KÜFÜRBAZ        

Akraba ziyaretlerini sever misiniz? Ben çok severim. Bugün de bir yýldýr görmediðim amcamý ziyarete gideceðim. Ayný ilçede yaþamamýza raðmen tam bir yýldýr görüþemiyoruz.  Üniversite sýnavýný kazanýp gittiðim günden beri evimize hiç gelmemiþtim. Okumaya o kadar odaklanmýþtým ki tatil zamanlarýmý bile deðiþik kurslarla deðerlendirmiþtim. Babamýn ve annemin sinirlenmelerine aldýrmayýp yaz tatiline kadar eve dönmemiþtim.  Þimdi tatil zamaný… Geziyorum, kitap okuyorum, yüzüyorum, akrabalarýmý ziyaret ediyorum… Anlayacaðýnýz tatilde ne yapýlmasý gerekiyorsa yapýyorum. Bugün de amcamý iþyerinde ziyaret edeceðim. Aslýnda biraz isteksizce gidiyorum. Çünkü amcama kýzgýným. Yeðeni uzaklardan gelmiþ ama o,”Hoþ geldin.” demeye bile gelmemiþti. Ne de olsa gençtim ve bende de gurur vardý. Babamýn ýsrarlarýyla amcamý ziyarete gidiyorum. Çok sevdiðim akraba ziyaretlerine zorla gitmek bana ilginç geliyordu. Söylene söylene yollara düþtüm. Amcamýn iþ yeri ilçe merkezinde bulunan en büyük iþ hanýnýn giriþinde bulunuyordu. Amcam ilçenin en tanýnmýþ ayakkabýcýlarýndandýr. Müþterisi oldukça fazla olduðu için yanýna çýrak almýþtý. Çýrak geldikten sonra amcam kendini dükkânýnýn yanýnda bulunan okey salonuna atmýþtý. Sabah akþam diðer dükkân sahipleriyle okey oynuyorlardý. Ziyaretine gittiðimde de durum farklý deðildi. Bizim buralarda herkes herkesi tanýrdý. Ne de olsa küçük yer. Ýþ hanýna girer girmez okey salonunun sahibi Hadi Amca:

                -Hoþ geldin, yeðenim, diyerek beni karþýladý.

                -Hoþ bulduk Hadi Amca, dedim.

Masadakiler bir anlýðýna baþlarýný kaldýrýp bana baktýlar. Amcam beni görür görmez:

                -Ooooo! Hoþ geldin yeðenim, diyerek bana sarýldý. Diðerleri de amcamý takip ettiler. Oturur oturmaz Hadi Amca tavþankaný çayýmý getirdi. Amcam oyundan kopmadan:

                -Hayýrsýz, insan arayý bu kadar uzatýr mý?

                -Ne yapayým amca, okumuþken tam tekmil okuyayým dedim.

                -Oðlum senden baþka üniversite okuyan yok mu? El âlemin çocuðu hem okur, hem de anasýnýn babasýnýn yanýna geleceði zamaný bilir. Ne bayram ne seyran, hepten unutacaksýn zannettik.

                -Telefonla herkesi aradým.

                -Aradýn aramasýna amma telefon farklý ziyaret farklý. Bi daha arayý bu kadar soðutma. Nerdeyse babanýn yüreðine inecekti.

                -Okurken olur böyle þeyler amca. Kendimi baþka þeylerle de donatayým istedim.

                -Donat caným, donat ama yaz tatillerinde donat. Allah’ýn yazlarý çuvala girmedi ya. 

Biz amca yeðen böyle konuþurken masadakiler de amcamý onaylayarak ona destek veriyorlardý. Muhabbet almýþ baþýný gidiyorken masaya birisi yaklaþtý. Kýyafeti temiz ama çok kýrýþýktý. Saçý sakalý birbirine karýþmýþ, diþleri yer yer dökülmüþ, yaþýný tahmin edemeyeceðim birisiydi bu. Amcamýn yanýnda oturan Baharatçý Mehmet:

                -Ne o lan, çay ýsmarlayacak birini bulamadýn mý?

Meçhul adam cevap vermedi. Sadece sýrýttý. Amcam beni iþaret ederek:

                -Rýza, eðer þu adama bir güzel küfredersen sana istediðin kadar çay, istediðin kadar tost.

Adýnýn Rýza olduðunu öðrendiðim adam bir bana baktý bir de amcama.

                -Hadi, hadi, diye kýþkýrttý amcam.

Sinirlenmiþtim ama ne yapacaðýma da karar verememiþtim. Rýza makineli tüfek gibi saydýrmaya baþladý. Öyle çok küfür ediyordu ki aðzým açýk kalmýþtý. Ne sinirli olduðumu belli edebildim ne de öbürleri gibi kahkahalarla gülebildim. Kimseden böyle küfür iþitmemiþtim. Ben çaresizlik içerisinde küfürleri dinlerken ezan okunmaya baþladý. Gözlerimi Rýza’nýn gözlerinin içerisine dikerek:

                -Ezan okunuyor, dedim.

Rýza gözlerini benden kaçýrarak:

                -Ezan okunuyor, dedi ve sustu.

Masadakiler þaþýrmýþlardý. Hepsi birbirlerine baktý.

                Amcam:

                -Ben bu adamýn küfür dýþýnda ilk defa konuþtuðunu duydum.

Diðerleri de amcamý tasdiklemiþlerdi. Rýza ise söylenenleri dinlemeden oradan uzaklaþtý. Kahveci Hadi Amca:

                -Yeðenim, bizim deli Rýza’nýn çayýna tostuna engel oldun. Gariban þimdi aç aç dolaþacak.

                -Caným siz de küfür ettirmeden karnýný doyuramýyor musunuz?

Sinirlenmiþtim. Küfür karþýlýðýnda karnýný doyurmak… Ne büyük onursuzluk.  Gerçi kime kýzmam gerektiðine tam olarak karar verememiþtim. Rýza mý suçluydu yoksa amcam ve arkadaþlarý mý suçluydu? Galiba amcam ve arkadaþlarý suçluydu. Deli olmak kimsenin tercihi olamazdý; ancak baþkalarýnýn deliliðiyle eðlenmek bir tercih meselesiydi. Rýza’yý ve Rýza gibilerini düþündükçe masadakilerden tiksinmeye baþlamýþtým.

                -Garibana yardým edeceðinize deliliðiyle eðleniyorsunuz.

                Amcam sinirlendiðimi anlamýþtý:

                -Þunun þurasýnda zaman geçiriyoruz yeðen. O deli kendisiyle dalga geçtiðimizi, eðlendiðimizi nereden anlayacak. Üstelik karnýný da doyuruyoruz.

                -Bunu onunla dalga geçmeden de yapabilirsiniz.

Baharatçý Mehmet :

                -Akif doðru söylüyor. Adamý resmen küfürbaz yaptýk. Küfürle karnýný doyuran baþka deli var mý?

                Amcam duyarsýz duyarsýz:

                -Ulan þunun þurasýnda eðleniyorduk, iþi nereye vardýrdýnýz. O deli aç kalýr mý? O ne anasýnýn gözüdür o. O senden benden akýllýdýr. Þu deliyi býrakýn da oyununuza bakýn.

Ýnanamýyordum. Amcam bu kadar mý duyarsýzlaþmýþtý ya da ben mi duygusallaþmýþtým. Bir an önce buradan uzaklaþmak istiyordum.

                -Amca ben arkadaþlarla buluþacaðým, sonra yine görüþürüz.

Amcam oyundan kopmadan:

                -Tamam, yeðen, unutma bizi, yine gel.

                -Hadi, size iyi günler, diyerek yanlarýndan ayrýldým.

Rýza cevap vermemiþti. Annesi olmalýydý. Kulübenin önünde büyük bir dut aðacý vardý. Dutun altýnda ise küçük bir masa ve üç kiþinin rahatlýkla oturabileceði bir divan bulunuyordu. Rýza içeriye girdi. Ardýndan annesi de girmiþti. Birkaç dakika sonra annesi elinde bir tencereyle bahçeye çýktý. Belli ki yemek yiyeceklerdi. Birkaç kez içeriye girip çýkan kadýn masayý donatmýþtý.

                -Rýza, sofra hazýr, diye seslendi.

Rýza üzerindeki ayný kýyafetlerle geri gelerek sedire oturdu. Sandalye yoktu ama bu mesele deðildi. Annesi masayý sedire yaklaþtýrmýþtý. O kadar sessiz bir þekilde yemek yiyorlardý ki þaþýrmýþtým. Rýza küfredebildiðine göre konuþuyor da olmalýydý. Ama konuþmuyordu. Gecenin sesini kurbaðalar ve tabak, kaþýk sesleri bozuyordu. Yemek faslý sona erince Rýza hemen sedire uzandý. Annesi masayý toplamaya baþladý. Masanýn toplanma iþi bitince annesi elinde ince bir pikeyle göründü. Pikeyi Rýza’nýn üstüne örterek Rýza’nýn ayakucuna oturdu. Ýnanamýyordum, Rýza hemen uyumuþ muydu?  Bu benim iþime gelirdi. Merakýmý gidermek amacýyla gizlendiðim yerden çýkarak Rýzalarýn evine yaklaþtým. Ne diyeceðimi düþünmeden:

                -Ýyi akþamlar teyze, diye seslendim.

Kadýn tanýmadýðý birisini karþýsýnda görünce çok þaþýrmýþtý. Yüzüme dikkatlice bakarak:

                -Ýyi akþamlar oðlum.  Tanýyamadým ama…

                -Kusura bakmayýn beni tanýyamamanýz normal, önce size kendimi tanýtayým.

Hiç tanýmadýðým bu kadýna kim olduðumu, sabahtan beri yaþadýklarýmý anlattým. Bir masal dinlercesine sözümü hiç kesmeden beni dinledi. Ýlk defa Rýza’yý merak eden birisini gördüðünü söyledi. Bedeni solmuþ ama ruhu dipdiri olan kadýnýn gözleri dolmuþtu. Ben sustum o baþladý:

                -Sahipsizlik çok zor evlat, diye söze baþladý. Biz yukarýdan taaa Kýþlacýk köyündeniz. Daha gözümü açmadan Rýza’nýn babasýyla evlendirdiler. O fakir, ben fakir. Eski bir ahýrý ev yapýp oraya yerleþtik. Rýzanýn babasý Kore Gazisidir. Kore’den geldikten sonra fazla yaþamadý. Savaþta çok üþütmüþ. Sabahlara kadar öksürüðü geçmezdi. Yýllarca ne o uyuyabildi ne ben … Hastalýðý hepimizi periþan etmiþti. Oysa ben kucaðýmda küçük bir çocukla ne umutlarla beklemiþtim onu. Bir sabah öksürükten sonra öyle bir kan geldi ki aðzýndan çok korkmuþtum. Zaten o günün akþamýnda da öldü. Küçük bir çocukla çaresizlik içinde kalakaldým. Ne olursa olsun Rýza’yý en iyi þekilde yaþatmaya karar verdim. Ne benim kaderim ne de babasýnýn kaderi Rýzanýn hayatýný etkilememeliydi. Köyde beþ yýl okuduktan sonra onu kasabaya gönderdim. Komþu köyden gelen çocuklarla birlikte bir evde kalýp okumaya baþladýlar. Baþlarýnda liseye giden büyük çocuklar vardý. Ara sýra gelir onlara para býrakýr, Rýzaya sahip çýkmalarýný tembihlerdim. Sað olsunlar hep göz kulak oldular. (Derin bir nefes aldý. Artýk gözyaþlarý damlamaya baþlamýþtý. Baþýndaki beyaz yazmasýnýn ucuyla gözyaþlarýný silerek devam etti.)Yazýn yanýma gelir bana yardým ederdi. Kaç sene böyle sürdü gitti. Rýza’nýn büyüdüðünü görmek beni çok mutlu ediyordu; ama oðlum büyüdükçe dertleri de büyüyordu. Komþulardan duyardým: Senin Rýza Kör Ahmetlerin Ayþe’sine âþýkmýþ, diye. Ýnanmazdým ama doðruymuþ. Meðer benim Rýza kara sevdaya tutulmuþ da haberim yokmuþ. Gençlik hevesidir, geçer zannettim. Oðlum lise son sýnýfa geçtiði için okulunu bitirir çalýþmaya baþlar diye umutlanýyordum. Ama öyle olmadý.  Yaz sonunda oðlumu köy minibüsüne bindirip uðurlamýþtým. Ardýndan çok dualar ettim. Son senesiydi ne de olsa. Okulunu bitirir baþýnýn çaresine bakar diye seviniyordum. Babasýnýn gazilik maaþýyla zar zor okutuyordum.  Okulunu bitirmesi ikimiz için de en iyisiydi. Rýza kasabaya gittikten üç gün sonra bir akþamüstü muhtar evime geldi:

                -Senin çocuk dün okula gelmemiþ. Eve de uðramamýþ. Öðretmenleri haber vermemi söylediler, dedi.

                Baþýmdan aþaðýya kaynar sular döküldü. Komþular baþýma üþüþtü. Ertesi gün soluðu kasabada aldým. Rýza’yý ne gören ne de duyan vardý. Ev arkadaþlarýna sordum. Geç vakit bakkala gittiðini ve dönmediðini söylediler. Çocuklar o gece jandarmaya gitmiþler. Jandarma aramýþ taramýþ ama bulamamýþ. En sonunda geceleyin ekmek aldýðý bakkal :“Galiba kaçýrýldý.” demiþ. Rýzanýn kendisinden ekmek alýp giderken bir arabaya bindirildiðini görmüþ. Anlayacaðýn yavrum, Rýza’yý kaçýrýp dövmüþler. Dövdükleri gibi bir de yaylanýn soðuk sularýna atmýþlar. Gece boyunca zorla soðuk suyun içinde tutmuþlar. Jandarma bulduðunda donmak üzereymiþ. Meðer Ayþe’yi amcaoðluna vereceklermiþ. Rýza, kýzýn aklýný çelmesin diye gözdaðý verelim, demiþler. Elleri kýrýlasýcalar çocuðumun hayatýný mahvettiler. Oysa muhtar haber ettiði zaman karýlarý, kýzanlarý sözüm ona üzülmüþlerdi. Mahkeme kaçýrmaktan, alýkoymaktan ikiþer yýl ceza verdi. Benim oðlumun hayatýný mahvettiler iki yýlla kurtuldular.  Rýza aylarca hastanede yattý.  Týpký babasý gibi o da öksürüðün pençesine düþtü. Okula gitmedi, konuþmayý kesti. Hayata tamamen küstü, her þeyi boþ verdi. Bu olaydan sonra köyde o insan kýlýðýndan çýkmýþ insanlarýn yanýnda duramazdým. Çok aðrýma gitmiþti. Ýlçeye taþýndýk. Bu gördüðün viranede ana oðul idare edip duruyoruz iþte. (Bir müddet sessizce bekledi)Artýk ona bir þey diyemiyorum. Gündüzleri seralarda, tarlalarda çalýþýrým. Rýza’da çarþý pazar dolaþýr durur. Biraz gazilik maaþý, biraz da Rýza için yapýlan yardýmlar derken geçinip gidiyoruz iþte. Her þey geçip gidiyor ama Rýza’nýn öksürüðü geçmiyor. Doktorlar Rýza’nýn içinin çürüdüðünü söylediler. Ha bugün ha yarýn bekliyorum.(Artýk hýçkýrýklarla aðlamaya baþlamýþtý.)O öksürük krizleri boyunca ben de onunla birlikte ölüyorum. Ne bitmez bir çileymiþ bu. Önce kocam, þimdi oðlum. Herkesin imtihaný farklýymýþ evlat, benim imtihaným da bu galiba.

                Rýza’nýn hikâyesini öðrenmek içimi acýtmýþtý. Ýnsanlýðýmdan utanmýþtým. Biraz da aþka kýzmýþtým. Neden hep varlýðýný hatýrlatmak için kendisine kurbanlar seçer, neden? Mecnunu çöllere düþürdü, Ferhat’a daðlarý deldirdi, Kerem’i yaktý ama yetmedi. En sonunda da gariban Rýza’nýn hayatýný karattý. Gündüz tanýdýðým küfürbaz, geceleyin aþk sayesinde garibana dönmüþtü.

                Eve hangi duygularla, nasýl geldiðimi bile hatýrlamýyorum. Uykularým delik deþik olmuþtu. Sabaha kadar yatakta döndüm durdum. Sabah ezanýnýn ferahlattýðý içim bir müddet sonra okunan salayla ürpermiþti. Yoksa ölen Rýza mýydý?...  Neyse ki Rýza deðildi. Birkaç gün bu þekilde geçti gitti. Onu tanýdýðým yerde, yine amcamýn yanýndayken okunan bir sala okey salonunda þaþkýnlýkla karþýlandý. Ýmam, Rýza’nýn ismini anons ediyordu. Amcam:

                -Bizim küfürbaz ölmüþ, dedi. Dayanamadým, hemen dýþarýya çýktým. Çok þey söylemek isterdim ama kelimelerimi yutmuþtum. “Allah rahmet eylesin.” dedim kendi kendime. Ayaklarým beni mezarlýða sürüklerken saðýmdaki, solumdaki, önümdeki, arkamdaki herkese baðýrmak istiyordum:

                -O küfürbaz deðildi, onu siz küfürbaz yaptýnýz. Hangi çocuk yeryüzüne küfürbaz olarak gelir ki...