Eklenme Tarihi : 3/22/2011
Okunma Say�s� : 2959
Yorum Say�s� : 0

Son Yaz�lar�

MESLEK L�SELER� VE SORUNLARI

Orta��retimde mesleki teknik e�itimin amac�, ��rencilerini, ilgi, yetenek ve kabiliyetlerine g�re hayata haz�rlanm��, kendisinin ve toplumun mutlulu�una katk�da bulunacak bir meslek sahibi olmu�, yap�c�, �retici ve verimli ki�iler olarak yeti�tirmektir. Bu amac�n ger�ekle�me derecesi, s�z konusu okullar�n sorunlar�n�n ger�ek�i olarak saptan�p, ��z�mlerinin de �a�a uygun y�ntem ve yakla��mlarla �retilme derecesine ba�l�d�r.

Sanayile�menin temel �l��s�, ki�i ba��na t�ketilen �elik miktar� ile orant�l�d�r. Bu oran, Japonya’n�n onda biri, Kanada’n�n be�te biri kadard�r. Buna ra�men, meslek liselerinde yeni a��lan ve ra�bet g�ren b�l�mler ise, Elektrik-Elektronik b�l�mleridir. T�rkiye’de en geli�mi� sekt�rler, in�aat, otomotiv ve madeni e�ya �retimidir. Buna g�re istihdam� en �ok sa�lanan meslekler, Torna-tesviye,(torna, freze, CNC, ta�lama,), d�k�m, metal i�leri, motor b�l�m�d�r. Mesleki e�itim pahal� bir e�itimdir. Mezun olduktan sonra mesle�ini yapanlar�n oran� % 10-15 ler civar�ndad�r.

Katsay� uygulamas�, alanlar� farkl� olan ve ayn� say�da soruyu cevaplayan iki ��renciden birisini ma�dur etmi�, di�erine adeta ek puan vermi�tir. Y�zdelik de�erlerin bile hayati �nem ta��d�� bir s�nav sisteminde, genel liselere k�yasla zaten “k�lt�r dersleri ” (T�rk Dili ve Edebiyat�, Matematik, Co�rafya vs.) konusunda yetersiz bir e�itim alan meslek lisesi ��rencilerinin �niversiteye girebilmesi tamamen imk�ns�z hale gelmi�ti.

Katsay� uygulamas� ile olu�turulan alanlar ��rencileri bir kez se�ti�i alan�n i�ine hapsetmi�, "meslek de�i�tirme-se�me" hakk�n� ellerinden alm��t�.

Yakla��k 10 y�l boyunca s�rd�r�len katsay� uygulamas� ile 2 milyondan fazla meslek lisesi ��rencisi gelecek hayalleri karart�lm��t�. Katsay� uygulamas� ile do�al olarak t�m meslek lisesi b�l�mlerine ilgi birden azald�. 1999 ile 2009 y�llar� aras�ndaki d�nemde toplam 2 milyon 19 bin 615 meslek liseli ��renci �niversite giri� s�nav�nda katsay� uygulamas� ile kar�� kar��ya kald�. 2001 y�l�nda meslek ve teknik e�itim liselerinden 243 bin 652 ki�i mezun olurken, 2008 y�l�nda mezun olan ��renci say�s� 108 bin 235 ki�iye d��t�. Uygulama ile meslek liselerinden �niversiteye ge�i�in �n� kapan�nca aileler �ocuklar�n� genel liselere g�ndermi�tir. Bu e�ilimin somut iki sonucu ortaya ��km��t�r. Birincisi meslek� ve teknik e�itimin kalitesi d��t�. �kincisi ise bu liselerin orta��retimdeki a��rl�� artmas� gerekirken gerilerde kald�. Bu tablonun da pratikte de iki can al�c� sonucu ortaya ��kt�: Birincisi, piyasa ihtiya�lar�na uygun yeterlili�i olmayan milyonlarca gencin �niversite kap�s�na y��lmas�, ikincisi, nitelikli eleman ihtiyac�n� kar��layamad�� i�in zorlanan i�g�c� piyasas�; yani i�g�c� ihtiyac�n� kar��layamayan bir ekonomi ve i� bulamayan gen�ler.

MEB kurumlar�nda en b�y�k sorun belki de meslek liseleridir. Bu sorun belki de Meslek liselerine kar�� toplumumuzun mesleki ve genel e�itime kar�� d��ncelerinin kar��k olmas� bu alandaki bir�ok sorunun temelini olu�turmaktad�r.

Meslek Liselerinin B�l�mleri

Anadolu Teknik Liseleri

Anadolu Meslek Liseleri

Anadolu Ticaret Meslek Liseleri

Anadolu �leti�im Meslek Liseleri

Anadolu K�z Meslek Liseleri

Sa�l�k Meslek Liseleri

Adalet Meslek Liseleri

Tar�m Meslek Liseleri

Tapu ve Kadastro Meslek Liseleri

Meteoroloji Meslek Liseleri

Anadolu G�zel Sanatlar Liseleri

Spor Liseleri

Askeri Liseler

Polis Kolejleri

Teknik Liseler

End�stri Meslek Liseleri

Bu b�l�mlerden en s�k�nt�l� b�l�m de belki de End�stri Meslek Lisesi okullar�d�r.

Meslek Liselerindeki baz� sorunlar:

� Okullar�n bina, tesis, ara� ve gere�lerinin yeterli olmamas�,

� Bu okullar�n e�itim programlar�n�n toplumun ihtiya�lar�na g�re g�ncellenememesi,

� Okullarda finansman sorununun ya�anmas�,

� Sanayi ve hizmet sekt�rleriyle gerekli i�birli�inin kurulamam�� olmas�,

� ��retmenlerin nitelik ve kadro ihtiyac� bak�m�ndan yetersiz olmas�,

� Mezunlar�n istihdam sorunu ya�amalar�,

� Mezunlar�n�n y�ksek��retime ge�i� sorunu ya�amalar�d�r.

Sorunlar� genel olarak bu ba�l�klarda toplayabiliriz. Fakat bu maddeler �o�alt�labilir. Sorunlar� tespit etmek yar� yar�ya ��z�me ula�mak demektir.

��z�m �nerileri:

��veren kurumlar�n kendi alanlar�nda meslek lisesi a�malar� te�vik edilmelidir. Bu �ekilde devletin �zerinden b�y�k bir y�k kalkacak ve finansman sorunu ya�anmayacak. ��veren kurumlar meslek liselerini “kendi alanlar�nda” a�t��nda bu okullardan mezun olan ��rencilerin istihdam sorunu ya�anmayacak. Bina tesis, ara� ve gere� eksikli�i de ortadan kalkm�� olacak.

��veren kurumlar istihdam olu�tururken Meslek Lisesi mezunu eleman �al��t�r�rsa, bu tercihinden dolay� Meslek Lisesi mezunu eleman�n SSK primini, mesela %50-60 daha az �deyebilece�i bir te�vik uygulamas� yap�labilir. Bu durum Meslek Lisesi mezunu ��rencilerin sanayide, end�stride daha �ok tercih edilmesine sebep olacakt�r. Meslek Liselerine ilgi artacakt�r. Meslek Liselerinde kaliteyi art�racakt�r. Y�ksek ��renime y�nlenen ��renci say�s�n� dengeleyecektir. Gen�ler tercihlerine ba�l� olarak daha erken ve k�sa yoldan i� sahibi olacaklard�r.

Mesleki Liselerinin kalitesi art�r�lmal�, teknik imk�nlar� ve ��retmenlerin �artlar� d�zeltilirken al�nan ��renci say�s� azalt�lmal� ve e�itim seviyesi y�kseltilmeli. B�ylece ”Se�me ��renciler d�z liseye, ba�ka okula gidemeyen ��renciler ise meslek lisesine gider.” d��ncesi de y�k�lm�� olacakt�r. . �yi yeti�mi� bir meslek lisesi ��rencisi kendi alan�nda daha rahat i� imk�n� bulacakt�r. Belki de �niversiteye gitmek bile istemeyecektir.

As�l amac� “kalifiye ara eleman” yeti�tirmek olan meslek lisesinin mezunlar� geli�mek ve derinle�mek i�in “kendi alanlar�nda” y�ksek��retime devam etmeleridir. Bu y�zden meslek y�ksek okullar� bu ��renciler i�in cazip hale getirilmelidir. Ayr�ca, “kendi alanlar�nda” devam etmek istemeyen ��rencilere de di�er b�l�mler i�in a��k kap� b�rak�lmal�d�r. Meslek lisesi mezunlar�na kendi alanlar� ile ilgili 2 y�ll�k MYO ve 4 y�ll�k ��retmenlik Fak�ltelerine giri�te ek puan verilerek b�l�mlerine uygun m�hendisliklerde ya da di�er 4 y�ll�k fak�ltelerde ek puan verilmesinin �n� a��lmal�d�r.

Mesleki e�itim b�lgelere g�re farkl�l�k arz etmelidir. Karadeniz’de, bal�k��l�k ve gemicilikle, Orman �r�nleri a��rl�kta olmal�d�r. Do�u Anadolu’da ise, madencilik ve Tar�m Meslek liseleri a��rl�kl� olmal�d�r. Bat�da ve ABD'de mesleki okullar�n e�itimden pay�n�n y�zde 75, d�z liselerin pay�n�n ise y�zde 25 olmas�na ra�men T�rkiye'de bunun tam tersi bir durumun s�z konusudur.

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Meslek Liseleri ba�l�kl� yaz� Mesut Kaymak�� taraf�ndan 3/22/2011 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.