Cumhuriyet'e giden yol: 19 Mayıs...
Modern Türkiye Cumhuriyeti'ne giden yolun ilk adımının atıldığı 19 Mayıs, "Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı" olarak
kutlanıyor.
Kutlamaların bayrama dönüşmesi ve şimdiki adını alması ise yıllar
içinde gerçekleşmiştir.
Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı’nın ilk ve en eski adı, İdman Bayramı’dır.
Mayıs ayında gençlik etkinliklerinin geçmişi Cumhuriyet öncesine
dayanıyor. Kutlamaların o zamanki adı "İdman Bayramı" olarak geçmektedir.
İdman Bayramı ilk defa 1916’da, 2. Meşrutiyet döneminde, Selim
Sırrı Tarcan Bey'in girişimleriyle Kadıköy'de bulunan İttihat Spor Kulübü'nün çayırında; yüksek atlama, sırıkla atlama, cirit atma, disk atma, 100 metre ve 800 metre koşuları gibi bir takım etkinliklerle kutlanmıştır.
Atatürk'ün Samsun'a çıkıp Milli Mücadele'yi başlatmasının
onuruna, Samsun halkı tarafından 19 Mayıs, 1926 yılında ise, ilk etapta "Gazi Günü" adıyla mahalli bir bayram günü olarak
kutlanmıştır.
Osmanlı'da İdman Bayramlarını organize eden ve aynı zamanda
Türkiye'de olimpik sporların öncüsü olan Selim Sırrı Tarcan,
Cumhuriyet döneminde de bu girişimlerini sürdürmüştür.
Selim Sırrı Tarcan'ın girişimleri üzerine Maarif Vekâleti jimnastik
şenliklerini resmi bir şekilde kutlanmasını da kabul etmiştir, Böylece
10 Mayıs 1928'de ilk olarak Ankara'da, 11 Mayıs'ta İstanbul, İzmir
ve diğer Anadolu şehirlerinde jimnastik şenliklerinin kutlanmaya
başladığını görüyoruz.
Cumhuriyeti, Türk gençliğine emanet eden Atatürk'ün doğum günü
olarak da kabul edilen 19 Mayıs günü, bu etkinliklerin birleştiği
tarih olmuştur.
19 Mayıs gününün bir spor bayramı olarak kutlanmasındaki ilk
girişimi Beşiktaş Jimnastik Kulübü yapmıştır. Beşiktaş Jimnastik Kulübü, Atatürk Spor Günü organize etmek için Galatasaray ve
Fenerbahçe kulüpleri ile görüşüp, bu kulüplerin de katkı ve desteklerini sağlamıştır. Nihayet, 1935 Yılında Atatürk Spor Günü
kutlaması, bu üç güzîde spor kulübümüz
tarafından gerçekleştirilmiştir. 24 Mayıs 1935'te ise verilen bir karar ile bugünün ismi Atatürk Günü olarak tasarlanıyor.
Kutlamaların adı üzerindeki kararsızlık birkaç yıl daha sürmüştür.
19 Mayıs günü kutlamaları, Atatürk Spor Günü, Atatürk Spor
Merasimi, 19 Mayıs Şenlikleri, Atatürk Günü, İdman Bayramı,
Atatürk Spor Bayramı, Jimnastik Bayramı, 19 Mayıs İdman Şenlikleri, Jimnastik Şenlikleri gibi farklı farklı isimlerle yapılan bu faaliyetler, nihayet. "20 Haziran 1938 tarihinde ulusal bayram ve genel tatiller hakkında çıkarılan ek kanun ile "Gençlik ve Spor Bayramı" olarak kabul edilmiştir.
19 Mayıs kutlamaları son adını Mustafa Kemal Atatürk’ün doğumunun 100'üncü yılında almış ve o günden beri "Atatürk'ü
Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" olarak kutlanmaya devam
etmektedir.
Aslanyılmaz//sürgünadam