ARAYIÞ

Küçük çocuðunun yalvarýrcasýna ve aðlayarak çikolata istemesi geldi gözlerinin önüne. Yeri geldiðinde çocuklarýna “Yok!” lafýný anlamalarýný öðretmiþti. Fakat bu sefer, bunu söylemekte çok zorlanmýþtý. Bu laf, boðazýna düðümlenip kalmýþtý adeta. Bu kelime, dile gelmeyip susakalmýþtý bir süre.

Çocuðuna çaresiz kalýþýný hissettirmek istemedi yine de. Onun için düþündü, kývrandý, ezilip büzüldü… Çocuk bu, anlar mýydý hiç halden? Bilir miydi “Yok!” demenin ne demek olduðunu. Gerçi bazen çocuklarý, büyüklere yakýþýr olgunluk göstermiþlerdi ama… Yine de dik durmaya çalýþtý çocuðunun karþýsýnda.

- Akþama alýp gelebilirim. Sen aðlama! Hadi sil bakalým gözyaþlarýný, dedi çocuðuna.

Elinde avucunda ne varsa tükenmiþti. Çünkü üç aydýr iþsizdi. Ýþ için sormadýðý, soruþturmadýðý ne bir kapý, ne de haber salmadýðý bir kimse kalmýþtý. Ýþ iþ iþ… Ýþ yoktu iþte! Kimi alýn terinin hakkýný vermiyor, kimi sigortasýný karþýlamýyor, kimi mesleðinin ilkelerini hile ve hurdayla kirletmek ve kendisini de bu kötü emellerine gözlerini bürümüþ para hýrsýyla alet etmek istiyordu. Bunlara “Eyvallah!..” deyip kabul etmemiþti hiçbirini.

Ýþ aramaktan yorgun düþmüþtü. Sadece tepesindeki güneþ deðil, kaldýrýmlarýn emerek biriktirdiði hararet de yakýyordu karýþ karýþ dolaþtýðý bu yerlerde. Karný, kurtlar gibi acýkmýþtý. Susuzluktan boðazý kurumuþ, dudaklarý çatlayacak hale gelmiþti.

Elini, cebine attý. Cebini o kadar karýþtýrmasýna raðmen ancak bir lira bulabilmiþti cebinde. Bununla bir simit mi, yoksa su mu alsam diye bir ikilem yaþadý. Ýkisini de almayý yeðledi. Fakat hiç kimse onun bu isteðini karþýlamaya yanaþmadý. Zaten fiyatlar da birbirini tutmuyordu.

Karþý kaldýrýmdaki simitçiye yöneldi, belki her ikisini de alabilirim diye. Ýçine doðan bu umut güneþiyle yürüyordu. Kýrmýzý ýþýkta geçen bir araba, ani bir refleksle geriye çekilmese az daha çarpacaktý kendisine. Utana sýkýla sokuldu simitçinin yanýna. Utangaç, çekingen ve hüzün dolu bir ses tonuyla:

- Su ve simit ne kadar, diye sordu.

- Bir lira, diye cevap verdi yaþlý simitçi.

Dünyalar onun olmuþtu. Bu sevinci, simitçinin karþýsýnda ezilip büzülmemesinden kaynaklanýyordu. Simitçi altmýþlý yaþlarda, sakallý, sýcaklar nedeniyle saçlarýný üç numaraya vurdurduðu belli olan, aðzýnda birkaç diþ kalmýþ biriydi. Hâlâ çoluk çocuðunun rýzkýný temin edebilmek için çalýþýyordu.

Birkaç yudum su, kendisini ferahlatmak için yetip artmýþtý bile. Simitten aldýðý birkaç lokma, suyun etkisiyle pek tutmuþtu karnýný. Caný döner çekti birden. Çünkü az öte-de köþede bulunan büfeden mis gibi döner kokusu yayýlýyordu etrafa. Bir süre kendisini avuttu dönerin kokusuyla. Sonra çoluk çocuðunun döner kokusundan bile mahrum kalýþý sendeletti kendisini hayal sokaðýnda. Gem vurdu nefsine bir an.

Az sonra bir gürültü patýrtý koptu büfenin önünde. Ýrkildiler baðrýþlar ve çaðýrýþlar karþýsýnda. O da çevirdi baþýný simitçiyle o tarafa. Ýkisi de anlamaya çalýþtý olup biteni. Giyiminden patron olduðunu tahmin ettiði bir genç, kan beynine sýçramýþ gibi beyaz önlüklü ve þapkalý birini hem kovalýyor, ona hem söyleniyordu:

- Ocaðýma incir aðacý diktin lan sen! Döneri müþteriye ya çið veriyorsun ya da kurutarak. Bir de aðzýndan hiç düþmeyen sigara… Bir deðil, iki deðil… Sabýr sabýr… Yeter artýk be! Defol git lan, defol!..

Simitçinin aksine Coþkun, çok þaþkýndý. Yaþlý adam, kendisine daha bir þey sorulmadan Coþkun’a olup biteni anlatmaya baþladý:

- Büfeci, döner ustasýnýn hakkýný gerçekten veriyordu. Ýyi çalýþsýn diye ustasýna bazen prim de veriyordu. Fakat usta hem çok aç gözlü, hem de hýrsýzýn biriydi. Önce etten çalma-ya baþladý. Sonra da dönere kýyma katmaya baþladý. Büfeci, her defasýnda ustasýna nasihatler etti; onu baðýþladý. Müþterilerin dönerden, ustadan þikâyetleri artýnca büfecinin þartelleri attý sonunda senin de þahit olduðun gibi. Adamýn artýk dayanacak tahammülü kalmadý senin anlayacaðýn.

- Usta, bunu hak etmiþ doðrusu. Alýn teriyle çalýþmak, helâlinden kazanmak lazým, dedi Coþkun.

- Lafa daldýk sabahtan beri. Sen ne iþ yapýyorsun birader?

- Ben de dönerciydim bir zamanlar. Ama iflas ettim.

- Nasýl iflas ettin arkadaþ? Döner iþinden de iflas mý olurmuþ?

- Benim de büfem vardý. Ýþlerim gayet iyiydi. Bu iþimin yanýnda bir de hazýr döner imal edip satmaya baþladým. Müþterinin biri, nakit veriyordu her zaman. Derken çekle çalýþmaya baþladý. Ondan sonra da senetle… Senetleri, bir iki derken savsaklamaya baþladý. Her seferinde bir bahane uyduruyordu. Sonra da tasýný taraðýný toplayýp ortalýktan kayboldu.

- ...

- Ben kaldým ortada. Her þeyime haciz geldi. Bir anda her þeyimi kaybettim. Her þeyim sýfýrlandý senin anlayacaðýn. Sonra da hapse girdim. Ýþ arýyorum ama bulamadým bir türlü. Evime akþama götürecek bir ekmek dahi alamýyorum.

-Vah vahhh!.. Adam, önce senin gözünü boyamýþ. On-dan sonra da itimadýný kötüye kullanmýþ üçkaðýtçý. Sen, bir hak iddia edemedin mi bu olanlar karþýsýnda?

- Nerdeee?.. Devlet babaya sizin denetiminizde çalýþýp saða sola borcumu ödeyeyim dedim ama hapsi boyladým iþte! Çözüm hapse atmak olmamalý bence. Bankalarý soyup soðana çevirenler, ellerini kollarýný sallayýp geziyorlar ortalýkta hiç utanmadan, sýkýlmadan.

- Arkadaþ! Sen, iyiliðinin kurbaný olmuþsun. Eðer büfecinin sinirleri yatýþtýysa ona senden söz edeyim de seni bari alsýn iþe. Sen, benim yerime biraz tezgâha bakýver! Hayýrlý bir haberle döneceðime eminim ben. Ben, az sonra gelirim.

Genç büfeci, yaþlý adamý sevip sayardý. Baþý ne zaman sýkýþsa yaþlý simitçiye akýl danýþýr, onun söylediklerine kulak asardý. Genç adam, kendisine yaklaþan yaþlý adama ayaða kalkarak hürmet gösterdi. Selamýný aldýktan sonra simitçinin elini öpmeye yeltendiyse de yaþlý adam, her zamanki gibi buna izin vermedi. Genç adam, oturmasý için yanýndaki sandalyeyi gösterdi ona:

-          Sinirin geçti mi evlat, diye sordu simitçi.

Ondan olumlu bir cevap alýnca:

- Sen, elinden geleni yaptýn. Merhamet gösterdin ustana. Affetmek, büyüklüðün þanýndandýr, deyip affettin defalarca. Ýyilik ettin ona. O, senin bu iyi yönlerini birer zaaf belleyip bunlarý senin aleyhinde kullanmaya baþladý. O, yediði ekmeðe nankörlük etti. Fakat sen, bu davranýþý ona müþterilerin içerisinde yapmayacaktýn. Onlarýn içerisinde kovmayacaktýn onu.

- Artýk sabredecek ne gücüm, ne de tahammülüm kalmýþtý amca! Bir an, öfkeme yenik düþtüm ben. Bu konuda sana yerden göðe kadar hak veriyorum.

- Neyse… Olan oldu artýk. Yapýlacak bir þey yok. Kul sýkýþmayýnca Hýzýr yetiþmezmiþ imdada. Sana bir usta göndereceðim þimdi. Bence dürüst biri. Helâl süt emmiþ, besbelli. Senin yüzünü kara çýkartmayacaðýna eminim. Bir de sen konuþ onunla enine boyuna. Sen de tart bakalým adamý. Hadi bana eyvallah! Kal saðlýcakla...

-Tamam. Arada sen olduktan sonra… dedi genç adam.

Simitçi tezgâhýna döndü, Coþkun’a müjdeli haberi verdi. Birden heyecanlandý Coþkun. Kalp atýþlarý hýzlanýverdi. Ulu orta yerde utanmasa ya da dokunsalar hüngür hüngür aðlayacaktý sevincinden. Büfeye giderken defalarca teþekkür ve minnetini ifade etti yaþlý adama.

Yeni patronuna baþýndan geçenleri anlattý bir bir. Feleðin sillesini yemiþ, feleðin çemberinden geçmiþ bu adama elini uzatmýþtý genç büfeci. Coþkun Usta’ya iyi notu o, kapýdan içeriye girerken verdi. Patron, þartlarý kýsaca anlattý yeni ustasýna.

Genç büfeci:

- Sen, iþini severek memnuniyetle yaparsan ben, seni memnun ederim. Sen memnun olursan ben de memnun olurum. Birlikte ekmek yiyeceðiz buradan. Hayýrlý olsun! Haydi, bismillah deyip baþla iþe, diye tamamladý sözlerini.

Coþkun, her zahmette bir rahmetin olduðunu, bir kapý kapanýrsa Allah’ýn diðer kapýyý açtýðýný, eninde sonunda dürüstlüðün kazanacaðýný bir kere daha anladý. Artýk bir iþi vardý Coþkun’un. Evine þimdi gönül rahatlýðýyla ekmek götürebilecekti. Çocuðuna çikolata alabilecekti onun karþýsýnda hiç ezilip büzülmeden.

Sevincinden bir kere daha aðlamak istedi Coþkun. Devlet babaya yaptýðý teklifin bir gün eninde sonunda gerçekleþeceðine hiç þüphe etmeden kanaat getirdi.

HÜSEYÝN ÜSTÜNSOY