Fikirdaþým, meslektaþým, kardeþim Namýk Kemal Bey!*

´Türk Olmak´ kitabýnýzý büyük hevesle,takdir ederek okudum. Okudum demek hata olur, su gibi içtim. Bu kitabýnýz,benim Azerbaycan´da yaptýðým 50 yýllýk mücadelenin aynýsýdýr. Fikirlerimizin, kaygý ve dertlerimizin ne kadar yakýn olduðuna hayret ettiðimi söylemeliyim. Ben sizi uzun bir zamandan beri tanýyor ve sizinle ayný dertlerde yaþadýðýmýzý biliyordum. Hayret etmemin sebebini ise sizin kitabýnýzýn 69. sayfasýnda ismimi vermeden ´Azerbaycanlý deðerli bir þair bana þöyle demiþti: Bize Ruslar baský yaptý, dilimize Rusça kelimeler doldurdular, dilimizi unutturup Rusçayý ön plana çýkarmaya çalýþtýlar. Peki size kim baský yaptý? Biz sizi örnek almak istiyoruz. Siz neden kendinizi örnek almýyorsunuz? Dilimizin bayraðýný yükseklere kaldýrmak sizin göreviniz deðil midir?´ diyerek benden bahsetmeniz oluþturuyor. Evet dostum. Birkaç yýl önce ben size bu soruyu sormuþtum. Biz, iki yüz yýl Rusya´nýn baskýsý altýnda yaþadýk. Bunun için ana dilimiz de, kendimiz gibi baský altýnda kaldý. Bu yýllar içinde biz, ana dilimizin tabii hakkýný korumaya çalýþtýk. Ben ta 1954 yýlýnda yazdýðým ´Ana Dili´ adlý þiirimde þöyle demiþtim: ´Ey kendi öz dilinde konuþmayý ar bilen Akidesiz yobazlar Ruhunuzu okþamaz koþmalar, telli sazlar, Bunlar ver benim olsun. Ancak vatan ekmeði sizlere ganim olsun.´ Elbette o zamanlar, bu þiir üst makamlarýn hoþuna gitmedi ve bu þiir yüzünden baþýma çok belalar geldi. Ben baþýma gelen bu belalarý, tabii bir hadise kabul ediyordum. Çünkü ben Rus´un kölesi idim. Ama Allah´a bin kere þükürler olsun ki, Anadolu Türkleri, tarihin hiçbir döneminde hiçbir halkýn kölesi olmamýþtýr. Eðer bu bir gerçekse, peki neden büyük imparatorluklar kurmuþ Anadolu Türkleri, bugün kendi milli varlýklarýna düþman kesilmiþ; bülbül naðmesine benzeyen Türk dilinin bekâretini bozuyor, ona baský yapýyor? Türkçe´yle klasik eserler ortaya koyan Nesimi, Nevai, Mahdumkulu, Fuzuli, Sabir ve M. Akiflere bu dil uydu da, þimdi bize uymuyor mu? Niçin kendi kendimize kelimeler uyduruyoruz? Kim bu hakký bize vermiþ? Dilin sahibi bireyler deðil, millettir. Baðýmsýz Türk Cumhuriyetleri kurulduktan sonra bir taraftan yavaþ yavaþ ortak dile gitmeyi düþünüyoruz, diðer taraftan ise siz, Türkiye Türkleri, hepimiz için ortak pek çok kelimeyi dilinizden kovuyor, uyduruk sözler üretiyor, aramýzda uçurum yapýyorsunuz. Bunu nasýl anlayalým? Ýþte benim hayretimin sebebi budur. Sizin yazdýðýnýz gibi ben de Ankara´nýn, istanbul´un sokaklarýndan geçtiðim zaman, bu þehirlerin Londra mý, New York mu, yoksa Ýstanbul mu olduðunu anlayamýyorum. Reklamlar, dükkânlarýn ve bazý idarelerin adlarý, hatta uçaklarýn üzerinde ´Türk Hava Yollarý´ yerine ´Turkish Airlines´ yazýlýyor. Türk Hava Yollarý´nýn dergisinin adý ´Skylife´. Ýþte ben buna hayret ediyorum.Bundan baþka bir de Türkiye´deki eðitimin Ýngilizceleþmesi beni üzüyor. Sizin isnat ettiðiniz büyük bilgin Oktay Sinanoðlu´nun Türkiye´deki eðitim üzerine yazdýðý birkaç makaleyi okumuþtum. 1996 yýlýnýn Aralýk ayýnda, Türkiye´de tedavi gördüðüm zaman Aydýnlýk gazetesinin 8 aralýk 1996 sayýsýnda Oktay Sinanoðlu´nun ´Bir ülkeyi köle yapmak istiyorsanýz eðitimini yabancýlaþtýrýn´ makalesini ve bu yýl Türk Edebiyatý Dergisi´nin 293. sayýsýnda ´Eðitim mi, Eritim mi?´ baþlýklý makalelerini okuyunca bu büyük þahsiyetin kalben bana ve benim fikirlerime ne kadar yakýn olduðuna hayret ettim. Oktay Sinanoðlu, yabancý dilde eðitimin Türk milleti için ne kadar büyük bir facia olduðunu fark etmiþ ve gerekli yerlere uyarý mesajý göndermiþtir. Siz kitabýnýzda, Türk olmanýn ne büyük bir þeref olduðunu, þiir kadar duygu ve heyecan dolu cümlelerinizle çok güzel açýklýyorsunuz: ´Türk demek, Hunlar, Göktürkler, Sakalar, Avarlar, Karahanlýlar, Selçuklular, Osmanlýlar, Timurlular, Babürlüler´ demektir. Nihayet Türkiye Cumhuriyeti demektir. Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan, Kýrgýzistan, Özbekistan Cumhuriyeti demektir.Türk demek binlerce yýldan beri dalgalanan bayrak demektir. Türk demek, tarih boyunca baþý dik olmak demektir. Türk demek on milyon metrekare topraða yayýlmýþ rengârenk bir dil demektir. Türk demek insanlýðýn bilim ve edebiyat tarihine Kutadgu Bilig´i, Divan-ý Lügat´it Türk´ü, Divan-ý Hikmeti, Ýbni Sina´yý, Farabi´yi, Biruni´yi, El Harezmi´yi, Uluð Bey´i, Ali Kuþçu´yu, Oktay Sinanoðlu´nu, Cengiz Daðcý´yý, Cengiz Aytmotov´u hediye etmiþ bir büyük dünya demektir. Nihayet þu sonuca varýyorsunuz: ´Bizi Türk yarattýðý için Allah´a þükürler olsun... Ne mutlu Türk´üm diyene.´ Bütün bunlarý bize hatýrlatmakla, büyük þahsiyetlerimizi bize tanýtmakla siz ikinci Göktürk saltanatýnýn kurucusu büyük atamýz Bilge Kaðan´ýn söylediði meþhur sözleriyle bizi kendimiz hakkýnda düþünmeye çaðýrýyorsunuz. Daha bundan 1400 yýl önce Bilge Kaðan þöyle demiþ; ´Ey Türk Beyleri, Milleti iþitin. Yukarýda mavi gök çökmedikçe, aþaðýda kara toprak yarýlmadýkça senin elini, senin töreni kim bozabilir? Ey Türk Milleti silkin ve kendine dön. Sen kendine dönünce büyük oluyorsun.´ Demek kendinden kaçmak, kendini beðenmek, baþkasýný büyük, kendini küçük görmek belasý daha o zaman da varmýþ! Demek Mete, Bumin, Bilge, Ýstemi, Ýlteriþ Kaðanlar, büyük Osmanlý Sultanlarý ve yukarýda adlarýný saydýðýmýz bilim adamlarýmýz olmasaydý, biz tarihin dönemeçlerinde çoktan kaybolup gitmiþtik.Bununla beraber, çok eskilerden bizim damarlarýmýzdan akýp, bugüne kadar devam eden kendine, kendi milli varlýðýna yabancýlýk, kendini küçük, baþkasýný büyük görmek belasý da ne demektir? Niçin biz bu hastalýða tutulduk? Büyük bilginlerimiz, psikologlarýmýz, tarihçilerimiz, filologlarýmýz, filozoflarýmýz bu belanýn sebeplerini ve köklerini araþtýrmalý, buna karþý savaþ ilan etmeli, içimizde yaþayan kendine, kendi milli varlýðýna yabancýlaþmak hastalýðýndan bizi kurtarmalýdýr. Elbette, ne siz, ne Oktay Sinanoðlu, ne de ben yabancý dillerin öðrenilmesine karþý deðiliz. Ama yabancý diller, yalnýz ve yalnýz ana dilin aracýlýðýyla öðretilmelidir. Ben anlayamýyorum, nasýl olur da ömrünün uzun yýllarýný vatanýndan uzak, Amerika´da yaþayan Sinanoðlu, düþtüðümüz bu belayý görebiliyor, ona çare arýyor da, Türkiye´de, Azerbaycan´da ve diðer Türk Cumhuriyetleri´nde bu belanýn içinde yaþayanlarýn büyük bölümü ise, bu konuda hiç düþünmüyor bile... Sovyetler Birliði sömürüsü döneminde Azerbaycan ve Rus baskýsýnda olan diðer Türk Cumhuriyetleri´nde devlet iþleri, yazýþmalar, toplantýlar yalnýz Rusça yapýldýðýndan, Rusça´yý iyi bilmeyenler yüksek makamlara ulaþamýyor, onlara iþ verilmiyordu. Bunun için de ebeveynler evlatlarýný ana dilde eðitim yapan okullara deðil de, Rus okullarýna veriyorlardý. Sonuçta bu cumhuriyetlerde ana dilde eðitim yapan okullarýn sayýsý her yýl biraz daha azalýyordu. Rus okullarýnda eðitim gören çocuklar ise, Rus tarihini ve edebiyatýný, Rus gelenek ve göreneklerini, yani Rus maneviyatýný biliyor, o okullardan tam bir Rus olup çýkýyor, kendini, kendi tarihini ve edebiyatýný, maneviyatýný bilmediði için kendi milletine düþman kesiliyor, kendini küçük, Rus´u ise büyük görüyordu. Bu yakýnlarda Rusça eðitim görmüþ Rus kafalýlar Bakü´de ´Monitor´ adlý Rusça dergi yayýmlamaya baþladýlar ve bu dergide bizim, millet deðil, kabile olduðumuzu yazdýlar.


*Kaynaklar:
www.sanatakademi.net
www.öðretmenlerforumu.com
www.aytendirier.com