KURTULUÞ DESTANI

Ayten DÝRÝER

*Radyo Oyunu-Belgesel metni
*Baþlýklar okunmayacak,
*Kýz ve Erkek sunucu
*Þiirleri baþkalarý okuyabilir.
*M.Kemal Paþa’nýn sesi
*Solo ve Koro


I. B Ö L Ü M
1- I. DÜNYA SAVAÞI

K- 1914 yýlýnda Avrupa Devletleri arasýnda
ekonomik ve siyasal yarýþa dayanan Büyük
Savaþ çýktýðýnda, O s m a n l ý Ýmparatorluðu
Trablusgarp ve Balkan Savaþlarý’nýn yaralarýný
sarmakla meþguldü.
(Fonda Çanakkale Türküsü)

E-Bir oldu bittiyle kendini Dünya Savaþý’nýn
içinde bulan Osmanlý Ýmparatorluðu; Kafkasya,
Çanakkale, Filistin, Irak, Süveyþ ana cepheleri
ile Galiçya,Makedonya,Ýran,Yemen,Hicaz yan
cephelerinde kahramanca savaþmasýna raðmen;
Kafkasya’da hatalý taktik, güneyde Araplarýn
Ýngilizlerle iþbirliði yapmalarý karþýsýnda Halep

-M u s u l önlerine g e r i çekildi. Baðlaþýðý olan
Ýttifak Devletleri teslim olunca ateþkes istedi.



2-MONDROS ATEÞKESÝ

K-30 Ekim l918 de imzalanan Mondros Ateþkes
Anlaþmasý ile Ýtilaf(Uzlaþma) Devletlerine teslim
oldu.

E-“Maziye sor, ecdadýmý söyler sana kimdi;
Bir bitmez ufuktum, küre vaktiyle benimdi.
Dünya bilir iclâlimi, ben böyle deðildim;
Ben altý asýrdan beri bir kerre eðildim.”
(Mithat Cemal Kuntay)


K-Anlaþmada bir milletin yaþama hakkýný hemen
hemen yok eden þartlarýn en aðýrý, 7. madde idi:

E-“Ýtilaf Devletleri güvenliklerini tehlikeye düþü-
recek bir durum ortaya çýkarsa, herhangi bir
stratejik noktayý iþgal etme hakkýna sahip olacak-
lardý.”

K- Bu, istenildiði taktirde imparatorluðu parçala-
maya elveriþli bir madde idi.


3-Ý Þ G A L L E R

K- Kýsa bir süre sonra ateþkes uygulanmaya
baþlandý.
E- -Türk Ordularý terhis ediliyor,
-Ulaþým ve haberleþme, askerî önem taþýyan
maden ve ürünler düþman denetimine geçiyor,
-Silâh ve cephanelik, savaþ araç ve gereçlerine
el konuluyor,
-Çanakkale ve Ýstanbul Boðazlarý iþgal ediliyor,
-Ýçlerinde Y u n a n gemilerinin de bulunduðu
güçlü bir donanma l3 Kasým’da Ý s t a n b u l
Boðazý’na demirliyordu.
K- 465 yýllýk b a þ k e n t, artýk fiilen iþgal altýnda
idi.

E- “Deryalarý kan, taþlarý bitmez kemik olsa,
Bir son nefesin ayný olup,bitse nesîmi,
Ölmez bu vatan, farz-ý muhal, ölse de hattâ,
Çekmez kürenin sýrtý o tabût-ý cesimi.”
(M.C.Kuntay)


K- Bu durum karþýsýnda Çanakkale Kahramaný
Mustafa Kemal Paþa’nýn inançlý sesi þöyle
yankýlanýyordu:

M.K.Paþa-“G e l d i k l e r i gibi g i d e r l e r…”

K-Ateþkes anlaþmasýnýn 7. maddesi uyarýnca,
daha önce yapýlan Gizli Antlaþmalara göre;


E-Ýngilizler: Musul, Urfa, Antep, Maraþ, Samsun,
Merzifon’u,
-Fransýzlar: Adana ve çevresini, daha sonra çekilen
Ýngilizlerin yerine Urfa, Antep, Maraþ’ý.
-Ýtalyanlar: Antalya çevresi ile Konya’yý ele geçirdi-
ler.

K- Osmanlý Hükûmeti uysal bir þekilde buyruklara
uyarken, Türk milleti 900 yýllýk vatanýnýn parçalan-
masýný nefretle izliyordu.

E- “Bu vatan topraðýn kara baðrýnda,
Sýra daðlar gibi duranlarýndýr.
Bir tarih boyunca onun uðrunda
Kendini tarihe verenlerindir.”
(Orhan Þaik Gökyay)