III. B�L�M
ARA�TIRMA S�REC�

I – K�T�PHANEDE

Ara�t�rmac�, konusu ile ilgili bilgileri �nce yay�nlanm�� kitap ve s�reli yay�nlarda arar. K�t�phanede ilk kar��la�aca�� k�lavuz, kart kataloglar�d�r.
Katalog kartlar� 7,5 x 12,5 cm boyutunda olup �zerinde kitap ile ilgili �ok k�sa bilgiler vard�r:
- Sol �stte kitab� bulmaya yarayan �st �ste iki rakaml� yer numaras� (�stteki kitab�n konusunu, alttaki yazar�n ad�n� belirler)
- Bunun alt�nda yazar (yay�mc�, derlemeci, vb.), kitap ad�, �eviri ise �evirenin ad�, bas�m yeri ve y�l�
- En altta kitab�n sayfa say�s�, boyutlar�, yay�nevi gibi bilgiler yer al�r

a) Yazar ad�na g�re fi� �rne�i
-----------------------------------------------------------------------------------
201.1
T100

T�tengil, Cavit Orhan
Sosyal Bilimlerde Ara�t�rma ve Metod,
4. bask�, �stanbul – 1975.

XV, 142 s., 24 cm. �stanbul �niversitesi yay�nlar�
No.2460, �ktisat Fak�ltesi yay�n no.422.
------------------------------------------------------------------------------------

b) Konu ad�na g�re fi� �rne�i
-------------------------------------------------------------------------------------
124
D�� Siyasa

BAYUR, Hikmet
XX. Y�zy�lda T�rkl��n Tarih ve Acun Siyasas�
�zerindeki Etkileri, 2. bask�, Ankara - 1989

AKDTYK – TTK. Bas�mevi
396 s., 24 cm.

------------------------------------------------------------------------------------

K�t�phanelerde s�n�fland�rmalar genellikle Dewey Onlu S�n�fland�rma Sistemi ile yap�lmaktad�r. Bu sistemde bilimler 1’den 9’a kadar rakamlarla s�n�fland�r�lm��, hi�bir gruba girmeyenler ise genel konular ba�l�� alt�nda toplanarak 0 ile temsil edilmi�tir. Ana b�l�mlerin her biri ikinci kez ona b�l�nm��, ��er say�l� kal�plar ortaya ��km��t�r.
Dewey Onlu Sistemi d��nda, ana b�l�mlerin b�y�k harflerle g�sterildi�i Amerikan Kongresi Kitapl�� Sistemi de vard�r.

II – KAYNAK B�LG�S�

Ara�t�rmac� olaylara hangi y�ntemle yakla��rsa yakla�s�n, belli bir zamanda ortaya ��km�� ger�e�i anlamak zorundad�r. Bunun i�in olay� hayalde canland�r�r ve bu amac�n� hi�bir zaman tam olmayan ve da��n�k kan�tlar�n varl�� ile ger�ekle�tirir. Bu kan�tlar ara�t�rmac�n�n hareket noktas�, kayna��d�r.
Ara�t�rmac� incelemesinde dayand�� kaynaklar�, dipnotlarda / ��kmalarda g�sterir veya yap�t�n�n sonuna / b�l�m sonlar�na; “kaynak�a / se�ilmi� bibliyografya / yararlan�lan eserler” gibi ba�l�klar alt�nda, bir liste halinde verir.
Ba�vurulan �eyler �o�u kez kaynak ad� alt�nda listelenirse de, bunlar olay�n yer ald�� zaman ile yaz�ld�� d�nem aras�nda ald�klar� yere g�re ayr� ayr� de�erlendirilir.
• Birinci Elden Kaynaklar:
- �a�da� (Muas�r) Kaynaklar: Ger�ek ana kaynaklar olup ara�t�rmac� g�z�nde �ok de�erlidir.
- El yazmas� ya da tek n�shas� bulunan bir belge, eser, i�lenmemi� materyal olup; bas�l�p, yay�nlanm�� olan bir belge / eserden daha �nemli say�l�r.

Osmanl�larla ilgili bir ara�t�rma yapan ki�i i�in; tahrir(say�m) defterleri, �eriye sicilleri (kad� tutanaklar�) m�himme defterleri (ferman kopyalar�), olaylar�n �a�da� kronikleri birinci elden kaynaklard�r.
• �kinci Elden Kaynaklar: Daha sonra (muahhar) yaz�lm�� kaynaklar olup, olaydan sonraki y�zy�l veya y�zy�llarda yaz�l��na g�re �nem kazan�r. Olay�n yer ald�� d�neme ne kadar yak�nsa o kadar �nem kazan�r.

Kaynaklar�n �nem dereceleri, ara�t�rmac�lar�n yap�tlar�nda verdikleri kaynak�ada belli olmaktad�r. Bir tarih ara�t�rmas� kaynak�as�nda, genellikle a�a��daki s�ra izlenir:
 Ar�iv ve k�t�phanelerde bulunan bas�lmam�� belge ve defterler
 Genel nitelikteki eserler ile incelemeler
 Kartografya kaynaklar (olaya ait harita, pl�n ve taslaklar)
 Yabanc� �lkelerdeki kaynaklar
Sosyal Bilimler ara�t�rmac�lar�, ana kaynaklara inebildikleri s�rece �ok daha yararl� ve sa�lam yap�tlar vereceklerdir.

Orta�a� ve �ncesini inceleyenlerin kaynak konusunda fazla se�im hakk� yokken; yak�n�a� ve �a�da� olaylarla u�ra�anlar kaynak �oklu�undan, belge y��n�ndan �ikayet ederler. B�yle bir durumda belgenin, do�rulu�u �nem kazan�r. Bunun anla��lmas� baz� teknik bilgilerle m�mk�nd�r. Yak�n�a� ve �a�da� olaylarla u�ra�anlar i�in bu teknik bilgilerin yelpazesi darald�k�a, orta�a� ve �ncesiyle u�ra�anlar i�in geni�lemektedir. Paleografya, diplomatik, filoloji, arkeoloji, n�mizmatik ve semiyoloji gibi bilim dallar� �ok eski d�nemleri inceleyenler i�in gerekli teknik bilgilerdir.

Kaynak veya belgenin do�rulu�unu anlamak i�in ara�t�rmac� belgenin psikolojisine girmelidir. Belge bir olay�n ya�ayan garantisi oldu�una g�re, ara�t�rmac� bu a�amada yeniden yaratma ve yorum g�c�n� ortaya koymal�d�r. Bu da yerinde sorular ile olabilir: Sorular, belge veya kayna��n ortaya ��k�� ortam�n� ve i�erdi�i olaylar� yeniden ya�atabiliyorsa imagination (tasavvur / imgeleme / yeniden yaratma) do�rudur.
Ayr�ca, di�er kan�tlar ve verilerle uyu�uyorsa do�rudur. Gerisi ara�t�rmac�n�n yarat�c�l�� ve yorumuna kalm��t�r...

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Sosyal Bilimlerde Ara�t�rma Teknikleri�� ba�l�kl� yaz� AytenDirier taraf�ndan 4.02.2010 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

Sosyal Bilimlerde Ara�t�rma Teknikleri���

Sosyal Bilimlerde Ara�t�rma Teknikleri��