�AKRAK SES�TEN G�ZEL SESE T�RK�YE�N�N B�LB�LLER�--- T�RK�YE CUMHUR�YET�N�N �LK POP STARLARI VE T�RK�YE�N�N B�LB�L� 2. B�L�M--

Evet... Ge�en b�l�mde T�rkiye�nin ilk en g�zel sesli kad�n� olarak se�ilen ki�inin Hudadat �akir oldu�unu yazm��t�m. Ancak Hudadat �akir Han�m Klasik Bat� M�zi�i tarz�nda okudu�u par�alarla birinci olmu�tu ve herhalde �lkede bu duruma �� Bu �lkenin kendi m�zi�i yok mu? Bizim bir de �ark M�zi�imiz yok mu?�� Diye itirazlar gelmi� olmal� ki yine Cumhuriyet Gazetesi bir taraftan g�zel ses yar��mas� ile ilgili haz�rl�klar� ve etkinlikleri s�rd�r�rken bir taraftan da �ark M�zi�i dal�nda da bir yar��ma ba�latt��n� ��yle duyurur: ��Garp musikisi üzerinden yapt�ğ�m�z güzel ses müsabakas�n�n gördüğü büyük rağbet ve uyand�rd�ğ� mühim alâka üzerine şark musikisi üzerinden yeni ve büyük bir müsabaka yapmaya karar verdik.��

Yar��man�n ad� �� T�rkiye B�lb�l�� Yar��mas�d�r.

Yar��ma i�in m�racaatlar 14 Aral�k 1930 da ba�lar.

Yar��mada Birinciye Burla Biraderler�den 200 liral�k radyo ve 150 lira; ikinciye 175 liral�k Columbia gramofonu, üçüncüye ise 75 liral�k Columbia gramofonu vard�r. Ayr�ca Pertev Müstahzarat� Fabrikas��ndan AEG Elektrik Levaz�mat şirketine kadar onlarca firma daha bülbüllere hediyeler vermeyi taahhüt etmişlerdir. Yani efendim art�k bu gibi yar��malar�n sponsorlar� da vard�r.

Yar��maya yo�un bir ilgi olur ve nihayet finaller 13 �ubat 1931 de yine Beyo�lu/Glorya Sinemas�nda yap�l�r. Sunucu yine Peyami Safa�d�r.

Dokuz b�lb�l aday� kad�n finale kalm��t�r. Bunlar: Müşerref, Nedime, Hikmet R�za, Safiye [Ayla], Mahmure [Handan], Saadet, Safinaz, Nefise ve Hatice�dir.

Yar��ma j�risinde 19 �stad vard�r ve birinci se�ilecek ki�inin her �staddan 10 tam puan almas� gerekmektedir. Yani 190 puan alan T�rkiye�nin B�lb�l� ilan edilecektir.

Peki bu dokuz kad�ndan kim T�rkiye�nin B�lb�l� se�ildi dersiniz?

�simlere bak�ld��nda akla hemen Safiye Ayla geliyor de�il mi? Ama de�il.

J�ri sonucu ��yle a��klad�: �� G�l mevsimi olmad�� i�in b�lb�l se�ilemedi��

Yani hi� bir kad�n birincili�e lay�k g�r�lmedi.

Ald�klar� puanlar ise ��yleydi: Hikmet R�za han�m 174, Safiye han�m 170, Hatice han�m 169, Nedime han�m 145, Nefise han�m 143, Mahmure [Handan] han�m 139, Safinaz han�m 138, Saadet han�m 134 ve Müşerref han�m 123.�

J�ri neden bir birinci se�medi�ini de ��yle duyurmu�tu:

�Yar�şmay� en baş�ndan sonuna kadar dikkat ve itinayla izledik. İyi bir eğitim sonucu şimdiki performanslar�n�n katbekat üstüne ç�kabilecek kadar iyi birkaç kişi seçilebilmişse de �sanatsal heyecan�m�za etki edebilen� bir sese rastlanmam�şt�r. Türkiye Bülbülü gibi çok k�ymetli ve çok yüksek bir s�fat� bu y�l için vermeyi uygun görmedik.�

Sonu� b�yle olmakla birlikte Hikmet R�za Han�m birinciye verilecek �d�lleri Safiye Ayla da ikinciye verilecek �d�lleri alm��t�.

B�ylece ilk T�rk M�zi�i Pop Star� se�ilen Hikmet R�za Han�m daha sonra bir ba�ka �d�le daha kavu�tu: �stanbul�a her geldi�inde mutlaka Hikmet R�za Han�m�� dinleyen Mustafa Kemal Atat�rk ona soyad� kanunu ile �� Sesg�r�� soyad�n� verdi.

Bu arada Hikmet R�za Han�m�n Fikriye �akrakses�ten sonra sahneye ��kan ikinci M�sl�man T�rk kad�n� oldu�unu da belirtelim.

1932 y�l� Temmuz ay�nda gazetelerde ��yle bir ilan vard�: �Kad�köy�ünde M�s�rl�oğlu Bahçesinde. Ağustos�un 4�üncü perşembe günü akşam� memleketimizin en meşhur üstad ve bestekârlar�ndan müteşekkil bir hakem heyeti huzurunda Türkiye GÜZEL SES müsabakas� icra ve Türkiye SES KRALİÇESİ intihap edilecektir [seçilecektir]. Kay�t muamelesi 1 Ağustos pazartesi akşam�na kadar icra edilecektir. Güzel sesli han�mlar�m�z�n kaydolunmak için bahçe müdüriyetine müracaatlar� tavsiye olunur. Kraliçe unvan�n� kazanacak birinci han�ma 200 lira mükâfat ve alt�n madalya, ikinciye 50 lira mükâfat verilecektir.

Bu yar��maya da ilgi b�y�k oldu. Lakin yar��ma sonucunun ilan� �ok c�l�zd�. Zira ayn� g�nlerde �lkemiz Keriman Halis�in D�nya g�zeli se�ilmesine odaklanm��t� ve t�m bas�n neredeyse sadece 31 Temmuz�da d�nya g�zeli olan Keriman Halis�i yazmaktayd�.

Peki T�rkiye Ses Krali�esi kim se�ilmi�ti dersiniz?

Bir ipucu vereyim: Bu kad�n �ark�c� aynen Haf�z Burhan gibi �sk�dar�dan gazeli patlatt��nda onu Sarayburnu�ndan dinlemek m�mk�nd�. �ylesine bir sese sahipti.

��te o sesin sahibi o s�ralarda hen�z 16-17 ya�lar�nda olan Hamiyet Han�m�d� ( Hamiyet Y�ceses ) Yani T�rkiye�nin B�lb�l� Hamiyet Y�ceses�ti ve bana g�re onun �zerine bir ba�ka b�lb�l gelmemi�tir hen�z.

Peki kad�n b�lb�l vard� da erkek b�lb�l yok muydu?

��in do�rusu erkek b�lb�l i�in bir yar��ma yap�lmad� ama T�rkiye�nin bir erkek b�lb�l� de vard�. O b�lb�le bu lakab� ise Mustafa Kemal Atat�rk vermi�ti.

Evet... Mustafa Kemal 1916 Y�l� Mart ay�nda �nce 16. Kolordu sonra 2. Ordu komutan� olarak g�rev yapt�� Diyarbak�r�da bir g�n Sem�an K��k�nde ( �imdiki Gazi K��k� ) istirahette iken Ulucami�de m�zezzinlik yapan ve Rufai tekkesi mesubu olup ayn� zamanda erbane ( eski bir vurmal� �alg� ) ve c�mb�� de �alan Mahmut Celaleddin adl� bir gen� ve arkada�lar� da hemen k��k�n a�a��s�ndaki dutlukta t�rk�ler okumaktad�r.

Mustafa Kemal pek be�enir bu t�rk�leri ve s�yleyenin yan�na getirilmesini emreder.

Mustafa Kemal sesini �ok be�endi�i gence bir ka� t�rk� de huzurunda okumas�n� rica eder ve Mahmut Celaleddin okuduk�a mest olur adeta.

Ona �vg�ler ya�d�ran Mustafa Kemal daha sonra �Bak Celal, memleketimiz bir g�n huzura kavu�acak ve sen bu g�zel sesinle bu g�zel eserleri �stanbul�da plaklara okuyacaks�n. O zaman o plaklar�n �zerine ��ark B�lb�l� Celal� yazd�r. Sen ger�ek bir b�lb�ls�n, konu�an b�lb�l.� Der.

Kurtulu� Sava��ndan sonra Mahmut Celaleddin 1931 de �stanbul�a gelir. Burada sekiz plak birden doldurur ve plaklar�n �zerine �� ARK B�LB�Lܒ� diye yazd�r�r.

Ayn� g�nlerde iki Diyarbak�r Milletvekili vas�tas�yla bir kez daha Mustafa Kemal�in huzuruna ��kar. Mustafa Kemal on d�rt sene �nce tan�d�� genci g�r�nce tekrar tan�d�� gibi ��Sen Diyarbak�r�da bana �u gazeli okumu�tun de�il mi?�� Der ve Mahmut Celaleddin�in ilk tan��t�klar�nda okudu�u bir gazeli okumaya ba�lar.

Evet... T�rkiye�de daha sonralar� Nuri Sesig�zel- �brahim Tatl�ses ve sair sesli sanat��lar gelmi� ge�mi�tir ama T�rkiye�nin erkek �ark B�lb�l� bug�n baz�lar�m�z�n bildi�i ama maalesef unutulmaya y�z tutmu� olan Celal G�zelses�tir. Yani Mustafa Kemal�in �ark b�lb�l� ilan etti�i ve Soyad� kanunundan sonra G�zelses soyad�n� alan Mahmut Celaleddin.

Yaz� dizimizi Celal G�zelses�ten benim �ok sevdi�im bir t�rk� ile noktalayal�m m�?

O zaman videoyu t�klayabilirsiniz.

&autoplay=1" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen>

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( �akrak Ses�ten G�zel Sese T�rkiye�nin B�lb�lleri--- T�rkiye Cumhuriyetinin �l ba�l�kl� yaz� Sami Biber taraf�ndan 21.11.2021 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.