OKULLARIMIZ  -2-

OKUL KÜLTÜRÜNÜN OLUÞMASINDA LÝDERÝN (MÜDÜR) KARÞILAÞTIÐI ZORLUKLAR

Okul yönetimine atanan müdürün mutlaka liderlik vasfýna sahip olmasý gerekmektedir. Liderlik vasfý olan ve bu vasfýný etkili kullanan bir müdürün, kaliteli ve baþarýlý bir eðitim için, hedeflere daha doðru kararlar ve uygulamalarla ulaþtýðý bilinmektedir. Çünkü lider, her iþi kendisi yapan, yapmaya çalýþtýkça da yorulup bocalayan bir yönetici konumunda deðildir. Lider, sinerji yaratýr, iþbirlikçi çalýþma ortamý hazýrlar. Çalýþmalarýný, güven ortamý içinde istiþare ederek, yönlendirerek, motive ederek vs. sürdürür. Böylelikle hedefe kilitlenir ve baþarý kaçýnýlmaz bir sonuç olur.

Lakin bir okul müdürü, alanýnda usta da olsa, iyi bir liderlik vasfýna, etkili bir iletiþim kurma becerilerine sahip de olsa karþýlaþtýðý pek çok güçlük vardýr. Ýyi bir liderin en önemli özelliklerinden birinin iþbirlikçi, paylaþýmcý bir çalýþma ortamý hazýrlamasý olduðunu söylemiþtik. Okul müdürünün böyle bir çalýþma ortamý hazýrlamasý için bir takým yetkilere sahip olmasý gerektiðini de unutmamak gerekir. Elinde yetkisi olmayan veya çok sýnýrlý olan bir müdürün(lider) okul yönetimindeki baþarýsý %50-60 olabiliyorken, yetkileri biraz daha geniþlediðinde kendinden beklenen performansý artacaðý için bu baþarý %80-90 lara kadar çýkabilir.

Bir insanýn eline kaliteli, kalitesiz, saðlam, bozuk karýþýk birkaç kalem, bir de kâðýt verilse ve “bir köy resmi yap” denilse, o insan elindeki malzemelerle yeteneði oranýnda bir resim yapar. Ayný insana, “istediðin kalemleri ve kâðýdý seç bir köy resmi yap” denilse, kiþi kaliteli, iþine yarayacak, saðlam malzemeleri seçip yeteneði oranýnda daha farklý, daha güzel ve çok daha kaliteli resim yapar. Týpký bu örnekte de olduðu gibi, okul müdürü de çalýþma arkadaþlarýný(öðretmenleri),yardýmcý personeli kendi seçebilmeli. Nasýl ki bazý öðretmenler, atama isteyecekleri zaman okul müdürünü baz alýyorlarsa, okul müdürü de öðretmenini tercih etme hakkýna sahip olmalý.

Hayattan ümidini kesmiþ, öðretmenliði sadece maaþ getiren bir iþ olarak gören vs. öðretmenlere liderlik etmek sanýldýðý kadar kolay deðildir. Zira sadece sýnýfa girip çýkan öðretmenler ile etkili ders iþleyip öðrenci kalitesini artýcý aktivitelerde bulunan, okulunu benimseyen öðretmenlerin ayný maaþý aldýðý, ödülün motive ediciliði olmadýðý, cezanýn caydýrýcý olmadýðý, denetimlerin 180 iþ gününün 40 dakikasýyla yapýldýðý bir sistemde, kozmopolitlik bir öðretmen grubu ile lider kendini ne kadar gösterebilir? Lider þartlar ne olursa olsun vazgeçmez ve baþarýyý yakalar demiþtik. Fakat böyle bir tabloda yakalanan baþarý elbette ki sýnýrlý olacaktýr. 40 öðretmenin çalýþtýðý bir okulda, 3-5 öðretmenin kaliteli olmasý ile, 38-40 öðretmenin kaliteli olmasý bir midir? Okul müdürü çalýþacaðý öðretmeni seçebilmeli ve ona bu yetki verilmelidir.

Tüm bunlarla birlikte, okulun fiziki þartlarý, eðitim-öðretim araç-gereç ve materyalleri tam olmayan bir okulda liderlik yapmak gerçekten zordur. Maalesef, günümüzde okul müdürlerine tabiri caiz ise “dilencilik yap, eksiklerini tamamla” deniliyor. Tüm eðitim-öðretim süreci içinde bir de maddi kaynak aramaya baþlayan, bulabildiði kadarýyla eksiðini tamamlayan müdür, öðretmenin gözünde baþarýsýz olarak deðerlendiriliyor. Hal böyle olunca liderlik müdür için zorlayýcý, stresli ve kendini yetersiz hissettiði bir vasýf boyutuna geliyor. Belki de nice liderlik vasfý olan fakat sistem içinde sürdürümcü müdürlüðe dönüþen-dönüþtürülen- müdürlerimiz var.

Ayrýca müdürlerimizin maaþlarý ile öðretmenlerin maaþlarý arasýnda elle tutulur bir fark olmalýdýr. Öðretmen müdürlüðün liderliliðini bu yönüyle de fark etmelidir.

Bir de, okul müdürü, iyi bir lider de olsa, baþarýdan baþarýya da koþsa onun da motiveye ihtiyacý olduðu, onun da bir insan olduðu unutulmamalýdýr.

Deðinilen ve deðinilmeyen tüm zorlu þartlara raðmen, yine de iyi bir müdür, þartlarýn iyileþmesini beklemek yerine, ideallerinden, liderliðinden, kalitesinden, ümidinden vazgeçmemelidir.

Bu ülkenin ahlaki deðerlere sahip, baþarýlý, özverili, çalýþkan, sevgi ve saygý baðýmlýsý, dürüst, güvenilir, güler yüzlü, merhametli vs. liderlere(müdürlere) çok ihtiyacý var. Hepimiz lider olamayýz ama doðru bir lidere de sahip çýkabiliriz.

Þartlar zorluyor diye herkes vazgeçerse bireysel kayýplar, toplumsal kayýplara dönüþür.

Vazgeçmeyin! Kaybetmeyin, kaybetmeyelim.