Yakasý açýlmamýþ küfürlerimi annemin çeyizlik bohçasýna sarýp sarmaladýðým, gün görmez sandýðýna kitlemeden önce makyaj malzemelerinin bulunduðu kutudan aþýrdýðým ruj ile üzerine “ayýplý laflar, açmayýnýz” dediðim yýllardý. Hafýzam beni yanýltmýyorsa, dedemin beni sýrtýnda taþýyabileceði kadar genç, benim de dedemin sýrtýnda dünyayý, özgürlüðü, sýrra kadem basan hatýrlarý, anýlarý bulduðum; kollarýmý açýp koskoca arazide hoyratça çýðlýklar atabildiðim; evimizin önündeki babaannemin bin bir dualarla suladýðý, “büyüsün, serpilsin de altýnda oturalým,” diye gözünün içine baktýðý fakat bir türlü büyümeyen dut aðaçlarýnýn ham dutlarýný tavuklarýn önüne yem diye attýðým bir ilkbahar vaktiydi. Sezen Aksu’yu, Bozkýr’ýn Tezenesini, aþký, acýyý, ölen çocuklarý ve ölen insanlarý, diktatörleri, memleketi, insanlarýn ýrkýný bilmediðim ve dâhi hayatý dedemin omuzlarýnda yaþadýðým çiftlik evinin birkaç yüz metre ötesindeki benzin istasyonuna giderken geçtiðimiz köprülerden, yürüdüðümüz taþlý, engebeli ve çukurlarla dolu patikalardan ibaret gördüðüm çocukluk zamanlarýmdý. Hafifçe esen ilkbahar ayazýnýn peþinden söylensem de hayatý koþturduðum koyun ve inek sürüsünün peþinde, günlüðü yirmi beþ liraya otuz kiþilik ýrgat topluluðunun tarlanýn baðrýna indirdiði kürek, orak ve dahi çapa kadar anlamlandýramasam ve bugünkü betimlemeleri o gün yapamasam da mutluydum. Çocukluðun ayazýnda titreyen bedenim, dedemin güneþ misali varlýðýyla, kulaklarýmda nasihatleri ve göz çeperlerini ve boynunu saran tecrübe dolu çizikleriyle ýsýnsam da seneleri durdurmak pek mümkün gibi görünmüyordu. Doðru söyledim, çocukken bile bu dünyanýn çarkýna çomak sokmak, zamanýn dýngýr mýngýr iþleyen mekanizmasýný ortadan ikiye ayýrmak; yaþadýðým o anda tekrar doðmak ve yaþamak ve ölmek istiyordum. Çocukken bile bunu istiyordum; istemem gerektiðini biliyordum.

Belli bir vakte kadar, kendi hayalimde canlandýrdýðým dünyanýn peþi sýra çiftlik evinin önüne, o hiç büyümeyen babaannemin dualý sularýyla beslediði, canlandýrmaya çalýþtýðý dutlarýn olmayan gölgesinde inþaatlar yaptým, elektrik tesisatlarý kurdum, hayali kuyular açtým ve ortasýna çeþme hortumunu yerleþtirip oradan su çýkarmayý baþardým. Hayallerimi büyütüp beslediðim suyun o kuyudan geleceðine o gün bugünkü kadar emin olsaydým onu daha derinleþtirir, hortumun suyunu kuvvetlendirir, ruhumun en mücerret kýyýlarýný o kuyu için daha da hýrpalardým. Bildim de emin olamadým aslýnda. Dahasý, motorlar yaptým, çýkýntý biçerdöver deposundan benzin akýþýný saðladýðým gün hayallerimin büyük kýsmýný gerçekleþtirdiðimi düþündüm; ama netice de kafamýn ortasýnda on altý dikiþ iziyle her bir anýmý baþýmýn üzerinde taþýmaya baþladým. Fýrýncý oldum, arpa unundan hamurlar yoðurup fýrýnlar inþa ettim, onun içinde ekmekler piþirdim. Hiçbirini yiyemedim; ama çiftlik hanesinin vazgeçilmezi olan köpekleri onlarla besledim. Seneler böylelikle gelip geçti. Bugün kitabýmda kullandýðým “Hayata hazýrlanmak demek, çocukluðun kum ve toprak ve dâhi serbestlikle geçmesidir,” cümlesinin minnettâr olduðu günler akýp gitti. Ýlk dostumun dört yaþýnda, ikinci dostumun beþ yaþýnda olduðu günlerde acý kavramýnýn ne olduðunu bildiðimi söyleyemeyeceðim; ama hatýrladýðým kadarýyla “acý” ile tanýþtýðým günü þöyle anlatabilirim:

Güneþ gitmiþti gökyüzünden ve yerine ay gelmiþ, çevresine annemin ayýkladýðý pirinç tanelerinin tepsideki hali gibi yýldýzlar dizilmiþti. Karanlýktan korkmazdým o zamanlar. Yýlandan, çiyandan da korkmadýðým, toza alerjimin olduðunu fark etmediðim çocukluðumda dedemle çýkarken zorlanmayacaðýmýz bir tepe bulur, yere hasýr atar, üzerine yatardýk. Yýldýzlarý seyreder, dolunayý þekillerden þekillere girdirir, kayan yýldýzlarýn arkasýndan dilek tutmaz, dua ederdik. Allah’a niyâz ederdik. Çoðu zaman dedemle tarladan getirdiðimiz ham ve yumuþacýk nohutlarý yer, bazan da ismini hala bilmediðim bir otun kökünü soyar, üst kýsmýndaki yapraklarý temizler, havuç misali diþlerdik.

Olayda eksik olan kýsmý anlatmam gerek galiba: Dedemin de benim de cinsini bilmediðimiz, bembeyaz tüyleri olan, boynunda kalýn iðneli tasmasýný gururla taþýyan Toraman adýnda bir köpeðimiz vardý. Bizim çiftliðe ne zaman geldi, kim getirdi, ne yerdi, nerede kalýrdý gibi bilgilerden azâde, Toroman benim için gücün, kuvvetin, þefkatin, varlýðýn, güzelliðin, kýsacasý aklýnýza ne kadar mefhum gelirse onlarý ifade etmekle kalmaz, yaþamý da en güzel bir biçimde anlatýrdý. Kim bilir belki de o çiftlikte iki kuþaðý belki üç kuþaðý görebilen tek canlý dost oydu. Bana hayallerimi hatýrlatýr, eksik kalan noktalarý tamamlatýrdý.

Kýsa bir aradan sonra devam edecek olursak, dedemle tepenin üzerine çýkmýþ, ay çekirdeklerini elimize almýþ, hasýrý sermiþtik. Gökyüzüne bakacak, dedemin keyfi yerindeyse ya da çok yorulmamýþsa ve ben o gün þanslýysam bana geçmiþin derinliklerindeki anýlarýný çýkaracak, hayýflanacak ve onlarý anlatacaktý. Belki öyle olacaktý, bilmiyorum; belki de olmayacaktý.

Hasýra uzanmýþ, dolunayý seyreylerken bize doðru nefes nefese koþan birisinin ayak seslerini duyar gibi olduk. Bir gölge nefes nefese koþuyor gibi hissetmiþ, kýkýrdamýþtým o gün.

“Dede,” diyen sesin kalbindeki heyecaný, gözlerindeki buðuyu, ruhunun derinliklerindeki hýþmý o gün siz de orada olsaydýnýz, hissedebilecektiniz. Yemin ederim. “Toroman ile bir köpek kapýþmýþ. Hayvan can çekiþiyor aþaðýda. Öldü ölecek. Bi’ gel.”

Dedem ile aþaðýya indik. Ben eve girdim, o Toroman’ýn yanýna; sonra deðiþti tüm hayat birden bire. Farkýna varamadým, hülyalarýmda büyüyen bu hýzýn. Ne açtýðým kuyular, ne çektiðim elektrik tesisatlarý ne de arpa unundan ekmekler piþirdiðim fýrýnlar kaldý. Toroman gitti, tüm hayallerim de yýkýldý, virân bir þehre döndü. Çocukluðum bitti, okul baþladý; çiftlik gitti yerine soðuk beton duvalarý, dört odasý bir de ortasýna koskoca bir televizyonun yerleþtirildiði bir salonluk apartman binalarý geldi. Memleketim orada, yerinde kaldý, yerine iki yakasý bir araya gelmeyen Ýstanbul geldi. O günlüðü yirmi beþ liradan otuz kiþilik ýrgatlar gitti yerine günlüðü bedavadan samimiyetsiz, soðuk insanlar geldi.

Sonra… Çok sonra… Kim bilir, geriye neler gidecek ve yerine neler gelecek? Hiç bilmiyorum.

Muhabbetle.

13/Aralýk/2015.