Ayşe Kadın Fasulye, Manavgat Aşuresi Ve Diğerleri
AYŞE KADIN FASULYE, MANAVGAT AŞURESİ VE DİĞERLERİ
Yıl 1978
İlk görev yerim o zamanlar 10.000 Nüfusa sahip çok güzel bir yurt köşesi olan
Antalya ilimizin Manavgat ilçesi...
Manavgat dünyanın belki de en güzel, cennet köşelerinden
biri. Halkı oldukça cana yakın ve sıcak. Dostluklar pazara kadar değil mezara
kadar olan türden. Bir de Yüce Rabbim ’’ Alın size cennet ’’ dercesine her
türlü nimetini bol bol ihsan etmiş bu topraklara eh daha ne istersiniz?
Oradaki ilk iki ayım biraz sıkıntılı geçti. Dört
katlı bir apartmanın düz çatısına kondurulmuş tek odalı bir tavuk kümesiydi
yuvam. İlk günler lokantadan yiyorum ama
henüz kararnamem gelmediği yani asıl öğretmen sayılmadığım için ek ders
ücretiyle idare ediyorum o da iki günde eriyor tabii ki. Borç da gırtlağa doğru
yükseliyor doğal olarak. Yemek yapmalıyım...Acilen yemek yapmayı öğrenmem lazım.
En kolay ne yapılır? Yağda yumurta diyeceğimi sanıyorsanız aldanıyorsunuz.
Pirinç pilavı yapacağım. Annem nasıl yapardı tane tane? Aynen öyle tane tane
döktüreceğim yolu yok.
Nasıl yapılıyordu pirinç pilavı: Hımmm hatırladım.
Önce pirinç yıkanıyor...Sonra yağda kavruluyor...Sonra üzerine iki sürahi kadar
su dökülüyor.Sonra biraz da tuz ilave ediliyor iki yemek kaşığı kadar.Daha
sonra pilav tane tane olsun diye başlıyorsunuz karıştırmaya.Karıştır babam karıştır...Hay
Allah lapa oldu buuuu. Hah tamam hatırladım.Üzerine yağ dökmek lazım.Hımmm sana
yağını eriterek döktük.Hay Allah bu sefer de yağ, lapanın üzerinde yüzmeye başladı.
Tüh be demek ki pirincin cinsi bozuk.Eh gidip ucuz pirinç alırsan olacağı bu.
Naapalım ben de bişi yaparım ( Hamur işi bir gıda )
Unu aldık...Üzerine suyu döktük...Cıvık cıvık
bir şey oldu. Biraz daha un koyduk... Bu sefer de kaskatı bir şey oldu. Az un
az su derken kıvamı tuturduk galiba.Naapalım? Artık kızgın yağın içine atalım.Birazdan
ekmek gibi kabaracaklar. Ama sırf bana gıcıklık olsun diye kabarmıyorlar. İyice
pişirdiklerimden birini yemeye çalışıyorum, üstü taş gibi içi ise hamur hâla...
Alt katta oturan teyze yukarı çıkıyor.
-Hoca hocaaa. N’işliyon sen? Etrafı gohu sardı ya?
-Bişi yapıyom teyze.
-Aboooo, len evladım bişi öyle mi olur?
Ben daha ‘’ Nasıl olur?’’ Demeden teyze işe girişti. Allah Allah. Kadının
elinde sihirli değnek var sanki. Ben de aynısını yapmıştım ama benimkiler taş
gibi olurken onunkiler ekmem gibi kabardı.
Derken efendim hazır teyze gelmişken ona bir de pirinç pilavı döktürdüm ki yeme
de yanında yat. Daha sonraki günlerde teyze bana bir sürü yemek daha öğretti ve
ve böylece lokanta ile olan ilgi ve alakamı tamamen kestim. Hatta kısa sürede
öylesine bir aşçı oldum ki zamanla evli arkadaşlarım bile bana yemeğe gelir
oldular. Şimdi inanmayacaksınız ama yaprak sarmadan hamsili pilava, hamsili
pilavdan mantıya, mantıdan un kurabiyesine, revaniye yapamadığım hiç bir şey
yok. Değme ev hanımı elime su dökemez.
Evet teyze bana pek çok yemek öğretmişti ama maalesef ben Manavgat’ta yaşadığım
beş sene boyunca Manavgatlılara dört şeyi öğretemedim yemek hususunda.
1- Beş kişilik bir yemek için yarım kilo salça
kullanılmaz...( Domates bol ya yemeği sadece salçadan yapacaklar neredeyse ) 2-
Her türlü sebze yemeği mutlaka kıtır kıtır yenmez. ( Yani sebze yemeklerinde
tencere ocağa koyuluyor ve kaynama olayı başlar başlamaz ocağın altı kapatılıyor.
Neredeyse çiğ yiyecekler sebze yemeklerini) 3- Bir insan her Allah’ın günü en
az on porsiyon Ayşekadın fasulye yemez 4- Aşure öyle yapılmaz...
İlk iki madde konusunda tartışılabilir(neticede
damak zevkidir) ve de kabul ederim ama üçüncü madde tartışılmaz. Dördüncü de...
Bir kaç ay sonra yeni bir eve taşınmıştım.
Ayşe ile...Pardon taze fasulye ile orada tanıştık. Yok yok taze fasulyeyi
biliyorum elbett. Demem o demek değil. Anlayacaksınız şimdi zaten.
- Hocammmm... Annem sana yemek gönderdi?
-Ne?
-Taze fasulye
-Allah razı olsun teşekkürler.
İki dakika sonra
-Hocammm sana yemek getirdim.
-Sağol ne getirdin?
-Ayşekadın fasulye
-Çok teşekkürler
İki dakika daha sonra
-Hocaaammm şimdi senin yemeğin de yoktur. Sana
yemek getirdim.
-Sağol Mehmet abi.Zahmet etmişsin.
-Ne zahmeti ya. Hanım Ayşekadın fasulye yapmıştı
da.
-Hımmm bayılırım Ayşekadın fasulyeye..Birazdan
bayılacağım zaten.
Daha daha iki dakika sonra
-Öğyetmeniiiimmmm ( Komşunun küçük kızı..Daha
okula bile gitmiyor ) Annem Ayşekadın...
-Hırrrrrrr
-Anneeeee öğyetmen hıylıyoy bana...
-Yok kızım...Benim güzel boncuk gözlüm sana değil..Bak
orada bir köpek pis pis bakıyordu ona hırladım. Al şu yirmibeş kuruşu kendine
bir sakız alırsın. Babanlara selam söyle.
Akşama kadar en az yirmi porsiyon Ayşekadın fasulye. Dolap tıklım tıklım dolu.
Daha dünküleri hatta bir önceki gün gelenleri bitirmemişim
Evet Ayşekadın vaziyeti bu. Gelelim aşureye...
Manavgat’ta ilk Muharrem ayım.
Şimdi ‘’ Hocam hooop ! Kurban Bayramını anlatmadan hemen Muharrem Ayına mı atlıyorsun?’’
Diyeceksiniz ama Kurban Bayramı tek başına bir roman konusu olduğu için onu bir
başka sefer anlatayım.
Evet. Muharrem ayındayız ya da Muharrem ayı iyice yaklaşmış durumda. Camide
imam vaaz veriyor:
-Muhterem cemaat.Bu içinde bulunduğumuz ay
Muharrem Ayıdır. Bu ayda bizim insanlarımız aşure yapar ve dağıtır. Mümkünse
sizler de evlerinizde bol bol aşure yapın ve komşularınıza dağıtın. Sevabı boldur.
Hay sakallarını öpeyim hoca efendi. Sen şimdi ‘’Aşure ‘’ Dedin, sevap dedin ya benim komşular
aşureyi yağdırırlar artık. Mubareği bir de severim ki sorma. Yirmi tas olsun
gözünün yaşına bakmam yerim. Midem bayram edecek ve dahi şimdiden bayram hazırlıklarına
başladı bile.
Derken efendim hissediyorum, her evde, evet istisnasız her evde aşure kazanları
kaynıyor. Zaten çoğu evin bahçesi var ve hatunlar kurmuşlar koca kazanları
bahçeye aşure kaynatıyorlar. Ziyafet çok çok yakın.
Hah işte kapım çalındı bile.
Ellerimi ovuşturarak sevinçle açıyorum kapıyı ve evet yanılmamışım.
-Öğretmeniiimmmm Annem aşure yapmıştı. Buyurun sıcak
sıcak afiyetle yiyin.
- Ama oğlum bunun içinde et var?
-Ya ne olacaktı hocam?
-Ne biliyim...Mesela nar taneleri filan, ceviz,
fındık, tarçın...
-Hocam var ya bayılıyorum sana çok komik bir öğretmensin.
Allah aşkına söyleyin bunun neresi komik?
Aşureden bir kaşık atıyorum ağzıma. Tatlı desem
tatlı değil. Tuzlu desem tuzlu değil. Karışık bir şey...
-Allah Kabul etsin evladım. Ben bunu alayım içeride yerim. ( Bana o aşureyi
yedirebilecek insanın alnını karışlarım.) Ama biliyorum ki akşama kadar en az
yirmi tas gelecek.Yesen kat’iyen n'olamaz..Yemeyip döksen yazık günah. Allah’ın
bir nimeti. İnsanlar beni adam yerine koymuş göndermişler..Offff ki offff.
Biraz sonra aynen dediğim gibi aşure yağıyor bizim eve. Ama hepsinde et, hatta
kemikli et var.
En son dayanamayıp soruyorum Mehmet abiye.
-Abi ya. Bu aşurede et var
-Hee var. Kurban eti.
-Kurban mı kesiyorsunuz bir de?
-Yok Kurban bayramından ayırıyoruz aşureya katmak için bi dıkım.
-İyi de abi ben şimdi bunun mantığını anlamadım. Aşureyi ilk yapan Nuh
Peygamber değil miydi?
-He oydu.
-Peki Nuh Peygamber gemisine her hayvandan bir erkek, bir dişi almıştı değil
mi?
-Hee öyleydi.
-Bu durumda Nuh peygamberin dünyada sadece iki tane kalmış olan bir koyunu,
keçiyi ya da sığırı kesip etini aşureye katma ihtimali var mı?
-Hımmm demek ki goyundan en az üç dene almış değil mi hocam?
Hay Allah’ım ya...Nuh Peygamber ille de aşureye et de katmıştır diyor sevgili
abim ya...
-Evet abi. Yani aşureye et girdiğine göre mutlaka öyle olmuştur. Neyse Allah
Kabul eylesin.
Kaçmam lazım. Acilen kaçmam lazım. Nasılsa Cuma, kaçıp iki gün Antalya’da
sürtsem kurtarırdım paçayı.
Bir pantolon bir gömlek evden fırladım.
- Hocaaammmm ya nereye gidiyorsun. Buyursaydın da aşure yeseydik? ( Rahmetli
Turgut abi )
-Sağol Turgut abi Antalya’ya acil gitmem lazım.
Dönüşte inşallah.
-Hocaaa orada bir arkadaşa filan gidiyorsan
buradan bir kaba koyalım al götür orada yersiniz.
-Abim Benim çok sağolasın. Biliyorsun ayağım
sakat. Yolda döker mökerim neme lazım.
-Eh sen bilin hoca. Dönüşte mutlaka uğra
-Mutlaka uğrarım abim..( Anlaşıldı öteki yoldan
geleceğiz eve...Tabii ki Öğretmen komşum Halil’’e yakalanmazsam. Dört gözle
bekliyordur beni aşure vermek için. )
Elektikçi Ali abiden, Evli öğrencim Hasan’a
kadar en az elli kişiyi atlattım böyle.
Şimdilik kaçıyordum ya bu işin bir de dönüşü
vardı. İnşallah bana aşure filan ayırmazlardı. Lakin ahhh ahhh ne zaman tuttu
ki duam şimdi de tutsun. İki gün kaçabildim ancak...Cuma akşamına doğru kaçtığım
Manavgat’a Pazar günü akşam döndüğümde iki dakika geçmeden yirmi tas Manavgat aşuresi
kapımdaydı.
Ne mi yaptım o kadar aşureyi?
Buna kafa derler kafaaaaa. Pazartesi günü okulda Sami Hocanın bizzat kendi
elleriyle yaptığı aşurler yeniyordu öğretmenler odasında . Ben ve Manavgatlı
olanlar dışındakiler hariç tabii ki. Zaten Manavgatlı olmayan öğretmen de
sadece üç kişiydik. Yirmi tas aşure anında tükendi bana bol bol ‘’Allah kabul
etsin hocam. Çok güzel olmuş aşuren’’ duaları ve methiyeleri edilerek.
Şmdilerde 400.000 e yaklaşan nüfusuyla tam bir şehir olmuş olan Manavgat’ın o
eski günlerini ne kadar özlediğimi, o sıcaklığa, o samimiyete, o dostluğa ne
kadar hasret kaldığımı ise bu sayfalara sığdırabilmem elbette çok zor.
(
Ayşe Kadın Fasulye, Manavgat Aşuresi Ve Diğerleri başlıklı yazı
Sami Biber tarafından
15.06.2020 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.