BÖLÜM 6

Sabahleyin her yýl kutlanan ilçenin Kurtuluþ Bayramýna gider gibi erkenden kalktýlar. Ýþlerini bir çýrpýda bitirdiler. Öküz arabalarý koþuldu. Çocuklar ve kadýnlar arabanýn üstünde, beylerinde elinde kamçýlarý arabanýn yanýnda yola koyuldular. Çok büyük bir güne þahit olacaklardý. O yýllarda ordu süvari alaylarýný daðýttýðý için, orduya mensup olan özel numaralý at ve katýrlarý satýlýða çýkarmýþtý. Adil beyde sürekli çiftlikle sürüyü otlattýklarý daðlara ve civar köylere gidip geldiði için, hem at hem de katýrlardan almýþtý. Livana katýrlarý en kötü yollarda bile rahatlýkla giderlerdi.

Ýki kocaman atýn koþulduðu, içi renk renk çiçeklerle süslü kumaþla kaplý olan faytona Mürze dayý ile hamile olan Kýymet ablayý bindirdiler. Mürze efendi kim bilir kaç zamandýr eþek üstünde yol aldýðý için oturamayacak kadar rahatsýzdý. Altýna kaz tüyünden minder koydular. Bir gün önceki sert rüzgâr da, Adil beyin öfkesi de yoktu. Anadolu halkýnýn en büyük özelliði yeni tanýþtýðý yabancýya hemen sahip çýkmasýdýr. Dün öfkelendikleri yaðmurla gelen adam, sabahleyin hepsinin Mürze dayýlarý olmuþtu. Mürze dayý bir günde deðiþen yaþamýný düþünüyor olmalý ki yine suskun ve sanki derin kederde gibi durgundu.

-‘ Bir kýzýn tahtýný yaparsýnýz da bahtýný yapamazsýnýz’ diye bir atasözü vardýr.

Makbule haným, daha çocuk yaþta annesini yitirdiði için kendinden küçük diðer kýz kardeþiyle birlikte babasý onlarý çok özel bir ilgi ile prensesler gibi büyütmüþ. Ýki kýz kardeþ bütün vakitlerini süslenmekle, kütüphanede kitap okumakla ve evlerinin etrafýnda ýhlamur aðaçlarýnýn, beyaz ve mor salkýmlý akasya aðaçlarýnýn mis kokulu çiçeklerinin gölgesinin altýnda semaver baþýnda çay sohbetleriyle geçiriyorken, boþ vakitlerinde ise düne kadar çocuklar gibi ip atlarlarken ,hatýrý sayýlýr kiþileri araya koyup o kadar çok dünürcü gelmiþ ki; bunda da bir hayýr vardýr diye, babasý sadece mahallenin ve ilçenin deðil, tüm yörenin en yiðit delikanlýsý ile evlendirmiþ. Çocuk yaþtaki Makbule kendini on beþinde evlenmiþ ve koca evinde bulmuþ.

Ýlk baþta her þey yolunda giderken;

-‘Kediyi baþtan parçalamak gerek’ anlayýþýyla, önce eline yanlarý kýrýk kovalarý verip, evler yukarýda su kaynaðý çok aþaðýda olan kendi deðirmenlerinin domuzluklarýnda su taþýtmýþlar. Sonra o kýrýk kovalarla taþýttýklarý suyu evde besledikleri elli altmýþ kaz sulaklarýna döküp, kazlara su vermiþler. Daha sonrada yine su taþýtýp koca çevirmenin boþ yerlerine serpip kapýlarý süpürtmüþler.

Kendi evlerinin hizmetçileri onu o halinde görünce elinden kovalarý almak isteseler de vermemiþ.
_Çekeceðim çile varsa katlanýrým. Hem çile neden olsun! Benim sizden insan olarak ne farkým var ki? Diyip daha gayretli su taþýmýþ. Bakmýþ göze çarpýyor ve herkes haline acýyor, önceleri rugan, yüksek ökçeli iskarpinlerini, sonrada ipek elbiselerini çýkarmýþ. Týpký kendi hizmetçileri gibi iþ yaparken kara lastik ve basma elbiseler giyinmeye baþlamýþ.


Evin yirmi üç yaþýndaki evde kalmýþ kýzý Adoþ hala (Adalet) kendi yaþýtlarýnýn her ikisi yanýnda eteklerine asýlmýþ, biri sýrtýnda, biride karnýnda çocuklarý olan kýz arkadaþlarýný görünce çok öfkelenirmiþ O’na da dünürcüler gelince, ne hikmetse kendini evin direði ve oðlu sandýðý için:

-Babam evini terk etmem ‘diye ayak diretirmiþ. Þimdi çok masum bir gelini vardý. Evde kendi ortaðý gibi gördüðü gelini neden ezmesin ve terbiye etmesin ki?

Makbule hanýmýn kocasýnýn ailesi köy kökenli ve hayvancýlýkla geçimini saðlýyordu.

-‘Gelin hiç ahýra girmez mi? Burnunu kýrmazsan dik baþlý olur’ diyen Adoþ bahar ayýnda mayýs çiçeklerini ve otunu yiyen tüm hayvanlarýn sulu dýþkýlarýný gelininin eline bir maþrapa verip, ahýrdaki koca taþlarýn arasýna biriken sývý dýþkýyý kovalara toplatmaya baþlamýþ. Üvey annesi olan teyzesi bile hayatýnda ilk defa ona acýmýþ:

-Makbule kýzým, mahallede çok uzaktan inek geçse kokusu geldi diye parfüm kalmaz kullanýrdýn. Þimdi hayvan pisliklerinin içinde kalmýþsýn. Her yerin hayvan dýþkýsý. Kaç da geri gel. Ben sana sahip olurum’ dese de,
-Biz yetim kaldýk diye öz ezemizi seni babam eve anne diye getirdi. Sen baþýndan atmak için, bana sormadan verdiniz. Ardýmdan ya ayaðý yanmýþ kýz kardeþimi o yaralý haliyle gönderdiniz. Bir gün önce ip atlarken ertesi günü kendimi koca evinde buldum. Karnýmdaki benin ne suçu var, benim gibi mi olsun? Diyip, zorluklara göðüs germiþ.

‘’ Gelinlikle girdiðin koca evinden kefenle çýkarsýn’’ diye hep öðretildiði için baba evine dönmek olur muydu?

Yaþý henüz otuz ikisin de olmasýna raðmen, hayatta beþ çocuk, varken, beþ düþük, birde düþük yaptýðý bebesinin ardýndan da yine hamileydi. Öksürünce kan kusuyordu. Ahýr iþi, hayvancýlýk onun alýþýk olmadýðý kokular, aþýrý öksürmeler ve her yýl bebek doðurmak ve düþükler derken narin ince bedeni çok yýpranmýþtý

Makbule haným dr Hamdi Beyin verdiði balýk yaðýný zorla içiyordu. Ama o çok hastaydý. Onun gönlü olsun diye kocasý Adil Bey Ýzmir’den özel midilli atý ve fayton getirmiþti. At sanki yavru at gibi küçücük ve çok tatlýydý. Çünkü kocaman atlarý da, çektikler faytonu da sevmemiþti. Ne yaparlarsa yapsýnlar, onun ne solgun yüzüne renk, nede yüzüne tebessüm gelmiyordu.

Çok hassas yapýsý olan Makbule Haným, kendi çiftliklerinde hiçbir ýrgata kötü davranmadýðý gibi: hepsine bey haným diye hitap ederdi. Onlarla ayný sofrayý paylaþýrdý. Sýnger makinesinde tüm çalýþanlarýn çocuklarýna kendi çocuklarýyla beraber ayný nazilli basmasýndan elbiseler dikerdi. Kaç aile tek aile gibiymiþ gibi koca çiftlikte mutlu yaþarlardý.

Sabah sabah o hala yataðýnda soluksuz yatarken, çiftlikte fayton ve öküz arabalarýyla yola çýkanlar gelmeden, Adil bey çoktan eve gelmiþti. Çok telaþlý kafasýnda bin bir soru ile yine fýþlayýp geziyordu.

-Çok kötü bir olay oldu’ diye söze baþlayýp, olaný biteni bir çýrpýda anlattý
.
Zavallý Makbule Haným anlatýlanlarý dinlerken baþka bir dünyada yaþýyor gibiydi.
Yataðýna iyice gömüldü. Öksürüðün þiddetinden o güzel bal rengi gözleri kýpkýrmýzý ve dýþarý fýrlayacak gibi olmuþtu. Üzerinde piliseli yeþil elbisesi, menekþe renkli oyalý yazmasý baþýnda, balýk yaðýný birlikte yuttuðu limon dilimleri tabakta bir melek gibi yatýyordu.