Eski Urfamda - Urfa Ağzı İle
Bu şiir Urfa ağzı ile yazılmıştır.
ESKİ URFA'MDA
Bütün evler sobalıdı
Odalar gaz lambalıdı
Şireler zerzembedeydi
Üstleri nişambalıdı
Dizilirdi sap yastığlar
Çıhardı çekçek, bastığlar
Ne hoş olurdı yanında
Küncü, ceviz ve fıstığlar
Analar erken kahardı
Hemın sobiyı yahardı
Asbaplarımızı toplar
Hefta sonu ges yıhardı
Aklıma geldi beyahtan
Çekişirdığ heppi hahtan
Uşağken biz heşeredığ
Bezmezdığ dayağ yimahtan
Korhan içerdi hereze
Eyyi gelirdi herkeze
Millet çoğ anlayışlıdı
Yer bırahmazdı kereze
Zuvağda yerdığ hömbillik
Yerlerde açardığ üllik
Gülle oynar, utızınca
Sahlanırdığ fellik fellik
Kışın buz tutardı saçağ
Yerler olırdı siyrinçağ
Yazın karpuzcı bağırır
Kesip alın, şartı pıçağ
Top dağında mağaralar
Yatıya gider ağalar
Dügünlerde çalınırdı
Hem zurna hem nağaralar
Her evde olırdı kuyı
Kokadan çekerdığ suyı
Ac olunca keyfden yirdığ
Kuru ekmek, firenksuyı
Hele o lolaz dürmügü
İçine soğan cücügü
Yanında içerdığ ayran
Üstünde boldı köpügü
Ülbeden gelirdi yoğırt
Tasa töküp çekerdığ fırt
Ölecağımızı bilsağ
Sözümüzden etmezdığ hürt
Asmadaydı érışımız
Çoğ asildi durışımız
Küsmağı heç uzatmazdığ
Tez olurdı barışımız
Taht'a çıhıp uzanırdığ
Kenarına dayandırdığ
Akşam mehelli olınca
Ay'ı yıldızı tanırdığ
Yıhanırdığ geremeçde
Asbap kururdı germeçde
Ağzımızın dadı vardı
Lezzet bulurdığ dögmeçde
Pampapişo uçışırdı
Sağa sola kaçışırdı
Üfliyarağ yön verirdığ
Divarlara yapışırdı
Yengiye vurup bi fiske
Eskiye dönseydığ keşke
Bi şekerli bi küncülü
Yerdığ bi de haşhaş kehke
Zannetme bunlar faraza
Dikkat çeker bir mıraza
Urfalı kırh yıl ac kalsa
El avuc açmaz kırnaza
Ne gözeldi geçmişimiz
Mazbuttı bütün işimiz
Palızada kırılmazdı
Pehkemdi her bi dişimiz
Üzerinden otuz kırh yıl
Geçti şindi en son fasıl
Hamdi'yem aklıma geldi
Bunları yazdım bınakıl
Mustafa Gül (Hamdi)
(16.10.2019)
YÖRESEL TERİMLER
Şire: Şıra; üzüm suyu ile yapılan kışlık tatlı
Zerzembe: Eski evlerde mahzen
Nişamba: Muşamba, naylon örtü
Çekçek: Şıra ile yapılan kare şeklinde kışlık bir tatlı
Bastığ: Pestil
Küncü: Kabuklu susam
Asbap: Elbise
Ges: Çamaşır
Beyahtan: Az önce
Heşere: Yaramaz, afacan
Heppi: Çok kez, tümden
Hah: Yabancı, el-alem
Hereze: Korku için yapılan bir aktar ilacı
Kerez: Garaz, kin beslemek
Hömbilik: Çocukların yediği bir karışım
Üllik: Delik, küçük çukur
Gülle: Misket
Utızmak: Oyunu kaybetmek
Siyrinçağ: Kaygan
Pıçağ: Bıçak
Koka: Koka ağacından yapılan kova
Firenksuyu: Salça
Lolaz: Börülce
Dürmüg: Dürüm
Ülbe: Tahtadan yapılmış geniş yoğurt kovası
Hürt etmağ: Caymak, sözden dönmek
Taht: Haşerelerden korunarak uyuyabilmek için tahtadan yapılmış yüksek sedir.
Akşam mehelli: Akşam saatlerinde
Geremeç: (Gedemeç de diyen var) Eski evlerde odanin girişinde bulunan oda zemininden biraz aşağıda bulunan bölüm.
Germeç: Çamaşır kurutmak için gerilmiş ip
Dögmeç: Kuru ev ekmeği parçalarına peynir, domates, soğan vs doğranıp isot da eklenerek hazırlanan araştırmalık.
Pampapişo: Karahindiba bitkisinin bir parçası, tüy kadar hafif uçuşan bölümü
Haşhaş kehke: Urfa'ya özgü bir simit türü
Faraza: Kurgulanmış, Hayali
Mıraz: Istek, arzu, murat
Kırnaz: Cimri
Mazbut: Düzenli
Palıza: Nişasta ile yapılan jel kıvamında bir tatlı
Pehkem: Sağlam
Bınakıl: Bu defa
(
Eski Urfamda - Urfa Ağzı İle başlıklı yazı
Hamdi tarafından
17.10.2019 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.
