Online Üye
Online Ziyaretçi
İnsan nedir? İnsan kelimesinin kavramını bilen var mı? Yoldan geçen birine insan nedir diye sorduğunuzda; insan: iki eli, iki ayağı, iki gözü ve de düşünme yetisi olan varlık anlamına geldiğini der...
Bu klişeleşmiş insan tanımı; insan kelimesisinin gerçek anlamından soyut kalıyor.Kendini taşıyabilen, oturup kalkmasını bilen, davranışlarıyla çevresindekilere örnek teşkil eden bireye insan denir...
İnsanlar içinde bulundukları toplum ile sürekli etkileşim halindedirler.Toplumdan soyut bir şekilde hareket etme gibi bir lükse sahip değildirler.
İçinde bulundukları ortama bağlı olarak standart yaşam koşullarına ayak uydurmak zorundadırlar...
Bu saydıklarımın aksini gösteren bir davranış sergilendiği zaman; kişi insani değerlerini kaybetmiş olur.
Bu kanıya varırken bazı durumlarıda gözönünde bulundurmak gerekir.
Örneğin; Toplum düzensiz bir rejimdeyse ve bu rejime karşı geliniyorsa bu demek değildir ki kişi insani değerlerini kaybetmiştir.
Toplumda düzensiz bir rejim türemişse ve bu düzensiz rejime karşı, insan o toplumda mutlu bir yaşam sürüyorsa, bu demektir ki kişi Ahlâki,kültürel ve sosyal değerlerini kaybetmiştir.
Zaten insani değer denilince insanın ahlâki,kültürel ve sosyal yaşayış biçimleri vurgulanmak istenmez mi?
Ahlâki değer denilince, akla sadece dini davranışlar gelmemelidir. Çünkü ahlâki değerler sadece din ile sınırlı değildir.
Örneğin; ben sergilediğim davranışlardan mutluluk ve haz alıyorsam benim bu davranışlarımın etik olması için; karşımdaki insanların bu davranışlarımdan rahatsız olmaması gerekir.
Şayet bir kişi bile benim davranışlarımdan rahatsız oluyorsa, demek oluyor ki davranışlarıma çeki düzen vermem gerekir..
.Yalnız: duyulan rahatsızlıktan kişisel bir kasıt yoksa davranışalarıma çeki düzen vermem gerekir.
Oysa bugün, kimimiz yolda yürürken bile karşıdan gelen herhangi bir insanın yürüyüş tarzından tutun da giyimine kadar kısacası her yönüyle bir noksanlık arama peşine düşeriz.Bu etik bir davranış mı...?
Kültürel değerlere gelince hangimiz kültür kelimesinin kapsama alanını biliyoruz ki? İnsanlar inanç, düşünce, tutum ve olayları algılayış tarzı bakımından birbirinden farklıdırlar.Bu farklılığı ortaya çıkaran etkenlerin başında içinde yetiştikleri kültürel yapı gelir.
Bireyler, kültürü sosyalleşme süreciyle kazanırlar.İnsanın dünü, bugünü ve yarını kısacası yaşanmış ve ya yaşanmaya müsait etkileşimler bütününe "kültür" denir.Kültürün maddi ve manevi öğeleri arasında sürekli bir etkileşim vardır.
Birinde meydana gelen bir değişim diğerini de etkiler.Kültür kişiyle alaklı değildir. Yani bireysellik ön planda değildir.Bugün yaşadığın toplumun izlerini taşırsın.
Örneğin;Yaşadığın yörenin konuşma kültürü, beslenme kültürü, giysi kültürü, mimari kültürü ve daha sayamadığım bir çok örnek.
Bugün, Karadeniz ve İç Anadolu Bölgelerinin konuşma kültürlerinin aynı olduğunu diyebilir miyiz? Uzakdoğuda ana besin maddesi pirinç iken, Kutuplarda pirinçten söz edebilir miyiz?
Fransızların ve Orta Afrika ülkelerinin giyim tarzlarının aynı olduğunu ıspatlayabilir miyiz?
Filistindeki bir Camii ile Avrupadaki bir Kilisenin mimari yapısı arasında fark yok diyebilir miyiz...?
Kültür kavramının dışında kalan bir benzerlik varsa eğer; bu benzerlik sadece insanların biyolojik yapıları olur.Kültür, bir toplumun kimliğini oluşturur, onu diğer toplumlardan farklı kılar. kısacası kültür, toplumun yaşayış ve düşünüş tarzıdır...
Sosyal değerler; birey, içinde doğduğu kültürel ortamın özellikleri anne-babasından, yakınlarından, arkadaşlarından, okuldan, sokaktan ve iş ortamından öğrenir. Ömür boyu süren bu öğrenme ve uyma süreci sosyal değerler kapsamına girer.
Birey sosyalleşme süreciyle içinde yaşadığı toplumun bir üyesi olur.Sosyalleşme süreci, aynı toplumdaki bireyleri genel olarak birbirine benzetir.
Ancak aynı kültürel ortamda da yaşasa her insanın yaratılış özellikleri farklı olduğu için kişilikleri birbirinin aynısı değildir.Yani bi nevi insanlarda kişilik kültürü de mevcuttur diyebiliriz...
Ahlâki ve sosyal değerler çerçevesinde kültürlerine sahip çıkan insanlar; millet olarak uygar bir toplumun bireyleri haline gelip bu yönleriyle diğer milletlere de örnek teşkil edecek konuma gelecekler...
Kültür ve insan etkileşimi arasındaki bariz fark sadece bunlarla sınırlı değildir.Peki kültür ve insan arasındaki etkileşimin bir sınırı var mıdır...?
Aziz KUZU