Kim ne zamana kadar para yardýmý yapardý? Komþularýndan ne zamana kadar kimler yemek getirirdi?
Hadi üstünü baþýný çoðu insanlar acýyýp, kendi evlerinden giymedikleri giysilerinden veriyorlardý. Giysi iþi bol bol yetip de artýyordu bile.
Hele bir defasýnda belki de üç çuval eski birikmiþti evinde. ‘Ne yapayým bunlarý kime vereyim’ derken deprem olmuþtu da, deprem felaketine uðrayanlar için televizyondan adresini aldýðý bir dernek vasýtasýyla, deprem bölgesine göndermiþti.
Kahveye her gittiðinde, kim çay ýsmarlardý. Bazý günler kafasý kýyak deðilse þayet, bir sýðýntý gibi hissederdi kendini. Çalýþýp da para kazanamamanýn verdiði ezikliði mimiklerinde nasýl yok etmeðe çalýþýrsa çalýþsýn; çoðu kez bunda muvaffak olamaz, gülünç durumlara düþerdi. Kimseye zararý yoktu.
Hamdi küçükken, bir menenjit mi geçirmiþ ne; birazcýk uçukluðu olmasa, kimse ona takýlmaz, aþaðýlamaz; onun saflýðýndan istifade etmezlerdi. ‘Gariban’ diye çoðu kiþiler korusalar da çoklarý da bedavaya iþ gördürürlerdi. Bir çay parasýna onu tanýyanlarýn ‘ayakçýsý’ olmuþtu.
Akþamlarý yatacak doðru dürüst bir mekaný da yoktu. Apartman yapmak için kýsmen yýkýlmýþ kapýsý, penceresi olmayan harabe bir gecekondunun odalarýndan birinin içersine serdiði karton kutuda, gecelerini geçiriyordu. Ona göre park ve bahçelerde, tahta banklar üzerlerinde, istasyon ve terminallerde yatanlarda insandý. Onlarý gördükçe kendi yerinin iyi olduðunu düþünüp:
" -Ya Rabbim buna da þükür, beterin beteri varmýþ demek ki" derdi.
Felaket Hamdi haber dinlemeyi çok severdi. Esasýnda çok iyi bir haber kolikti. Yanýndan eksik etmediði ‘Nuh Nebiden’ kalma ancak birkaç istasyonu alabilen bir radyosu vardý. Nerede olursa olsun sýk sýk saati sorar, haberler gelmiþse radyosunu kulaðýnýn dibine kadar getirir, öyle dinlerdi haberleri.
Kahvede televizyondan haber dinlerken herkes Hamdi'den yorum alýr. Onun oturup kalkmalarýna, küfürlerine el, kol hareketlerine bayýlýrlardý. Çoðu kez anlattýklarý da doðru çýkardý. Zannetmeyin ki boþ birisi. Çoðu kez kendisiyle dalga geçenleri utandýrýrdý.
Öyle sorular sorardý ki Hamdi, bazýlarý apýþýp kalýrdý; sorduðu sorular karþýsýnda. Lüks otellerde eðlenenlere hiç aldýrýþ etmez, deniz kenarlarýndaki insanlarýn gýrgýrlarý þamatalarý, aþklarý Hamdi'yi hiç ilgilendirmez. Hele karný açken, cebinde beþ kuruþ parasý yokken, düðünlerde; savrulan paralarý görmek bile Hamdi'yi ilgilendirmezdi. ‘Kendileri kazanýyor, kendileri harcýyorlar’ derdi.
Önemli olan onlarýn yaþayýþýný maliye denetliyor mu? Vergisini veren herkes istediði gibi eðlenebilirdi.
Bir kaza haberi oldu mu içi giderdi Hamdi'nin. Bir ambulans gelip yaralýyý mý taþýyor:
" -Þuna bak arkadaþ ohh! Mis gibi yatak be, o sedyede olacaan þimdi" Kafasý gözü sarýlý insanlarý görüp:
" -Ohh be! Benim bi kafamý gözümü yaracaklar, hele benimle öyle bi ilgilenecekler arkadaþ, beni öyle bi sedyeye koymak için çaba sarf edecekler, bundan daha güzel mutluluk mu olur be?” derdi.
Felaket Hamdi'nin hastalandýðýnda kimsecikler semtine uðramazdý. ‘Kendi kendine iyi olur’ kimse, Hamdi'nin ne zaman hastalanýp ne zaman iyi olduðunun farkýna varmazdý.
Bir sýcak yuvanýn, bir þefkatli elin, bir okþayýþýn hasretini taþýyordu yüreðinde. Hastanýn hastanede, suçlunun hapishane de yatmasýna imrenirdi. Zengin olsa, parasý olsa, istediði gibi yaþardý ama bu durumda parasýz sýcak bir lokmada ancak böyle temin edilirdi.
‘On yedi Aðustos Depremi’ imdadýna yetiþmiþti. Üzerinde yarým yamalak çatýsý olan duvarlarý yýkýk, kapýsý ve pencereleri olmayan barýnak için sahiplendiði gecekondudaki karton kutusunun içinde mýþýl mýþýl uyurken, gecenin saat üçünü biraz geçe bir gürültüyle uyanmýþ, gecekondusunun saðlam kalan kýsýmlarý da tamamen göçmüþtü.
Gecenin bir yarýsýnda her taraftan feryat figan sesleri geliyordu. 'Oðlum' 'kýzým' diyenleri mi, 'anam' 'babam' diyenleri mi ararsýn. Her tarafta bir panik, bir koþuþturmaca vardý. Çevresindeki çoðu binalar kendi gecekondusuna dönmüþtü.
Hamdi birkaç gündür açtý. Bir suyla, ýsmarladýklarý bir bardak çay karýn doyurmuyordu. Vicdaný dayanamadý feryatlara. Gene de gücünün yettiði kadar yardým etmeliydi. Baþý dönüyordu. Kendi içindeki depremi bir atlatabilse. Kendi iç dünyasýnýn yýkýk duvarlarýndan bir kurtulabilse, açlýðýn kansýzlýða, kansýzlýðýn halsizliðe, dermansýzlýða dönüþtüðü iç dünyasýndan adýmlarýný atýp, çatýsý iyice göçmüþ duvarlarý daha da çok yýkýlmýþ gecekondusundan bir çýkabilse, gerisi kolay olacaktý Hamdi için.
Bir hayli çevresinden gelen feryatlarý dinledi. Kalktý sendeleyerek, kendisine en yakýn bir apartmanýn yýkýlmýþ enkazýna kadar zar zor yürüdü. Nihayet kendi mahallesiydi. Dövünen feryat eden Can Beyi ve kenara çýkartýlan kanlar içersindeki ezilmiþ bir kiþinin cesedini görür görmez, olduðu yere bayýldý.
Hamdi kendisinin de diðer depremzedeler gibi Ambulansa konulmasýný, hastaneye getiriliþini, hiç mi , hiç hatýrlamýyordu. Kendisine geldiðinde hastane koðuþunda tertemiz yataklar içersinde buldu kendini. Bütün yataklar yaralý, hasta doluydu.
Yeni yeni yaralýlar geliyor, bir kýsmý ayakta tedavi edilip gönderiliyordu. Etrafta bir koþuþturmaca vardý. Yavaþ yavaþ gözlerini açmýþ olaný biteni seyrediyordu. Gözleri Can abisini arýyordu. Yýkýk enkazýn önünde en son onu görmüþtü.
Tüm mahalleli Hamdi'yi bilirdi. Yataklar üstünde birkaç tanýdýk simaya rastladý. Çoðunun baþýnda sahip çýkan kimseleri yoktu. Açýk duran odalarýnýn kapýsýndan baþlarýný uzatýp yakýnlarýný arayan ve sonra baþka odalara bakmak için telaþla oradan ayrýlan depremzede yakýnlarý bir curcuna yaratýyordu.
Hamdi bir hayli olaný biteni izledi yataðýndan. Sonra içersinde yemek bulunan arabanýn girdiðini görünce kapýdan, bayram þekeri almýþ çocuklar gibi sevindi. Sevincini belli etmeden, sýcak bir tabak çorba, yoðurtlu ýspanak ve makarnayý büyük bir iþtahla bitirmiþti.
Açlýk sýnýrýnýn altýnda kaç kiþi yaþýyorsa Hamdi de bunlardan biriydi. Hamdi git gide düzeldi saðlýðý yerine geldi. Ama Ufakken geçirdiði menenjitin verdiði konuþma bozukluðu ve zaman, zaman titremesini; doktorlar deprem þokundan sanmýþlardý. Hamdi'ye bir sabah doktoru:
“ -Hamdi iyileþtin artýk seni taburcu edelim" dedi. Oturduðu yeri sordu:
" -Bilmiyorum" dedi. Hayatýnda ilk defa oturduðu þehrin dýþýna çýkmýþtý.
Hamdi hastalýðýnýn verdiði konuþma bozukluðu ile evinin yýkýldýðýný, kendisinin kimsesi olmadýðýný ve hastaneye kimin tarafýndan getirildiðini bile hatýrlamýyordu . Yalnýzca açlýktan bayýldýðý için depremden dolayýymýþ gibi hastaneye getirilmiþti. Doktorlar hem nereden bilebilirler diki Hamdi'nin açlýktan bayýldýðýný. Kendisiyle gelenlerden kimsecikler kalmamýþtý. Doktor:
“ -Evladým kimsen yok mu senin”? Hamdi:
“ –Yok! Evim yýkýldý, nerede yatacam ben þimdi” deyip aðlýyordu. Doktor Depremle ilgili olarak gelen ekiplerden birine Hamdi'yi teslim etti. Tutanaklara deprem þokundan dolayý ‘konuþma bozukluðu’ ve hafýza kaybýndan dolayý da bir þey ‘hatýrlayamama’ diye yazdýlar.
Kimsesiz Hamdi'ye Güzel bir çadýr, kap, kacak, ocak, televizyon gibi bir ailenin ne gibi ihtiyaçlarý varsa hepsini verdiler. Üstelik ziyaretçileri de vardý Hamdi'nin. Çadýrlara 'geçmiþ olsuna gelenler halini, hatýrýný soruyorlardý.
Ýlk defa insan yerine konulmanýn zevkini tadýyordu. Aradan epey bir zaman geçti; birde prefabrik ev verdiler Hamdi'ye, keyfine diyecek yoktu. Artýk felaketlere de imrenecek durumu kalmamýþtý. Gelen yardýmlardan ekmeðini, aþýný alýyor, prefabrik evinde; deprem öncesindeki halinden ‘daha iyi þartlarda’ yaþamasýna devam ediyordu. Bu ne kadar böyle devam ederdi, Hamdi'nin geleceði ne olurdu, bunu kendiside bilmiyordu ama þimdiki haline de, þükrediyordu.
Bütün insanlarýn acýlarýný yüreðinde taþýyan Hamdi, þimdide deprem zedelerin kulu kölesidir. Hamdi ekmek kuyruðundadýr, Hamdi tüp kuyruðundadýr, Hamdi yardým kuyruðundadýr. Tüm bunlar kendisi için deðildir. Kim Hamdi'ye ne söylerse Hamdi onu yapmaktadýr. Artýk Hamdi'nin hiçbir felaketten beklentisi yoktur.
Kendi evinde; radyosundan, televizyonundan haberleri izlemekte, geçmiþteki felaket düþünceleri aklýna geldikçe birazda içinde bu düþüncelerinin mahcubiyetini yaþamaktadýr...


Ahmet Canbaba