SALYANGOZ (BÝR EVLÝLÝK) MASALI
Bir varmýþ bir yokmuþ. Evvel zaman içinde kalbur saman içinde cinler cirit oynarken eski hamam içinde bir sümüklü böcek varmýþ. Hayvancýk, kendi halinde kabuðunun içinde yaþarken günün birinde kabuðundan çýkmýþ ve þöyle bir geriye bakmýþ. Amaaan demiþ hayretler içerisinde kalarak. Meðerse ben ne güzel bir sarayda yaþýyormuþum da farkýnda deðilmiþim. Ýçinden çýkýp ancak dýþardan bakýnca görebildim saray olduðunu. Çýkmýþken þöyle bir etrafý da temizleyeyim-süpüreyim demiþ. Otlardan bir çalý süpürgesi yapmýþ baþlamýþ evinin önünü süpürmeye. Etrafta güzel çiçekler de varmýþ. Bir ik kýr çiçeði  koparýp uzun kulaklarýnýn arasýna- baþýna takmýþ çiçekleri. Kendini sarayýn kýzý sultan zannetmiþ. Az ilerde bir ayna kýrýðý eline geçirmesin mi? Bir bakmýþ ki ...Aman aman bu ne güzellik bu ne asalet! Hemen süpürgeyi elinden atmýþ. Ben ne diye çer çöple uðraþýyorum ki bende bu güzellik varken demiþ. Bana yakýþýr mý?  Tez zamanda bir koca bulup evleniyim demiþ. Hem bana baksýn, hem de iþleri yapsýn...

Kendine güzel bir isim de lazým tabii. Sümüklü böcek denir mi bu güzelliðe? Düþünmüþ..Taþýnmýþ ve kendine yeni bir isim koymuþ." Türümcüklü türyan haným, bürümcüklü büryan haným, al yanaklý naz kadýn" olmuþ yeni ismi. Kýsmetini aramak üzere, gönlünün hakanýný bulmak üzere yola koyulmuþ. Yolda giderken karþýsýna bir köpek çýkmýþ. köpek, sümüklüböceði o halde görünce bir tuhaflýk olduðunu anlamýþ ve sormuþ: Sen kimsin ve böyle nereye gidiyorsun? Sümüklü böcek cevap vermiþ: "Benim adým türüncüklü türyün haným bürüncüklü büryan haným al yanaklý naz kadýn. Kýsmetimi aramaya çýkmýþtým. kendime koca arýyorum, benimle evlenir misin?" Böyle bir teklife hangi erkek tav olmaz ki? Biraz býyýk altýndan gülerek "oluuuur" demiþ. Lakin sümüklü böceðin bi takým þartlarý var. köpeði iri-yara, cüsselice görünce sormuþ: "Peki evlenince bana kýzýnca ne yaparsýn?" Köpek, tabiatýnýn gereði hýýýýrrr diyerek sivri diþlerini göstermiþ. Aklý baþýndan gideyazmýþ zavallý sümüklü böceðin. "Tamam tamam kalsýn, vazgeçtim seninle evlenmekten demiþ. Kendime baþka bir kýsmet arayayým en iyisi" diyerek tekrar yola koyulmuþ...

Bu kez karþýsýna bir kedi çýkmýþ. Bakmýþ senin ki takmýþ takýþtýrmýþ kafaya çiçekleri, almýþ baþýný gidiyor...Ýmalý imalý sormuþ: "Hayrola bizim kýz (sümüklü böcek) bu ne hal böyle? nereye gidiyorsun?.. Sümüklü böcek þöyle daha da bir kasýlarak cevap vermiþ:" Bana sümüklü böcek diyemezsin bir kere.Benim adým türümcüklü türyan haným bürümcüklü büryan haným al yanaklý naz kadýn. Evlenicem de artýk... Kýsmetimi aramaya gidiyorum" demiþ! Kedi tüylerini þöyle bir kabartýp avýnýn etrafýnda bi tur atmýþ. Kendisine kur yapýldýðýný zanneden sümüklü böcek "Yoksa sende me benimle evlenmek istiyorsun, güzelliðimi görünce cazibeme dayanamadýn deðil mi?" demiþ. kedi de týpký az önceki köpek gibi alaysý bir tavýrla "olurr neden olmasýn ki " demiþ. Sümüklü böcek az önceki koca adayýna sorduðu soruyu kediye de sormuþ: "Kýzýnca beni nasýl döversin?" Kedi, bütün asaleti ve dürüstlüðüyle sivri týrnaklý-bilenmiþ pençelerini (ön patilerini) göstererek "iþte bunlarla" demiþ... Demiþ demesine de kýsmetinin aklý baþýndan gideyazmýþ. Kedinin pençelerinden çok korkan sümüklü böcek "Olmaz.. olmaz.. Boþuna yalvarma(!) ben seninle evlenmem" diyerek tekrar yola revan olmuþ...

Son aday bir fareymiþ! Diðerlerine nazaran daha küçük cesametlive daha sevimli. Artýk koca aramaktan yorulan ve istediði vasýfta bir koca bulabilme umudu azalan sümüklü böcek, fareciði karþýsýnda görünce tekrar umutlanmýþ. Hayrola farecik nereye böyle diye sormuþ.  Fare þöyle biraz kasýlarak "Ne faresi be!" demiþ. "Benim adým sülü sülü sülman bey!..". Bir iki adým gerileyerek "Yaa öylemi?" demiþ sümüklü böcek. "Benim adým da türüncüklü türyan haným bürümcüklü büryan haným alyanaklý naz kadýn! Sanýrým sende evlenecek birini arýyordun! kaden bizi karþýlaþtýrdý...Evlenme teklifini kabul ederim etmesine de merak ettiðim bir konu var. kýzýnca beni nasýl döversin?" Bu soru karþýsýnda farecik kuyruðunu göstererek "hafif çe kuyruðumla dokunurum!" demiþ. Çok sevinmiþ sümüklü böcek. Nihayetinde can emniyeti içinde bir evlilik yapabileceðini düþünmüþ . Ýþini yine de garantiye almak için bir deneme yaptýrmýþ. "Vur bakalým ne kadar acýtýyor" demiþ poposunu dönerek. Farecik te kamçý kuyruðuyla bir-iki pýt pýt etmiþ..."Tamam.. çok acýtmýyor, idare eder" demiþ sümüklü böcek...Ve evlenmiþleeer. Durun bakalým hemen onlar erdi muradýna biz çýkalým kerevetine demeyin. Masalýn daha devamý var...

Balayý gaçmiþ. Cicim aylarý da geçmiþ. Sümüklü böceðin rahatý iyi, nazý yerinde ama fare bu hayattan sýkýlmaya baþlamýþ. Ne nazý çekiliyormuþ ne de hizmeti bitiyormuþ türümcüklü türyan haným bürümcüklü büryan haným al yanaklý naz kadýnýn. Günün birinde farenin caný gezmek istemiþ. Eski günlerinde olduðu gibi kendi kafasýna göre takýlmak istemiþ. tam o günlerde bir bahane ya, fareyi düðüne davet etmiþler! Karýsýna demiþ ki "Gülüm, eski bir arkadaþýmýn düðünü var gitmesem olmaz, seni götürsem sen yavaþ yürüyorsun hem yorulursun hem geç kalýrýz, ben yalnýz gidip geliveriyim..." Fare nin bu sözleri mantýklý gelmiþ sümüklü böceðe.. Aslýnda o da her kadýn gibi düðüne gitmeye bayýlýyormuþ ama... Üþengeçlik tarafý aðýr basmýþ... Kocasýný uðurlayarak kabuðuna (pardon! sarayýna) çekilmiþ. 

Düðüne koþa koþa giden fare, orada eski ahbaplarýný görünce öyle bir keyif olmuþ ki... Karýsýný bile unutmuþ. daha doðrusu caný artýk evli kalmak istemiyormuþ. Býkmýþ evlilikten, sorumluluktan falan. Aradan bir kaç gün geçmiþ. Evdeki erzak tükenmiþ. Koca ortalýkta yok? Baþýna bir hal mý geldi acaba diye merakta kalmýþ sümüklü böcek. En iyisi gidip arayayým diye tekrar yola koyulmuþ... düðün de gerçekten çok uzak bir yerde imiþ. Yürümekten (sürünmekten) hali kalmayan sümüklü böcek, yolda bir at nalýnýn kazmýþ olduðu bir çukura düþmesin mi?...koca peþine düþüp az daha canýndan olacak! Umutsuzca yoldan geçen birinin kendisini çýkarmasýný beklerken, tekrar atlarýn ayak sesleri duyulmuþ. Meðerse Beyoðlu da ayný düðüne davet liymiþ ve atýna binmiþ düðüne gidiyormuþ. Sümüklü böcek var gücüyle baðýrmýþ çukurdan sesini duyurmak istercesine. "Hey atlýlar atlýlar düðün evine varýrsanýz orda bir sülü sülü sülman bey var, ona söyleyin, deyinki türüncüklü türyan haným bürüncüklü büryan haným al yanaklý naz nkadýn çukura düþmüþ çýkamaz acilen seni çaðýrýyor!...Beyoðlu, çukurdaki sümüklü böceðe þöyle bir baklmýþ. Acýmýþ haline. Evlenince o güzellikten eser kalmamýþ, üstelik sidikli-çamurlu  bir çukura düþmüþ, kurtarýlmayý bekliyor... "Olur; söylerim" demiþ. Ve yoluna devam etmiþ. Düðün evine varýnca hoþ-beþten sonra
Sülü sülü sülman beyi buldurtmuþ ve huzuruna çaðýrtmýþ. Karýsýnýn içinde bulunduðu durumu haber vererek onu kurtarmasý için ikna etmiþ ve yollamýþ.

Beyoðlunun hatýrýný kýrmak mümkün mü? Farecik gönülsüz de olsa karýsýný kurtarmak üzere geri dönmüþ. Tarif edildiði üzere karýsýný düþmüþ olduðu çukurun içinde bitap bir vaziyette bulmuþ. Hem kýzgýn, hem kýrgýn... Öyle bir hale gelmiþ ki karýsý acýnacak vaziyette! Yine fare merhamete gelip karýsýna el uzatmýþ ;" Ver elini çekeleç" demiþ. Sümüklüböcek biraz daha burnunu dikerek "Ben sana küseleç" demiþ. Kocasý yalvarýr karýsý küsüp naz yapmaya devam eder.. Bir kaç teþebbüsten sonra karýsýný çukurdan çýkarmaya ikna edemeyen, gönlünü yapamayan farenin kafasýnýn tasý atar. O da öfkelenir ve çukurun üzerine etraftan toz-toprak fýrlatmaya baþlar. Diðer yandan da þöyle der: " Madem öyle bende senin üstüne iþeleç, çekip gideleç!... Ve dediðini(!) yapýp, ardýna bakmadan özgür ufuklara doðru çekiiip gideeeer...Bir evlilik daha burada kerevetine çýkamadan biter. Masalý rahmetli annemden dinlerdim..