Urfa'mızın heyatlı (avlulu) evlerini 5 heceli bir şiirle anlatmaya çalıştım.
HEYATLI EVLER
Divarı nehit
Urfa'ya ait
Kaç asra şahit
Heyatlı evler
Cemeli üskek
Tavanı mertek
Tarihi bellek
Heyatlı evler
Kuyusu derin
Eyvanı serin
Dokusu narin
Heyatlı evler
Kuyuda koka
Camhana, taka
Görün mutlaka
Heyatlı evler
Cüngde tandırlık
Birkaç asırlık
Kültürel varlık
Heyatlı evler
Avlusu mahfuz
Ortada havuz
Yazın serin, buz
Heyatlı evler
Germeç ağacı
Ekmeklığ sacı
Urfa'nın tacı
Heyatlı evler
Zerzembe, kiler
Bilir eskiler
Ruhu etkiler
Heyatlı evler
Tetirbe, maskan
Zuvağa bakan
Toprehen kokan
Heyatlı evler
Üst katı çardağ
Damları toprağ
Kışları sıcağ
Heyatlı evler
Damında loğu
Çörten oluğu
Antika çoğu
Heyatlı evler
Girişi dehliz
Divarı ensiz
Tarihten bir iz
Heyatlı evler
Çok insan gördü
Yüz yıllar sürdü
Yuvalar kurdu
Heyatlı evler
Hamdi pek sever
Övdükçe över
Her biri cevher
Heyatlı evler
Mustafa GÜL (Hamdi)
(18.07.2024)
YÖRESEL KELİMELER
Divar: Duvar
Nehit: Bölgeye özel bir taş türü
Cemel: Çevre duvarı
Üskek: Yüksek
Mertek: işlenmiş uzun ağaç
Eyvan: Avluda bakan tarafı açık, üstü kapalı yaşam alanı
Koka: Kova
Camhana: Evlerin içinde avluyu görmeyen pencere. Önü cam kapaklı olup içine süs eşyaları konulurdu.
Taka: Pencere
Cüng: Köşe
Tandırlık: Odun ateşi yakılarak yemek ve sac ekmeği yapılan bölüm
Mahfuz: Muhafazalı, korunaklı
Germeç Ağacı: Çamaşır asılan ipi gerdirmek için kullanılan ucu v harfi şeklinde ağaç dalı
Tetirbe: Çıkmaz sokak
Maskan: Heyatlı evlerin eşya konulan bir bölümü
Zuvak: Sokak
Toprehen: Fesleğen
Zerzembe: Evin altında bulunan, serin olduğu için yiyeceklerin depolandığı, saklandığı yer. Kiler.
Çardağ: Çardak, evin dışarıya doğru çıkıntılı üst katı, cumba
Loğ: Dam loğu. Silindir şeklinde büyük taş. Tavandan yağmur suları akmasın diye dam zeminindeki toprağın sıkıştırılması için kullanılırdı.
Çörten: Oluk. Yağmur sularının damdan avluya akması için genelde teneke sacdan yapılmış oluk.
Dehliz: Üstü kapalı dar geçit, giriş.
