EDEP-ADAP
Merhaba Dost!
Mutlu bir hayat ve sonsuz mükâfat için Rabb’im hayatın
içine bazı şifreler koymuş. Bunlardan bir tanesi de
adap.
Nedir adap? Sözlük anlamıyla, ahlak, terbiye ve nezaket
kurallarıdır. Daha geniş bir ifadeyle sonsuz âlemlerin
yaratıcısının bizlere kılavuz ve yol gösterici olarak
gönderdiği peygamberlerin emir ve yasaklarına uygun
bir yaşam sürmek ve sonunda asıl emanet sahibine
teslim etmek.
Peki, dönelim bize: Nerede yaşadığı, hangi işte çalıştığı,
sosyal ve ekonomik durum farkı olmaksızın tüm
insanlığa, ama özellikle; “ben tek yaratıcıya ve O’nun
gönderdiği Rasul’e iman ediyorum” diyenler. Biz edep ve
adap kurallarını nereden alıyoruz? Kişisel, ailevi ve
toplumsal adap kuralları kimin tarafından belirleniyor?
“Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim” buyuran
Efendimizin kural ve kaideleri bizim gündemimizde?
Birbirine karşı saygısını yitirmiş, her fırsatta
kavga eden bir toplum olmaktan kurtulabilmemiz için
neler yapmamız lazım?
İsterseniz aslında hepimizin bildiği birkaç şeyi tekrar beraber
hatırlayalım. Ve kendimizi sorgulayalım ne kadarını yapabiliyor
ve dikkat ediyoruz?
Birbirimizin üzerinde 6 hakkımız olduğunu unutmayalım:
“- Karşılaştığında selam vermek,- Davetine icabet
etmek,- Senden öğüt isterse öğüt vermek, - Aksırırsa “Allah
sana rahmet etsin” demek, - Hastalanırsa ziyaret etmek, -
Ölünce cenazesine iştirak etmek.”
Şimdi okumaya ara verip bir düşünelim, arkadaşlarımıza
soralım bunlara dikkat ediyor muyuz? diye.
Her zaman huzuru yakalamak için bizden zor durumda
olanlara bakalım. Aksi halde Allah’ın bize vermiş
olduğu nimetlere bir şükürsüzlük oluşacak ve bu
durum bizim için bir hüzün kaynağı haline gelecektir.
Yükseldikçe nefis her zaman daha fazlasını ister. Unutmayalım
“Mezarlıklar işleri hep yarım kalanlarla doludur.”
Konumuza dönersek. Nedir bu kurallar? Ana başlıklar
halinde hatırlayalım.
* Güler yüzlü olmak (sadakadır),
* Kalabalık bir toplumda, başkalarından gizli ve sessizce
konuşmak (ayıptır),
* Biri yerinden kalktığında hemen yerine oturmak,
* Konuşmalarda sözü kesmemeye dikkat etmek,
* Kötülüğe karşı iyilikle karşılıkta bulunmak (Nefsimiz
hep mücadele eder),
* Küskünlüğe dargınlığa son vermek, dargınları barıştırmak
ve arabuluculuk yapmak,
* İnsanların kusurlarını araştırmamak, ayıplarını örtmek,
* İftiraya uğrayan biri hakkında yanlış fikirleri düzeltmeye
çalışmak ve müdafaa etmek,
* İftira ve kötü zanda bulunmamak,
* Herkes ile kapasite ve mevkiine uygun konuşmak,
* Büyüklere karşı hürmet ve saygı küçüklere şefkat ve
sevgi göstermek,
* Bir kardeşin ile karşılaştığında musafaha (tokalaşmak,
sarılmak) etmek,
* Her zaman temiz giyinmek ve bulunduğu ortamda
rahatsızlık vermemek,
* Akraba, eş, dost ve büyükleri ziyaret etmek, gönüllerini
almak,
* Davetine icabet etmek ve çağırmak,
* Topluma yeni birisi geldiğinde ayağa kalkıp yer
göstermek,
* Komşuluk hak ve ilişkilerine riayet etmek,
* Hastalara ziyarette bulunup onlara moral vermek,
* Evlere girerken izin istemek ve evin kurallarına uymak,
* Yeryüzünde böbürlenerek yürümemek ve tevazu
sahibi olmak,
* Doğru sözlü olmak ve buluşmalara zamanında gitmek,
* Hiçbir şeyde israf etmemek,
* Küçük kusurları bağışlamak ve görmezden gelmek,
* Büyüklerin tavsiye ve tecrübelerine uymak,
* Hiçbir işte aşırıya kaçmamak, her zaman itidalli
(aşırıya kaçmamak) olmak,
* Emanete hainlik etmemek,
* Ahdine ve sözüne vefa göstermek,
* İhtiyaç sahiplerine cömert davranmak,
* Kesin delil olmayan konuda suizanda bulunmamak,
* Kalp kırıcı sözlerden kaçınmak,
* Namus, haysiyet ve mukaddes değerleri korumak,
* Yapılan iyiliklere teşekkür etmek,
* Bela ve musibetlere sabretmek,
* Her işte azim ve sebat sahibi olmak,
* Şaka bile olsa ahlak dışı hareketlerde bulunmamak,
* Düşünce ve davranışlarında farklı olmamak,
* Bir işi yapmadan ehline danışmak.
Böyle bir testle karşılaşsak, kaç tanesinin yanına işaret
koyabiliriz? İnsanlık karnemizde böyle bölümler
olsa, kaç puanla geçeriz?
(NOT: Bunlar sadece bir hatırlatmadır. Lütfen birbirimize
de uygun hal ve lisan ile hatırlatalım. Eksiklerimizi
tamamlayalım.)
“Bir din kardeşinin ihtiyacını gideren kimsenin Allah da
bütün dilek ve ihtiyaçlarına karşılık verir.”
“Cömert olunuz ki, Allah da size cömert davransın.”
“Birbirinize hediye veriniz. Hediyeler kalpteki sevgiyi çoğaltır.”
“Cimri, azapsız cennete giremez.”
“Allah’ın en sevdiği iş, yalandan, iftiradan, küfürden, günahtan
uzak durup korunmaktır.”
“Utanmak imandandır.”
Bunlar bize iki cihan sultanı Efendimiz ( a.s.)’ den
birer vasiyet ve tavsiyedir.
Sadettin TURHAN
"Gençliğin Enerji Kodları" kitabımızdan alıntıdır.
