Öfke, herhangi bir kiþi ya da olaya karþýsýnda duyulan kýzgýnlýk hissinin artmasýyla ortaya çýkan bir duygudur. Olumsuz olarak nitelendirilen öfke, toplum tarafýndan da kabul edilebilir bir duygu deðildir. Ýnsanoðlunun var oluþundan bu yana bizimle hep iç içe olan öfke, kontrol edilemediði takdirde yýkýcý sonuçlara neden olur. Öfke, aslýnda normal ve saðlýklý bir duygudur. Lakin bizler öfkemizi kontrol noktasýnda hep iradesiz ve idaresiziz. Öfkemizi idare etmek, kontrol altýna almak, öfkeye neden olan olaylarý düþünüp çözmek yerine, en basit þekliyle patlamayý tercih ediyoruz. Her canlý gibi insanlar da herhangi bir tehdit ve tehlike altýnda iken öfkelenir. Önemli olan o anda öfkemizin bizi yönetmesine ele geçirmesine izin vermemektir. Bir kere kendimizi öfkenin eline býrakýrsak, belki de geri dönüþü olmayan yýkýmla sonuçlanan, yakan, yok eden bir tutum içine girmemiz an meselesidir. Karþý tarafa verdiði zarardan belki de daha fazlasýný kendimize verir. Migren, yüksek tansiyon, psikosomatik hastalýklar (ülser, alerjiler vb) veya depresyon gibi hastalýklara neden olabilir. Böyle olumsuzluklarýna maruz kalmamak, baþkalarýna ve özellikle de kendimize zarar vermemek için öfkemizi kontrol etmeyi öðrenmeliyiz. Emerson, “ Dünyayý zekâ yönetir” der. Ýnsanoðlu; zekâsýný ve aklýný kendi duygularýný kontrol altýna alýp, kendini de rahatlýkla yönetebileceði þekilde de kullanmalý. Kendini kontrol edemeyen, kendini idare edemeyen birinin bir baþkasýný ve ya bir toplumu idare edemeyeceði aþikârdýr. Bir müdür, bir patron, bir þef, bir usta, bir baþkan, bir öðretmen, bir baba, bir anne, bir abi, bir abla olabilirsiniz. Memurunuzu, iþçinizi, öðrencinizi, elemanýnýzý, çocuðunuzu, kardeþinizi, halkýnýzý doðru ve istenilen doðrultuda yönetmek için önce kendinizi yönetmek zorunda olduðunuzu unutmamalýsýnýz. O halde, sevgi gibi, aþk gibi, üzüntü gibi duygularýmýzý nasýl þekillendirebiliyorsak öfkemizi de ayný þekilde þekillendirebiliriz. Bu konu yetersiz kaldýðýmýzý veya baþarýsýz olduðumuzu düþünüyorsak bir psikologdan yardým almayý düþünebiliriz. Zira öfke ile söylenen bir söz kýrýcý, yapýlan bir davranýþ yýkýcý olabilir.

Prof Dr  Köksal Alptekin öfkeyi kontrol altýnda tutmanýn yollarýný draligos sitesinde þöyle sýralamýþtýr:

√ Problemi çözme :
Bazen öfke duygularýmýz yaþamýmýzdaki gerçek ve kaçýnýlmaz sorunlardan kaynaklanýyor olabilir. Böyle durumlardaki en yararlý tutum; önce durumu deðiþtirip deðiþtiremeyeceðimizi araþtýrmaktýr. Deðiþtirebileceðimiz bir þeyse çözüm yollarý araþtýrýlabilir. Deðiþtirilemeyecek bir durumsa, çözüm için uðraþmak yerine, yapýlacak en iyi þey sorunla yüzleþmektir
√ Daha iyi iletiþim :
Öfkeli insanlar genellikle düþünmeden yargýlama ve bu yargýlarý yönünde davranma eðilimindedirler. Bu yargýlar da bazen çok gerçek dýþý olabilmektedir. Eðer çok elektrikli bir tartýþma içine girdiyseniz, ilk yapacaðýnýz þey ;Yavaþlayýp gösterdiðiniz tepkileri gözlemek olmalýdýr. Aklýnýza gelen ilk þeyi söylemeyin, yavaþlayýn ve asýl söylemek istediðinizi düþünün. Ayný anda karþýnýzdakinin de söylediklerini duymaya ve anlamaya çalýþýn. Hemen cevap vermeyin.
Öfkenizin altýnda ne yattýðýný da anlamaya çalýþýn. Ýnsanýn eleþtirildiði zaman savunmaya geçmesi doðaldýr, ama siz de saldýrýya geçip savaþmayýn. Onun yerine söylenenlerin altýnda yataný bulmaya, asýl söylenmek isteneni dinlemeye çalýþýn.
Ya da belki o ortamdan biraz uzaklaþýp rahatlamak isteyebilirsiniz. Ama kendinizin ya da karþýnýzdakinin öfkesinin kontrolden çýkmasýna izin vermeyin. Sükûnetinizi korumanýz, durumun raydan çýkýp bir felakete dönüþmesini engelleyecektir.
√ Mizah kullanýn :
Mizah, çeþitli yollarla öfkenizin yoðunluðunun azalmasýna yardýmcý olabilir. Her þeyden önce daha dengeli bir bakýþ açýsý saðlar. Birine öfkelenip de belli sýfatlarla etiketler takmaya baþladýðýnýzda, bir an durun ve o insanýn gerçekten o þey ya da öyle olduðunu düþünün. Bu sahneyi gözünüzün önüne getirin.
Örneðin birine, muþmula ya da odun kafalý gibi sýfatlarla saldýrdýðýnýzda, o kiþiyi gerçekten bir muþmulaymýþ ya da odundan bir kafasý varmýþ gibi hayal edin ve gündelik iþlerini o þekilde yaptýðýný gözünüzün önüne getirin.
Mizah kullanýrken iki noktada çok dikkatli olmak gerekir.
√ Öncelikle mizah kullanmanýn, sorunlarýnýzý gülerek geçiþtirmek demek olmadýðýný, tersine onlarla yapýcý bir þekilde yüzleþebilmeniz demek olduðunu bilmelisiniz.
√ Ýkincisi de mizah kullanayým derken, alaycý ve aþaðýlayýcý mizaha baþvurmaktan kaçýnmalýsýnýz. Çünkü bu da saðlýksýz öfke ifadesinin bir baþka yoludur.

√ Çevrenizi deðiþtirmek
Bazen, sinirlenip öfkelenmemize yol açan þeylerin yakýn çevremizde olduðunu fark ederiz. Sorunlar ve sorumluluklar üzerinize öylesine yýkýlýr ki düþtüðünüz tuzaða ve o tuzaðý temsil eden insanlara karþý öfke ile kavrulursunuz.
Biraz ara verin. Gün içinde özellikle stresli olacaðýný bildiðiniz saatlerde, sadece kendiniz için kullanacaðýnýz bir zaman ayýrýn. Örneðin çalýþan bir anne, eve geldiðinde kendisine ayýracaðý bir 15 dakikalýk süre olursa, çocuklarýnýn isteklerine, parlamadan daha iyi yanýt verebilir.

Elvin ELVÝNCE