�n� b�y�k olas�l�kla filleriyle birlikte bozguna u�ratabilecekler. Ma�rur Y�ld�r�m, sava�� ba�latmak isteyenlere :�Hay�r, Timur�la ben mert�e sava�aca��m. Arkadan vurmam�� der. Ankara Sava��n�n kaybedilmesini ve y�ld�r�m�n kahr�ndan �ld��n� hepimiz biliriz. ��te kibrin ac� sonu.

Bir �rnek daha verelim bu konuda, hem de bizim tarihimizden:

�Sultan Alparslan d�rt g�n can �eki�tikten sonra �ld�. D�nemin vakan�visleri sultan�n son s�zlerini ��yle naklettiler: �Daha d�n bir tepenin �st�nden birliklerimi tefti� ediyordum, onlar�n ad�mlar�n�n alt�nda yerin sars�ld��n� hissettim ve kendi kendime, `�u cihan�n h�kimiyim! Benimle kim boy �l��ebilir ?` dedim. Allah bu kibirime bu b�b�rlenmeme kar��, insanlar�n en sefilini, yenilmi�, esir d��m�� bir adam�, bir idam mahk�munu sald� �zerime; o benden daha g��l� ��kt�, vurdu devirdi beni taht�mdan, ald� can�m�.�

�mer Hayyam belki de bu dram�n ard�ndan kitab�na �u rubaiyi kaydetmi�ti:

Her g�n biri ��kar, ba�lar, benim ben demeye,

Alt�nlar�, g�m��leriyle �v�nmeye.

Tam i�leri diledi�i d�zene girer,

Ecel ��k�verir pusudan: Benim ben, diye� �Amin Maalouf bu olay� Semerkant adl� eserinde b�yle anlat�yor.�

Evet, insan�z, be�enilen ve be�enilmeyen hasletlerle yaratm�� bizi yaratan. Hi� birimiz melek de�iliz. Bizlere d��en g�rev ya�anm��l�klardan da �rnek alarak be�enilmeyen hasletlerimizi kontrol alt�na alabilmek. �nsan olman�n sorumlulu�u i�te burada ortaya ��k�yor. Yani zurnan�n z�rt dedi�i yer buras�. Olumsuz duygular� nas�l yenece�iz. �ncelikle bizlere irade verilmi�. �rademize h�kim olaca��z. Kibrin z�dd� al�ak g�n�ll�l��e ermek de olas�. Mala, mevkie tapmayaca��z. Mala mevkie tapmak bilgisizlik ve g�rg�s�zl�k g�stergeleridir!

�z�lerek belirtmek gerekir ki, mal ve mevki h�rs� az geli�mi� �lkelerde s�k�a rastlanan ve toplumlar�n bir yerde geli�mesini engelleyen etmenlerin ba��nda geliyor.

L�ks saraylar, pahal� makam arabalar�, b�y�k t�renlerle makam sahiplerini kar��lamalar. �zel k�yafetler. Masraflar, masraflar, masraflar. B�y�k salonlar kiralamalar, g�steri�li d��n t�renleri. Bunlar� yazmak bile bana ac� veriyor.

Geli�mi�, bilgi �a��n� yakalam�� toplumlarda �ark toplumlar�nda g�r�len el-etek �pmeler, g�ce tapmalar g�r�lmez. ��yle bir yarg�ya varmak da olas� bu konuda. Bir�ok �ahsiyet kendilerine g�steriler �o�u da sa�ma �ak �aklardan, dalkavukluktan memnun de�iller.

Bizim toplumumuza da sirayet eden b�y�klenme, mal ve makam h�rs�, kibir gibi olumsuz durumlar� yenmenin azaltman�n panzehri yok mu? Elbette var! Bilgi �a��n� yakalam�� toplumlar bizdeki gibi makam, mevki sahiplerinin �n�nde ni�in el pen�e durmuyorlar.

O toplumlar ayd�nlanma ya�am��lar. E�itim-��retime gerekli �nemi vermi�ler. Bizde zorunlu e�itim s�resi be� y�l oldu�u zamanlarda adamlar yurtta�lar�na bizim iki kat�m�zdan fazla zorunlu e�itim-��retim yapt�rm��lar. Nitelikli e�itim vermi�ler yurtta�lar�na. �zg�rl�k ortam� sa�lanm��. Din ve mezhep sava�lar�n� ge�mi�ler.

Bu topraklarda ya��yoruz. �u olguyu hep ya�ad�k. Bizde bilgiye, tecr�beye, liyakate gereken �nem hi� verilmez! Ba�a gelen iktidarlar yukar�dan a�a��ya, a�a��dan yukar�ya yanda�lar�na i� verirler. Makam koltuklar�na ��k olunur! Makamlar�n ge�ici oldu�unu unutulur! Kibir, b�y�kl�k al�r ba��n� gider!

E�itim-��retim �al��malar�m�z� �a�da� normlara g�re yapmak, �zg�r d��nceli ku�aklar yeti�tirebilmek �nemli. Okuyan, sorgulayan, hak ve sorumlar�n� bilen toplumlar makama, mevkie sayg� duyar fakat dalkavukluk etmez. Kula kulluk etme, el etek �pme aymazl��n� da g�stermez. Bizler �zg�r d��nceli yurtta� olma bilincimizi i�selle�tirdik�e, adeta �zerimize serpilen �l� topra��ndan s�yr�l�r�z. Komplekslerimizi yeneriz. Makam ve mevki sahiplerinin kibirlenme, �stten bakma kozlar�n� da etkisiz hale getirebiliriz.

��te o zaman g�steri�li saraylar, konaklar yap�lmaz. Pahal� makam ara�lar� al�nmaz. Gereksiz toplant�lar, t�renler, kar��lamalar u�urlamalar yap�lmaz. Zaman verimli kullan�l�r. G�steri�e, �a�aaya harcanan paralar yat�r�mlara kayd�r�l�r. �lkede i�sizlik azal�r, umulan ve �zlenen huzur ve bar�� ortam� sa�lama yolunda g�venli ad�mlar at�lm�� olur.

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Kibir Ve Al�ak G�n�ll�l�k ba�l�kl� yaz� sahara taraf�ndan 24.02.2017 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.