Hep düþünüyorum da dünya üzerindeki ilk þair kimdi ? veya kim ilk þiiri yazdý ? ne için yazdý? Ayamý ,Güneþe mi , sevdiðine , annesine, babasýna belki de bir hayvana mý tam kesin bilinmezlik bunun cevabý

Bu soru beynimi kurcaladý çoðu zaman
Hepimizin sitelerde yazýp çizdiði ve insaný gerçek dünyadan farklý boyutlara götüren þiiri yaþadýðýmýz Dünya dediðimiz bu gezegende ne zaman ve kim yazmýþtý bu bana düþündükçe daha çok heyecan veriyordu …düþünsenize ilk insanýn gözyaþlarý gibi bir soru

Tabii her þey ihtimaller üzerinedir ve ihtimallere göre buluna en ilke gidildiðinde sonuç þu oluyordu

Enheduanna
Yazýlý edebiyatýn erkek egemenliðinde yürütüldüðü bir gerçek. Kadýn edebiyatçý sayýsýnýn azlýðý ya da kadýn edebiyatçýlarýn yetkinliði hâlâ tartýþýlan bir konu. Acaba kadýnlardan bir Shakespeare neden çýkmaz, yahut kadýnlarýn sayýsý neden az bu derya deniz edebiyat aleminde? Bunu baþka bir yazýnýn konusu olarak býrakýp binlerce yýl önce edebiyata elini deðdiren bir kadýndan bahsetmek istiyorum, Enheduanna’dan.


MÖ 2300 yýllarýnýn birinde Akad kralý Büyük Sargon’un (ki kendisi tarihte bilinen ilk imparatorluðu kurmuþtur) kýzý olarak dünyaya gelen Enheduanna, babasý tarafýndan Ur kentindeki Ekiþnugal tapýnaðýna baþrahibe olarak görevlendirilmiþtir. Aslen Akadlý olup Sümerlere kral olan Sargon’un büyük bir devlet kurmasý ve Akad kültürü ile Sümer kültürünü kaynaþtýrmasý için babasýna yardým etmiþ, Sümerlerin aþk tanrýçasý Ýnannan için þiirler yazmýþtýr. Günümüze kadar gelebilen þiirleri Enheduanna’yý tarihte bilinen ilk kadýn þair, bazý kaynaklara göre de ilk þair yapmýþtýr.
Enheduanna’nýn varlýðýný haber veren ilk tarihî belge 1925 yýlýnda Mezopotamya kazýlarýyla ünlü arkeolag Leonard Woolley tarafýndan bulunur. 1995 yýlýnda ise William W. Hallo ve J. A. Van Dijk adlý sümerologlar bulunan 50 tableti birleþtirerek Enheduanna’ya ait bir þiiri tamamlamýþtýr. Bugün elimizde Enheduanna’dan kalan iki mühür, bir disk ve bazý tabletler vardýr. Elde bulunan kalýntýlar Pensilvanya Müzesi’nde sergilenmektedir.


Bir þairden bahsedip þiirlerine yer vermemek olmaz. Enheduanna’nýn aþk tanrýçasý Ýnannan için þiirler yazdýðýný söylemiþtik. Ýþte bazýlarý:
...
Sen taþkýn bir selsin daðlardan inen,
Ah, her þeyden önce gelen,
Ay tanrýçasý Ýnanna, cennetin ve dünyanýn tanrýçasý!
Ateþin kývýlcýmlar saçýyor ve sýçrýyor halkýmýn üzerine.
Bir hayvana binmiþ haným,
An sana üstünlük veriyor, kutsal buyruklar;
Ve sen iþte böyle davranýyorsun.
Bütün büyük ayinlerimizde sen varsýn.
Ama kim anlayabiliyor ki seni gerçekten?
...
Veya:
...
Hayatým alevler içinde.
O beni daðlardaki böðürtlen dikenlerinde
mecbur etti yürümeye.
Sýyýrdý baþýmdan,
bir baþ rahibeye yaraþan tacý.
Bir hançer ve bir kýlýç verdi elime,
ve dedi;
“senin için yapýldý bunlarýn ikisi de,
çevir onlarý hemen kendi öz bedenine”

Kim bilir beklide daha öncesi var fakat belge olmadýðý için ilk belgeli olaný kabullenmek durumundayýz ben inanýyorum ki çok daha öncesi olmalý beklide taþ devri…kim bilir(bizi duyar mý?)

Baþka bir konuda buluþuncaya dek hoþça kalýn ama dostça kalýn
Ayþegül Aþkým Karagöz