Online Üye
Online Ziyaretçi
Macarcada Türkçeden farklı olarak fiil çekimi iki türlüdür; bunlardan biri, fiil belirli bir nesne aldığında, diğeri ise nesnesiz török vagyok, török vagy, török, törökök vagyunk, törökök vagytok, törökök. Budapesten vagyok, Budapesten vagy, Budapesten van, Budapesten vagyunk, Budapesten vagytok, Budapesten vannak. nem adok, nem adsz, nem ad, nem adunk, nem adtok, nem adnak, nem adom, nem adod, nem adja, nem adjuk, nem adjátok, nem adják, nem adlak (vermem, ...) nem adhatok, nem adhatsz, nem adhat, nem adhatunk, nem adhattok, nem adhatnak, nem adhatom, nem adhatod, nem adhatja, nem adhatjuk, nem adhatjátok, nem adhatják, nem adhatlak (veremem, ... ) ne adjak, ne adj, ne adjon, ne adjunk, ne adjatok, ne adjanak ne adjam, ne adjad, ne adja, ne adjuk, ne adjátok, ne adják ne adjalak (emir kipi ) macarca kibarlık (tekil 2. kişi yerinde tekil 3. kişi ) mesela: Add! (ver!) kibarca: Adja!= Versin! Hükümdarlı çoğunluğu: (tekil 1. kişi yerinde çoğul 1. kişi ) adok=veriyorum hükümdarca: adunk (veriyoruz)
şahıs ekleri Macarcada sabit değildir şöyle ki;fiiller çekilirken fiilerin sonuna gelirler ve her zamana göre farklı ekler gelir ayrıca aynı zaman çekiminin nesne alıp almamasına göre de değişir bu ekler...örneğin şimdiki zamanda yapıyorum yapıyorsun yapıyor.... gibi çekim yapılır ama bu çekim fiilin nesne alıp almamasına göre de değişir...macarcadaki zorluklar burdadır çok fazla ek kullanılır ve eklerle kelimelerin anlamları çok değişir bu yüzden tablolar halinde hangi zamanda hangi şahsa hangi eklerin geldiğini ezberlemek gerekir...ayırca sahiplik eklerinde de şahısa göre çekimler yapılır ve tekil sahiplik ile çoğul sahiplik ekleri farklıdır,buna ek olarak tekil saiplikte de çoğul sahiplikte de gelen şahıs ekleri kelimenin sessiz veya sesli ile bitmesine göre farklılık gösterir...
1.2.3. tekil ve 1.2.3. çoğul şahıslar için bir tane ek yoktur kuracağın cümleye göre zaman ve nesneye göre alacağı ekler değişecektir...
sadece ben sen o biz siz onlar sabittir ama fiillerle cümle kurarken tekbaşlarına işine yaramaz mutlaka fiil sonuna gelecek ekleri bilmen gerekir...
Macarcada da ünlü uyumu vardır kuralını öğrenmek gerek çünkü gelecek şahıs ekleri ve diğer ekler hep bu ünlü uyumu kuralına göre çekimlenir...
vagyok vagy tek başına bir anlam ifade etmez ama Magyar vagyok dersen Macarım demiş olursun,Diak vagy dersen o öğrenci demiş olursun vagyok dersen vagyok ama ne vagyok diye cümlen eksik kalır...
Türkçe ve Macarca sondan eklemeli diller olması nedeniyle birbirine çok benzer.
Türkçe ve Macarca'da kullanılan ortak kelimeler bulunur. Türkçe ve Macarca'nın gramer yapısı ve cümle
Kelimeler aynı olabilir bu aynı dil olduğunu ifade etmez elbette.Ancak sentak(söz dizimi),grammer ve cümle kuruluşları'na bakarsak Macarca ile Türkçe aynı yapıdadır,Aynı dil ailesine mensuptur.
Ayrıca Macarca'da Büyük Ünlü uyumu,sertleşme gibi dil kuralları vardır.
Macarcanın fonetik sistemi ünlü yönünden oldukça fakir ama ünsüz yönünden oldukça zengindir. Macarcada yumuşak ünsüzler [t], [d], [n], (ty, gy, ny şeklinde yazılır) ve yarı kapantılılar [ts], [ts], [dz], [dz], (c, cs, dz, dzs şeklinde yazılır) vardır.
MACARCA'DA ZAMANLAR
Gelecek zaman: 1. majd (uzaktaki gelecek) 2. fog- (yardımcı eylem) (yakındaki gelecek) 3. -and-/-end- (eskimiş deyim) vereceğim: adok majd, adni fogok, adandok vereceksin: adsz majd, adni fogsz, adandasz verecek: ad majd, adni fog, adand vereceğiz: adunk majd, adni fogunk, adandunk vereceksiniz: adtok majd, adni fogtok, adandotok verecekler: majd adnak, adni fognak, adandanak geçişli eylem: vereceğim: adom majd, adni fogom, adandom vereceksin: adod majd, adni fogod, adandod verecek: adja majd, adni fogja, adandja vereceğiz: adjuk majd, adni fogjuk, adandjuk vereceksiniz: adjátok majd, adni fogjátok, adandjátok verecekler: majd adják, adni fogják, adandják seni vereceğim: adlak majd, adni foglak
Şimdiki Zaman (yor-ekli zaman)
várok: bekliyorum, beklerim vársz: bekliyorsun, beklersin vár: bekliyor, bekler várunk: bekliyoruz, bekleriz vártok: bekliyorsunuz, beklersiniz várnak: bekliyorlar, beklerler várom: bekliyorum, beklerim várod: bekliyorsun, beklersin várja: bekliyor, bekler várjuk: bekliyoruz, bekleriz várjátok: bekliyorsunuz, beklersiniz várják: bekliyorlar, beklerler várlak: ben seni bekliyorum, ben seni beklerim várlak benneteket/titeket : ben sizi bekliyorum, ben sizi beklerim.
Macarca'da Geniş Zaman
vittem: götürdüm vittél: götürdün vitt: götürdü vittünk: götürdük vittetek: götürdünüz vittek: götürdüler nesneli: vittem: götürdüm vitted: götürdün vitte: götürdü vittük: götürdük vittétek: götürdünüz vitték: götürdüler vittelek: seni götürdüm vittelek benneteket/titeket: sizi götürdüm
Macarca'da Duyulan Geçmiş Zaman (mışlı Zaman)
adék: vermişim adál: vermişsin ada: vermiş adánk: vermişiz adátok: vermişsiniz adának: vermişler nesneli: adám: vermişim adád: vermişsin adá: vermiş adánk: vermişiz adátok: vermişsiniz adák: vermişler adálak: seni vermişim adálak benneteket/titeket: sizi vermişim.
Macarda İyelik(Sahiplik Ekleri)
kecske: keçi ---------------------------- kecsém: keçim kecskéd: keçin kecskéje: keçisi kecskénk: keçimiz kecskétek: keçiniz kecskéjük: keçileri --------------------- kecskék: keçiler --------------------------------- kecséim: keçilerim kecskéid: keçilerin kecskéi: keçileri kecskéink: keçilerimiz kecskéitek: keçileriniz kecskéik: keçileriler --------------------------------------- kecskét: keçiyi ---------------------------------------- kecskének a szakálla: keçinin sakalı ---------------------------------------- kecskében: keçi içinde kecskén: keçi üstünde kecskénél: keçi yakinda kecskéből: keçi içinden kecskérőlkeçi üstünden kecskétől: keçi yakindan kecskébe: keçi içine kecskére: keçi üstüne kecskéhez: keçi yakina kecskéért: keçi için kecskévé: keçi haline kecskéig: keçiye kadar kecskével: keçiyle kecskéül: : keçice
jó: iyi jobb : daha iyi legjobb: en iyi
vagyok: varım vagy: varsın van (vagyon): var vagyunk: varız vagytok: varsınız vannak (vagynak): varlar ------------- voltam: vardım voltál: vardın volt: vardı voltunk: vardık voltatok: vardınız voltak: vardılar --------------- (eskimiş deyim) valék: varmışım valál: varmışsın vala: varmış valánk: varmışız valátok: varmışsınız valának: varmışlar ----------------- leszek: olurum leszel: olursun lesz: olur leszünk: oluruz lesztek: olursunuz lesznek: olurlar -------------------- (eskimiş deyim) leendek: olacağım leendesz: olacaksın leend: olacak leendünk: olacağız leendetek: olacaksınız leendenek: olacaklar ------------------------ lettem: oldum lettél: oldun lett: oldu lettünk: olduk lettetek: oldunuz lettek: oldular ----------------------- (eskimiş deyim) levék: olmuşum levél: olmuşsun lőn: olmuş levénk: olmuşuz levétek: olmuşsunuz lőnek: olmuşlar
Türkçe ve Macarca'da Ortak Kelimeler
Dilbilimcilere göre aşağı yukarı beş yüz var. Ancak belki yüz açık kelime yazabileceğim. Şimdilik (Hem Macar dili hem İstanbul Türkçesi yüzyıllar boyunca değişti. Macar dili ise dilbilimcilere göre başkir, çuvaş, uygur türkçesine benzermiş.
balta=balta, csizma=çizme, kecske=keçi, ökör=öküz, sár=çamur, kapu=kapı, tyúk=tavuk, bika=boğa, gyűrű=yüzük, gyűszű=yüksük, pamut=pamuk, vs. ...
tégla= tuğla, sátor=çadır, árpa=arpa, búza=buğday, kajszi=kayısı, bő= bol, szűk=sıkı, teve=deve, korbács=kırbaç
anya=ana, atya=ata, kalauz=kılavuz, tenger=deniz, tolmács=dılmaç, gyök=kök, gyárt=yarat, sok=çok, kar=kol, néni=nine, vs. ...
Macarca kişi sahıs zamirleri,
én, te, ő, mi, ti, ők (ben, sen, o, biz, siz, onlar) enyém, tiéd, övé, miénk, tiétek, övék (benim, ... ) engem, téged, őt, minket, titeket, őket (beni, ...) nálam, nálad, nála, nálunk, nálatok, náluk (benim yakında, ...) rajtam, rajtad, rajta, rajtunk, rajtatok, rajtuk (benim üstünde, ...) bennem, benned, benne, bennünk, bennetek, bennük (beni içinde, ...) tőlem, tőled, tőle, tőlünk, tőletek, tőlük (benim yakından, ...) rólam, rólad, róla, rólunk, rólatok, róluk (benim üstünden, ...) belőlem, belőled, belőle, belőlünk, belőletek, belőlük (benim içinden, ...) hozzám, hozzád, hozzá, hozzánk, hozzátok, hozzájuk (benim yakınına, ...) rám, rád, rá, ránk, rátok, rájuk (benim üstüne, ...) belém, beléd, belé, belénk, belétek, beléjük (benim içine, ...) értem, érted, érte, értünk, értetek, értük (benim için, ...) velem, veled, vele, velünk, veletek, velük (benimle, ...)
adjak: adjál: ver adjon: versin adjunk: adjatok: verin adjanak: versinler (nesneli:) adjam: adjad: ver adja: versin adjuk: adjátok: verin adják: versinler adjalak: ------------------------------- (-hat/-het) adhatok: verebilirim adhatsz: verebilirsin adhat: verebilir adhatunk: verebiliriz adhatnak: verebilirler (nesneli) adhatom: verebilirim adhatod: verebilirsin adhatja: verebilir adhatjuk: verebiliriz adhatjátok: verebilirsiniz adhatják: verebilirler adhatlak: seni verebilirim
(-na/-ne) adnék: versem adnál: versen adna: verse adnánk: versek adnátok: verseniz adnának: verseler (nesneli) adnám: versem adnád: versen adná: verse adnánk, adnók: versek adnátok: verseniz adnák: verseler adnálak: seni versem
legyek: legyél, légy: ol legyen: olsun legyünk: legyetek: olsunuz legyenek: olsunlar ---------------------- lennék: olsam lennél: olsan lenne: olsa lennénk: olsak lennétek: olsanız lennének: olsalar ------------------ volnék: varsam volnál: varsan volna: varsa volnánk: varsak volnátok: varsanız volnának: varsalar ----------- lehetek: olabilirim lehetsz: olabilirsin lehet: olabilir lehetünk: olabiliz lehettek: olabilirsiniz lehetnek: olabilirler
ki?: kim? mi?: ne? kik?: kimler? mik?: neler? hol?: nerede? hová?: nereye? honnan?: nereden? mikor?: ne zaman? milyen?: ne türlü? mekkora?: ne kadar büyük? miért?: ne için? kinél?: kimin yakinda? kitől?: kimin yakindan? kihez?: kimin yakina? kin?: kimin üstünde? kiről?: kimin üstünden? kire?: kimin üstüne? kiben?: kimin içinde? kiből?: kimin içinden? kibe?: kimin içine? minél?: neyin yakinda? mitől?: neyin yakindan? mihez?: neyin yakina? min?: neyin üstünde? miről?: neyin üstünden? mire?: neyin üstüne? miben?: neyin içinde? miből?: neyin içinden? mibe?: neyin içine? mióta?: ne zamandan beri? meddig?: ne kadar? mivel?: neyle? kivel?: kimle? hogyan?: nasıl? mit?: neyi? kit?: kimi? kié?: kimin? mié?: neyin? ű kinek a ...?: kimin? minek a ...?: neyin? vajon?: acaba? -e?: mi?/mu?/mı?/mü? vs. ...
merre?= nereye? lészen = olur kiké?= kimlerin?
"Milyen nemzetiségű vagy?" hangi milletdensin,"Milyen vallású vagy?"hangi dindensiz
Değerli katkılarından dolayı Macar araştırmacı yazar Bakonyi Gabor Bey'e sonsuz teşekkürler.
Yazarın
Önceki Yazısı