M. NÝHAT MALKOÇ

            Karadeniz temalý diziler bölgesel kültürü ve bölgenin þahsýna münhasýr özelliklerini ülke genelinde tanýtmak için iyi bir fýrsattýr. Bu diziler doðru bir temele dayandýrýlýp doðru bir ekiple yapýlýrsa ülkeye ve bölgeye çok kazancý olur. Diziler sayesinde turizm canlanýr.

            Bilindiði üzere hemen her yýl birkaç tane Karadeniz dizisi kanallarda boy gösterir. Bu sene de öyle oldu. Bu dizilerden en dikkat çekeni ise "Taþacak Bu Deniz" adýný taþýyor. TRT-1 kanalýnda baþlayan ve ilk bölümünden beri çokça izlenen "Taþacak Bu Deniz" dizisi Karadeniz’in hýrçýn doðasýnda iki düþman ailenin bitmeyen mücadelesini ekrana taþýyor. Adil ile Esme’nin geçmiþten gelen husumetini, aileler arasý çatýþmalarý ve beklenmedik olaylarla artan gerilimi ekranlara getiriyor. Hikâyede, bu çatýþmalarýn ve düþmanlýklarýn ortasýnda kalan karakterlerin yaþadýðý duygusal ikilemler, aþk ve nefretin sýnandýðý anlar öne çýkýyor. 

            Adil ve Esme'nin nefretle harmanlanmýþ tutkulu aþk mücadelesini iþleyen "Taþacak Bu Deniz", daðlarýn sertliði ve denizin fýrtýnalý atmosferi arasýnda, aþk, nefret ve hayatta kalma temalarýnýn iç içe geçtiði sürükleyici bir hikâye sunuyor. Ulaþ Tuna Astepe ve Deniz Baysal’ýn baþrollerini paylaþtýðý, yönetmenliðini Çaðrý Bayrak’ýn yaptýðý ve senaryosunu Ayþe Ferda Eryýlmaz ile Nehir Erdem’in kaleme aldýðý "Taþacak Bu Deniz", izleyiciyi güçlü bir duygusal yolculuða çýkarýyor." Diziyle ilgili tanýtýmda bu ifadelere yer veriliyor.

            "Bin yýllýk bir lanetin gölgesinde, Koçari ve Furtuna aileleri arasýndaki bitmek bilmez savaþ, kan davalarý, ihanetler ve intikamlarla sürer. Adil Koçari’nin Furtuna’ya yönelttiði öfke, yýllar sonra yeniden alevlenirken, köye köklerini aramak için gelen Yunan doktor Eleni kendini bu kavganýn tam ortasýnda bulur. Karadeniz’in daðlarý, denizi ve türkülerinin eþlik ettiði bu destansý mücadelede, herkesin kaderi bir kez daha yazýlacaktýr."

            Yönetmenliðini Çaðrý Bayrak'ýn yaptýðý "Taþacak Bu Deniz" dizisi; "Kral Kaybederse", "Yalý Çapkýný" gibi dizilere de imza atan  OGM Pictures yapýmcýlýðýnda hazýrlanýyor. Söz konusu dizisinin oyuncu kadrosu, Türk televizyonlarýnýn yýldýz isimlerinden oluþuyor. Dizide çoðu tecrübeli þu oyuncular yer alýyor: "Deniz Baysal, Ulaþ Tuna Astepe, Burak Yörük, Aytek Þayan, Ava Yaman,Yeþim Ceren Bozoðlu, Zeynep Atýlgan, Batuhan Bayar, Onur Dilber, Hakan Salýnmýþ, Erdem Þanlý, Burcu Cavrar, Ulviye Karaca, Seda Soysal, Hande Nur Tekin, Emir Çubukçu, Adil Þahin, Nasmina Çoklaþ, Ali Öner"

            "Taþacak Bu Deniz" dizisinde "Adil Koçari" olarak karþýmýza çýkan Ulaþ Tuna Astepe'nin oyunculuðu gayet iyi. Zira çok baþarýlý bir oyunculuk performansý gösteriyor. Ulaþ Tuna Astepe'yi daha önce "Sen Anlat Karadeniz" gibi yapýmlarda Karadenizli karakterleri baþarýyla canlandýrmýþ bir oyuncu olarak hatýrlýyoruz. Belli ki oralarda tecrübe kazanmýþ. "Teþkilât, Söz, Kalpazan" dizilerinde güçlü kadýn rollerinde tanýdýðýmýz Deniz Baysal ise yine rolünün hakkýný fazlasýyla veriyor. Dizide Yunan kökenli Eleni Miryano'yu canlandýran 2006 doðumlu Ava Yaman'ýn oyunculuðuna da deðinmek gerekiyor. O da rolünün hakkýný vermiþ. "Oruç Furtuna" rolündeki Burak Yörük ise Karadenizli kimliðini baþarýyla yansýtmýþ. "Gezep" adýyla dizide yer alan Araklýlý Onur Dilber, Seksenler'deki kadar ön planda deðil.

            "Taþacak Bu Deniz" dizisini üç bölümdür dikkatle ve ilgiyle, biraz da hayretle izliyorum. 55 senedir bu bölgede yaþayan bir insaným ama ben Koçari ve Furtuna köylerinin halklarý arasýndaki gibi iki köy arasýnda böyle bir kavgayý ne gördüm ne de duydum. Hani biz bu tarz kavgalarýn Doðu illerindeki bazý aþiretler arasýnda olduðunu duyardýk. Fakat Karadeniz'de, özellikle de Trabzon'da bu tarz öfke ve nefretin ayyuka çýktýðý bir kavga olmamýþtýr. Bu dizideki abartýlý görüntüler Trabzon insanýný Türkiye'ye yanlýþ tanýtýyor. Trabzonlular olarak belki biraz öfkeli insanlarýz ama bizim buralarda köyler ve köylüler arasýnda mafya tarzý kavgalar ve eylemler olmaz. Trabzon'da töre cinayetleri olmaz. Kan davalarý olmaz. Çünkü bizde Doðu ve Güneydoðu illerinde görülen aþiret sistemi yoktur.

            Dizide öyle bir yansýtýlýyor ki sanki dizideki "Koçari" ve "Furtuna" köylerine devletin polisi ve bekçisi gir(e)memiþ bugüne kadar. Sanki girilemeyen bir bölge burasý. Herkeste bir silah. Caný sýkýlan silâhýna sarýlýyor. Mübarek köy deðil, sanki savaþ meydaný. Hem bu Koçari ve Furtuna isimleri de çok yapmacýk duruyor. "Koçari" ifadesini biz daha çok Hülya Polat'ýn "Koçari" türküsünden hatýrlýyoruz. Dizinin senaristleri hiç zahmet etmemiþ, yaratýcýlýklarýný kullanmayý akýl etmemiþ, köyün adýný bu türküden almýþlar. Oysa "Koçarý (Koçeri)" Kars yöresinde oynanan bir oyuna verilen addýr. Trabzon'la da bir ilgisi yoktur. Trabzon ve çevresinde bu isimde bir köye bugüne kadar þahsen rastlamýþ deðilim.

            Her iki köyün giriþindeki köy isimlerinin yer aldýðý tabelalara "Koçarililer Giremez", Furtunalilar Giremez" ifadelerinin yazýlmasý kanunen de yasaktýr. Türkiye Cumhuriyeti'nde herkes her þehre, her köye girebilir. Seyahat özgürlüðü kanunla teminat altýna alýnmýþtýr. Emniyet ve jandarma güçleri dizide  bu ifadelerin kullanýlmasýna izin vermemeliydi.

            Trabzon insaný serttir belki ama ondan daha da çok merttir. "Arka Sokaklar" dizisinde göremediðimiz öfke nöbetlerini bu dizide görüyoruz. Dizinin baþta baþrol kahramanlarý olmak üzere, hemen herkes birbirlerine silah çekiyor. Her fýrsatta birbirinin köyünü basýyorlar.

            Dizinin baþrol oyuncusunun adý "Esme" ama bildiðim kadarýyla Trabzon'da Esme diye bir kadýn ismi yok. Hatta bir baþka baþrol oyucusu olan Ulaþ Tuna Astepe'nin dizideki ismi Adil. Adil, Trabzon'a has bir isim deðil. Hatta Türkiye genelinde de bu isme pek rastlanmýyor. Yine doktor rolündeki bir baþka oyuncunun dizideki adý Oruç, Trabzon'da belki bir kiþinin bile adý Oruç deðil. Bunlarý da dizinin Trabzonlu senaristi Nehir Erdem'e sormak lâzým.  

            "Taþacak Bu Deniz" dizisinde baþta Sürmene ve Araklý olmak üzere, Trabzon'un birçok ilçesi ve köyü doðal mekân olarak kullanýlýyor. Çekimlerin bir kýsmý Araklý Limaný'nda, diðer kýsmý ise Araklý Taþgeçit Köyü'nde yapýlmýþ. Dizinin birçok sahnesinde baþta Araklý Konakönü Mahallesi olmak üzere, tarihî konaklar ve kýyý þeritleri kullanýlýyor.  Yine çekimlerin büyük kýsmý Sürmene'nin hemen yaný baþýnda yer alan Balýklý Mahallesi'nde (eski adýyla Civra'da) yoðunlaþýyor. Burasý baþta "Sen Anlat Karadeniz" olmak üzere, daha önceki Karadeniz dizilerinde de sýkça kullanýlmýþtý. Öte yandan dizide Arsin, Maçka, Of, Düzköy gibi ilçelerden de görüntüler ve mekânlar zaman zaman dikkatimizi çekiyor.

            "Taþacak Bu Deniz" dizisindeki sahnelerde cinsellikle ilgili görüntülere yer verilmemesi takdir edilecek bir yöndür. Yani ailecek izlenebilecek bir dizi diyebiliriz. Keþke dizide bu kadar silâh kullanma ve kavga sahnesi olmasaydý, þüphesiz daha iyi olurdu.

            Malum olduðu üzere "Taþacak Bu Deniz" dizisi Trabzon ve ilçelerinde çekiliyor. Doðal olarak Karadeniz þivesi (aslýnda aðzý demek lâzým) kullanýlýyor. Fakat dizi oyuncularý bu konuda çok da baþarýlý deðil. "Haçan, ula, daa" gibi yaygýn kelime tekrarlarýyla iþi kotarmaya çalýþýyorlar ama bu da belli bir noktadan sonra seyirciyi rahatsýz ediyor. Demem o ki "Taþacak Bu Deniz" dizisinde bariz aðýz hatalarý (söyleyiþleri) dikkat çekiyor.

            Belli ki "Taþacak Bu Deniz" dizisindeki oyuncular Karadenizli deðiller. Aslýnda Karadenizli olmalarý da gerekmiyor zaten. Fakat keþke Trabzon aðzýný (þive deðil) öðrenselerdi. Bu konuda iyi bir eðitim alsalardý. Belli ki almamýþlar. Almýþlarsa da yanlýþ kiþilerden almýþlar. Söyleyiþ yanlýþlýklarý oyuncularýn baþarýlarýna da gölge düþürüyor.

             Ülkemizde yerli diziler ciddi bir hazýrlýk dönemi olmadan çekiliyor maalesef. Ama bölge temalý dizilerde iþin içine aðýz özellikleri girince meselenin ciddiyeti daha bir belirgin oluyor. Zira bu gibi bölgesel dizileri genelde doðal manzara ve aðýz için seyrediyor insanlar. O da istedikleri düzeyde olmayýnca veya yanlýþ olunca dizinin sürdürülebilirliði kalmýyor.

            Türk televizyonlarýnýn yeni gözdesi olan ve her yayýnlandýðý hafta izlenme rekorlarý kýran "Taþacak Bu Deniz" dizisi, Karadeniz'in eþsiz doðasýnda çekiliyor. Yani dekor alabildiðine doðal ve güzel. Dizi için özel ve suni bir köy dekoru oluþturulmuþ deðil. Bu doðallýk ve güzellik içerisinde birçok hatalar görmezden geliniyor. Çoðu insan da bu doðal ortamýn cazibesine kapýlarak diziyi izliyor. Baþta Trabzon olmak üzere, Karadenizli kimi gurbetçiler memleketlerine duyduklarý özlemi bu diziyi izleyerek gidermeye çalýþýyorlar.