ÝSTÝKLAL MARÞI,
TÜRK MÝLLETÝNÝN
KÜRESEL GÜÇLERE KARÞI
DÝRENÝÞ DESTANIDIR.

/ Ýstiklal marþýnýn yazýlýþ öyküsü, öncesi ve sonrasý /


Ýstiklal Savaþý’nýn bütün þiddetiyle devam ettiði 1921 yýlýnýn ilk aylarýnda, ülkemizi kavuran siyaset ve savaþ hayatýnýn içinde bir de sanat fýrtýnasý düþmüþ; Ankara’da büyük bir fedakârlýkla çalýþmalarýný sürdüren Büyük Millet Meclisi’nde bir istiklal Marþý yazýlmasýn hususunda eðilim ortaya çýkmýþtý.
Bu istek üzerine Milli Eðitim Bakanlýðý tarafýndan, bir bütün halinde milletimizin baþlattýðý Milli Kurtuluþ Hareketinin önemini ve yüceliðini dile getirerek kahramanlýðýný destanlaþtýracak bir milli marþ yazýlmasý için yurt çapýnda bir yarýþma açýldý. Birinciliði kazanacak eser de, o zamanýn parasýyla 500 TL’ sý ödül verileceði ilan edildi.
Belirtilen süre içinde yarýþmaya 724 eser katýldý. Yazýlan marþlarýn hepsi de milli duygulara dayanýlarak kaleme alýnmýþtýr, fakat hiçbiri milletin duygularýný tamamýyla dile getiremiyordu.
Devrin Milli Eðitim Bakanlý Hamdullah Suphi Tanrýöver, gelen eserler
Arasýnda Mehmet Akif Ersoy’a ait bir þiirin olmadýðýna iþaret eder. O, böyle bir marþýn ancak M. Akif Ersoy tarafýndan yazýlabileceðine inanmaktadýr. Bu yüzden bütün gözler ondaydý, fakat o nedense bu yarýþmaya katýlmamýþtý. Bu husus el altýndan soruldu. Ankara’nýn acýmasýz soðuðuna karþý kýþý paltosuz geçiren þairin yarýþmaya katýlmayýþ sebebi, kazanacak olan ese para mükâfatý verilecek olmasýydý.
M. Akif, ucunda para ödülü olan bir yarýþmaya nasýl giderdi ki! Milletinin kurtulacaðýný, hürriyete kavuþacaðýný para karþýlýðýnda mý söyleyecekti!
Bunun üzerine H. Suphi Bey, M. Akif’i ikna etmesi için Balýkesir Milletvekili Hasan Basri Çantay ile görüþtü. M. Akif ancak yakýn dostu ve çalýþma arkadaþý H. Basri Çantay tarafýndan ikna edilebilirdi. H.Suphi Bey, M. Akif’e bir mektup yazarak, asil endiþesinin gerektiði her þey yerine getireceðini, yarýþmaya iþtirak buyurmasýný ondan rica etti.


H.Suphi’nin mektubu sonucunda araya H.Basri Çantay’ýn girmesiyle ikna olan ve marþý yazmayý kabul eden M. Akif Ersoy, Ankara’daki Taceddin Dergâhý denilen sade ve konforsuz evinde 17 Þubat 1921’ nden itibaren Ýstiklal Marþýný yazmaya baþladý.
10 kýtadan oluþan eser, 14 günde tamamlanmýþtýr.
23 Nisan 1920’de açýlan Büyük Millet Meclisinin 1 Mart 1921’ baþlayan ikinci çalýþma yýlý toplantýsýna bakanlýk eden Gazi Mustafa Kemâl, açýlýþ nedeniyle yaptýðý konuþmada þu cümleleri sarf etmiþti:
“Arkadaþlar artýk yeis ve keder dolu günlerimiz çok geride kaldý. Esarete karþý çocuklarýný isyana davet eden ecdadýn sesi, kalplerimizin içinde yükseldi; bizi son kurtuluþ mücadelesine davet etti.
Memlekete kurtuluþ ve hakikat yolunu göstermiþ ve bütün milleti istiklal bayraðý altýna toplamýþ yüce Meclisimiz ikinci çalýþma yýlýný girerken; bu, ufkunda geliþmeye baþlayan ýþýklarýn, büyük felaketler görmüþ bahtsýz vatanýmýzda hayýrlý bir þafak olmasý için dua ediyorum.”
Gazi Paþa’nýn bu sözleri Büyük Millet Meclisini alkýþlara çýnlatýrken, Balýkesir Milletvekili H.Basri Çantay’ýn önergesiyle, H.Suphi Bey’den marþ yarýþmasýna katýlan eserlerden birinin okunmasý istenir.
Kürsüye gelen Milli Eðitim Bakaný H.Suphi Bey, yarýþmaya katýlan eserlerden sadece 7 tanesinin kayda deðer olduðunu, bunlarýn içinde M. Akif Ersoy’a ait bir eser bulunduðunu belirtir. Ve tok sesiyle tek tek
Þiirin tamamýný okur.
Milletvekillerinin çýlgýn alkýþ ve tezahüratlarý arasýnda heyecan son haddini bulmuþtur. Salon inlemektedir.
Bu sýrada Meclis’in ön sýralarýnda bulunan M. Kemal Paþa gözleri dolu dolu alkýþlýyordu. Mehmet Akif Ersoy ise mahcupluðundan yüzünü kollarýnýn arasýna gizlemiþ, sýranýn üzerine kapanmýþtý.

Ýstiklal Marþý’nýn on kýtasýnýn okunmasýndan sonra “milli marþ” olarak kabul edilmesi için Balýkesir Milletvekili H. Basri Çantay ve Bursa Milletvekili Emin Bey tarafýndan Meclise bir önerge verildi. Yapýlan oylama sonucunda eser büyük bit çoðunlukla milli marþ olarak kabul edildi, adýna da “Ýstiklal Marþý “ denildi.
Ýstiklal Marþýmýzýn tamamý genel istek üzerine H. Suphi Bey tarafýndan tam dört kez okunmuþ ve Millet Meclisi üyeleri ayakta dinleyerek çýlgýnca alkýþlamýþlardýr.
Böylelikle milli marþ olarak kabul edilen eser, devrin edebiyat dergilerinden Sebil-ür Reþat’ta kahraman ordumuza ithafen yayýnlanmýþ en büyük yanký uyandýrmýþtýr.
Mehmet Akif Ersoy bu eserini Türk milletine hediye ettiði için ‘bu benim deðil milletimin eseridir’ diyerek Safahat adlý þiir kitabýna koymamýþ, hayýr kurumlarýna baðýþlamýþtýr.
Ýstiklal Marþýmýz dünyada iki kez bestelenen tek milli marþtýr. Eser milli marþ olarak kabul edildikten sonra bestelenmek üzere beste yarýþmasý açýldý. Ancak bu, Kurtuluþ Savaþý’nýn þiddetlenmesi üzerine gerçekleþemedi.
Cumhuriyet’in ilanýndan sonra Milli Eðitim Bakanlýðýnda yapýlan bir toplantýda yarýþmacýlarýndan Ali Rýfat Çaðtay’ýn çalýþmasý birinci seçildi. Bu ilk beste, altý ay icra edildi.1930 yýlýnda deðiþtirilerek Türkiye’de ilk klasik orkestrayý kuran Osman Zeki Üngör’ün bestesi kabul edilerek çalýnmaya baþlandý.
Yurdumuzun düþman iþgaline uðradýðý o karanlýk günlerde ümidin, sömürgeciliðe karþý duruþun, vatan sevgisi ve Türkün özgürlük aþkýný sembolleþmiþ bir ifadesi olan Ýstiklal Marþýmýz; hürriyetimizin, mukaddesatýmýzýn teminatý olarak ebediyen yaþayacak ve yaþatýlacaktýr.
1 Mart 1921 tarihi Büyük Millet Meclisi toplantýsýnda benimsenen Ýstiklal Marþýmýzýn kabul kararý, 12 Mart 1921 tarihi Resmi Gazete’de yayýnlanarak yürürlüðe girmiþtir. O tarihten bu yana milletimizin hak ve hürriyet isteyen sesini dünyaya haykýran, masa baþýnda deðil bizzat yaþanarak yazýlan ve bütün ruhuyla hissedilen bir Ýstiklal Marþýmýz vardýr.
Mehmet Akif Ersoy’un hasta yataðýnda kendisini ziyarete gelen öðrencilere dediði gibi, en büyük dileðimiz:’Allah’ýn bu millete bir daha Ýstiklal Marþý yazdýrmamasýdýr.’
Ýstiklal Marþýmýzýn kabul ediliþinin 87.yýldönümü vesilesiyle;
Gazi Mustafa Kemal’i H.Suphi Bey ve Hasan Basri Çantay’ý, milli þairimiz Mehmet Akif Ersoy’u rahmet ve þükranla anýyoruz. …