Fin eğitim sistemi
TÜM BİLGİLER Dr Anna
Kaisa Pudas tarafından ( 13. AGUSTOS
2018)
Finnish Education Pedagogy , Differention
of institution Transversal
competences, Evaluation and Assesment,
Lesson and unit Plans sertifika Programındandır.
Finlandiya’da eğitim yüksek düzeydedir. Okullar arasında
öğrenim
sonuç farkları azdır hemen hemen herkes temel eğitimi hedeflenen sürede bitirmektedir. Okul öncesi eğitim, temel eğitim ve ikinci düzey eğitim ücretsizdir ve bundan sonraki eğitimler de büyük oranda ücretsizdir.
Ailenin gelirinden bağımsız
olarak herkesin kaliteli bir eğitim görme olanağının
olması ve aktif bir vatandaş olarak gelişmesidir.
Eğitim sistemi erken eğitimi,
okul öncesi eğitimi,
temel eğitimi,
ikinci derece eğitimi ve
yüksek eğitimi
içerir. Yetişkin eğitimi yetişkinler içindir ve temel eğitimden yüksek eğitime
kadar birçok alternatif içerir.
Okulların finansı ilköğretimde % 98 orta öğretimde
ise % 87 kamu tarafından karşılanır
Erken eğitim
Finlandiya’da çocukların okul çağına gelmeden önce erken eğitime katılma hakları vardır. Erken eğitim çocuk yuvalarında ve aile gündüz
bakımında verilir. Çocuk erken eğitime ebeveyni ile birlikte, çocuk parkında da katılabilir. Çocuk erken eğitime haftada en az 20 saat, ebeveynler çalışıyorsa ya da okuyorsa daha da fazla katılabilir. Erken eğitimin amacı çocuğun gelişimini ve mutluluğunu desteklemektir. Çocuk sosyal , el becerileri ve değişik
bilgiler öğrenerek ileride daha fazla öğrenmesine yardımcı olacak beceriler
kazanarak tupluma dahil olur.
Gün içinde çok oyun oynanır ve dışarı çıkılır. Çocuğun ana dili Fince veya İsveççeden başka bir dilse çocuğun Fince ya da İsveççe öğrenmesi desteklenir. Çocuğun ihtiyacı varsa, özel eğitim de alabilir. Finlandiya’da erken eğitimi belediyeler düzenler. Erken eğitim vergi gelirleriyle finanse edildiğinden daha ucuzdur. Finlandiya’da erken eğitim veren özel yerler de vardır. Çocuk ile eğitimli erken eğitim öğretmenleri ve çocuk bakıcıları
ilgilenir.
Okul öncesi eğitim
Finlandiya’da çocuğun sene boyunca okul öncesi eğitime katılması gerekir. Okul öncesi eğitim genelde 6 yaşını doldurduğu sene başlar. 2001 yılından beri 6 yaşındaki tüm çocuklar ücretsiz eğitim alma hakkına sahiptir. Okul öncesi
eğitimi
belediyeler düzenler ve eğitim aile
için ücretsizdir. Eğitimi,
meslek yüksekokulu veya üniversite mezunu erken eğitim öğretmenleri
verir. Okul öncesi eğitim
genelde pazartesinden cuma gününe kadar günde
yaklaşık 4 saattir. Çocuğun ebeveynleri çalışıyor ya da okuyorsa, çocuk okul öncesi eğitimin dışında erken eğitime de
dahil olabilmektedir.
Okulda yararı olacak becerileri, örneğin harfleri öğrenir. Okuma daha öğretilmez.. Ayrıca gün içinde oyun
oynanır ve dışarı
çıkılır.2012 yılında 6 yaşındaki
çocukların yüzde % 98 i okul öncesi eğitime katılmıştır.
Temel eğitim çocuğun 7 yaşını doldurduğu sene başlar. Finlandiya’da temelli oturan
her çocuğun temel eğitime katılması şarttır. Temel okulda
9 sınıf vardır. Öğrenim
yükümlülüğü çocuk temel eğitimin bütün derslerini
tamamladıktan ya da öğrenim
yükümlülüğünün başlamasından on sene geçtikten
sonra sona erer.
Finlandiya’da temel eğitimi yasalar yönetir. Ulusal öğretim
programının temelleri ve yerel öğretim
programları uygulanır. Temel eğitimi
belediyeler düzenler. Temel eğitim
vergi ile finanse edilir ve bu yüzden eğitim
ücretsizdir. Alt sınıflarda eğitim ortalama haftada 20 saattir ve üst sınıflarda
ders saatleri fazlalaşır
Finlandiya’da temel eğitim öğretmenlerinin hepsi yüksek lisans yapmıştır. Temel eğitimde 1-6. sınıfların sınıf öğretmenlerinin uzmanlık alanı
pedagoji, 7-9. sınıfların öğretmenlerinin
uzmanlık alanı öğrettikleri
derslerdir. 9 yıl süren eğitimin
ilk 6 yılını sınıf öğretmenleri son 3 yılını ise branş öğretmenleri verir.
Öğrencilerin derslerde ilerlemesini öğretmen değerlendirir.
Temel eğitimde notları öğretmen verir. Ülke genelinde düzenlenen bir
sınav yerine öğrenim sonuçları örnek bazlı değerlendirmelerle takip edilirek ki bu değerlendirme
dokuzuncu sınıfta düzenlenir.
Sınıflar
14 yaşa kadar 24 kişilik, liselerde
ise 28 kişilik, ortalama 25 kişiden
oluşmaktadır. Özel eğitim sınıfları en fazla altı kişi, engelliler
sınıfı ise sekiz kişiden oluşmaktadır.
Zorunlu
temel eğitim süresince tüm öğrenciler eğitim, sağlık, günlük sıcak yemek, bilgisayar ve yazıcı
kullanımı, kitap, defter, kalem, okul gezilerinden ücretsiz olarak
faydalanmaktadırlar
FİNLANDİYA DA TÜRKİYEDEN FARKLI OLAN NEDİR ?
·
Finlandiyalı eğitimcilere göre yetenekleri
yüksek olan çocukları daha da fazla teşvik
etmektense zayıf ve daha geride kalan öğrenici
grupları ile daha yoğun olarak ilgilenmek daha iyi
sonuçlar vermektedir.
·
Finlandiya’da
eğitimciler “Bir öğrenci zorluk yaşarsa, aklımıza gelmesi gereken
soru, öğrencide ne
sorun olduğu ya da öğretmende ne sorun olduğu değildir. Asıl soru, sistemde ne
sorun olduğudur”
diyerek öğretim
programlarını ortam ve şartlara
göre güncellemektedir.
·
Finli
öğrencilere öğrenimlerinin ilk altı yılında
hiçbir şekilde not
verilmemekte ve sekizinci sınıfın sonuna kadar not verme zorunluluğu bulunmamaktadır.
·
Öğrencilere 15 yaşlarına kadar test uygulanmamakta
ve öğrenciler 16 yaşlarında iken ülke genelinde
sınava girmektedirler. Ders kitapları pek fazla kullanılmamakta ve ders derste
öğrenilir
denilmektedir. Ödev verilmemesi istenmekte, eğer gerçekten gerekli ise bu ödev öğrencinin en fazla 30 dakikasını
alacak şekilde
planlanmaktadır
·
Fin
eğitim sisteminde
özel eğitime ihtiyaç
duyan fiziksel-zihinsel engelli öğrencilerin
ve öğrenme güçlüğü çekenlerin de diğer çocuklarla aynı okulda okuması
sağlanıyor. Bizim eğitim sistemimizde de özel eğitime ihtiyaç duyan öğrencilere bu şekilde eğitim ortamları hazırlanmalı ve
sosyal hayata dahil olmaları sağlanmalıdır
·
Özel
okullar sadece din eğitimi
için bulunmakta ve resmi devlet okullarında din dersinde din eğitimi verilmemekte sadece dinler
anlatılmaktadır
·
Finlandiya'da
okullarda yemekhanelerde günün menüsü, içerdiği besin miktarı ve kalorisi yemekhane panosuna
mutlaka yazılmaktadır. Burada ilginç olan tabaklarda kalan yiyeceklerin döküldüğü yerde duvara asılan bilgi
notlarında çöpe dökülen yiyeceklerin gün gün gramajları da yazılmaktadır.
·
Finlandiya'da
eğitim dört öğrenme ortamında yürütülmektedir.
Bunlar; Sınıf, laboratuvar, atölye çalışması
ve okul dışı çevre.
"Gerçek hayat sınıf duvarlarının dışına
çıkıyor. Sınıf, atölye ve laboratuvar, sınırlı öğrenme ortamı sağlarken, okul dışı çevre öğrencilere
birçok fırsat verir” demekte Finlandiya'lı eğitimciler. Bizim ülkemizde de okul dışı öğrenme ortamlari geliştirilmeli ve çok kapsamlı hale
getirilmelidir.
FİNLANDİYA DA ÖĞRETMEN ALIMI
Finlandiya’nın
PISA’da elde ettiği başarısının altında yatan en önemli unsurların başında öğretmen yetiştirme programı gelmektedir Bu programın en önemli
özelliği başlangıçta motivasyonu yüksek ve yetenekli öğrencileri programa kabul etmektir.
Finlandiya’da
öğretmen olmaya karar veren bir aday bu
programa katılabilmek için öncelikle Türkiye’deki ÖSYM sınavlarına benzeyen
“marticulation” sınavında ve daha sonra üç aşamadan oluşan kabul testinden başarılı
olmak zorundadır. Kabul testi kitap sınavı, mülakat ve örnek ders anlatımı (ya
da grup tartışması yönetimi) şeklinde yapılmaktadır
Öğretmenler toplamda 38 hafta çalışmakta, okullar genellikle Ağustos ayı ortasında açılmakta
olup tarihte okullar arasında 1-2 gün fark oluşabilmektedir. Okullar Ekim ayında 1 hafta, yılbaşında iki hafta, bahar döneminde
bir hafta tatil yapmakta ve tüm okullar aynı tarihte kapanmaktadır.
Öğretmen adaylarına programın ilk
üç yılında dörder hafta, son yıl ise beş
hafta olmak üzere uygulama okullarında hem okul öğretmeni hem de üniversite
hocasının rehberliğinde
staj yapma imkanı sağlanmaktadır
Finlandiya’da öğretmen
olmak hiç kolay değildir.
FİNLANDİYA DA “Eğitimdeki başarınızın sırrı
nedir?”
Finlandiya’da “Eğitimdeki başarınızın sırrı
nedir?” diye sorduğumuzda alacağımız cevap kesin ve net “Öğretmenlerimiz”. Öğretmene duyulan güven, inanç ve değer en üst düzeydedir. Söyledikleri cümle şudur: “Her işi uzmanına
bırakmalıyız. Eğitim görevini çocuklarla birebir yürüten öğretmenlerdir. Bu
nedenle de eğitimde birinci derecede yetkili öğretmendir”, “Her öğrenci
önemlidir ve özeldir. Öğrencideki yetenekleri ortaya çıkaracak olan
öğretmendir”.