“Düşünüyorum,
öyleyse varım”
Ya Yoksam!
“Düşünüyorum,
öyleyse varım” sözünü; “Fransız bir Filozof, matematikçi ve yazar” Yazar
hakkında tanımı; Vikipedi (Özgür Ansiklopedi); Rene Descartes makale başlıklı
yazıdan aynı şekilde aldım. Bir filozof ve uzmanlık alanındaki branşı;
Matematikçi. Genel olarak uzmanlık alanını ifşa ve ifade ettiği alan yazarlık,
yazarlık mesleği üzerinden. Öncelikli olarak bir üniversitede öğretim görelisi vurgusunda
değil, sıradan bir öğretmen ve hatta sıradan bir vatandaş vurgusunda bir insanı
düşündürüyor. “Düşünüyorum, öyleyse varım” sözünün, ‘varım’ vurgusunda. İnsanın
en yalın hali, beşeri sıradanlığı halinde, “Düşünüyorum, öyleyse varım” diyor.
Bende diyorum
ki ya yoksam!
Öncelikle bu
yazıyı yazmazdım. Rene Descartes’in adını bile anmazdım. Demek ki bende varım, Rene
Descartes’in yazarlığının yanında bir okur, hatta okuru olarak karşısında bende
varım. Ben olmasaydım O’da olmazdı. Demek ki öncelikli olarak ben varım! Derken,
dikkat edilmesi gereken husus kendimi ifade edebilmemin yegâne vazgeçilmez unsuru
karşımda beni karşılayacak birisinin olmasıdır. Bir okurum olmasıdır. Ya yazdıklarımı
bir okuyan olmazsa, ben yok muyum o zaman. Yoğum. Ama yokluğum var karşımda.
Kendiliğim var kendi kendime düşünüp istişare edip ifademi bulabilirim. Kendim ve
kendiliğimle bir bütün olarak kendimi ve kendiliğimi kavradığım her şeyin var
olmasının bir yokluğu da, insanlığım var. Bana tüm kendiliğim hakkında her
türlü kaynağı sağlayan olanaklığımda var. Her türlü kamu ve kuruluşları olarak başvuracağım
kitap ve eğitim araçlarım var. Burada başucumda var olan öncül referansım
düşünen bir varlık olarak düşüncemdir.
“Düşünüyorum,
öyleyse varım” derken Rene Descartes düşüncesinin idrakine varmıştır. Bir nevide
inancına varmıştır. Artık düşüncesinin gizemli bilinmezliğine tapınmasına gerek
yoktur dur. O idrak ettiği kabiliyetinde kendisini ifade edecek ve hiç
korkmadan kendini genel olarak kendiliğinde savuna bilecektir. Şu anda Rene
Descartes’in bir ardılı, sıradan bir vatandaş olarak ben, düşünüyorum öyleyse
demeden varım diyebilirim. Varım, bir birey olarak varım. Kimin için varım.
Kendim olarak kendim için, kendiliğim için varım. Kendiliğime varmak için ‘düşünüyorum
ve gelecek benim’ diyorum. Kendiliğime çıkıp gele bilmem için önce ifademi
elime almam gerekiyor; ‘ düşünüyorum öyleyse gelecek benim’ ifadesini diyorum. Hedef
okurum kim, ‘edebiyat evi’ internet sitesi üyeleri sonrası tüm internet
kullanıcıları. Henüz şuana kadar ifademi doğru ifade edemediğim için edebiyat
evi internet sitesinin etkinliğine katılmadım. Ama sanal, internet ortamında
ifademin şiir ve metin yazısı olarak paylaşımında bulundum. Daha çok paylaşımda
bulunmam için hedef okurumu kilitlemem için okuru olduğum düşüncemi
oluşturmakta edindiğim idollerden bir yazarın somut referansıyla kendimi ifade
etmeliyim. İdol hafızama bir bakayım, bu yazıyı düşüncemde ilk kurguladığımda
makalemi doğru kurgulaya bilmek için bilimsel makale konusun Google’de kısa bir
araştırma yaptım. Genel güncel ve haber konularında takip ettiğim kendimi
geliştirdiğim Cumhuriyet gazetesi ve yayın organlarından tanıdığım bir Üniversite
öğretim görevlisi Profesör, aynı zamanda da yazar olan Celal Şengör’ün adını,
örnek makalelerde görünce durdum.
Türk Jeoloji Profesörü olan Celal Şengör; “jeolojide bilhassa yapısal yerbilim ve tektonik dallarındaki çalışmaları ile ün yapmıştır. Şerit kıtaların dağ kuşaklarının yapısına etkisini ortaya koymuş ve Kimmer Kıtası adını verdiği bir şerit kıta keşfetmiştir. Orta Asya’nın jeolojik yapısını ortaya çıkarmış, Kıta-kıta çarpışmasının ön ülkeleri nasıl etkilediği meselesini çözmüştür.” Vikipediya (Celal Şengör) Rene Descartes ten farkı filozof olmasından daha ziyade uzmanlık alanı olan Jeoloji branşında beli bir uzmanlığa ulaşmış; İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Genel Jeoloji Anabilim Dalı'nda profesörlüğe yükselmiş, Türkiye Bilimler Akademisi en genç kurucu üyesi olarak Akademi konseyine seçilmiş bir bilim adamıdır. Celal Şengör’ün sıradan vatandaş varım demesi ve beni bekleme olasılığı yok gibi bir durumda ardır. “düşünüyorum öyleyse varım” sözünün kuramsallığında yok diyorsak beni bekleme e karşılaşma olasılığımda var demektir. Karşılaşma en azında karşılıklı ifadelerimizi paylaşma olanağımız var olmasaydı bu makalemde adını anmaz kendisi hakkındaki yazılan ifadesini kullanmazdım. Ve yine özel hayatıyla ilgili; “Jeolojiye olan merakının nasıl başladığı, "Bir Bilim Adamının Serüveni" adlı kitapta, Şengör’ün "Ben jeolojiyi küçük yaştan yani Jules Verne’in Arzın Merkezine Seyahat kitabını okuduğum günden itibaren sevmeye başladım. Hemen arkasından Denizler Altında Yirmi Bin Fersah’ı okudum. Onu da okuduktan sonra kendi kendime, ‘Adam olmak demek, Jules Verne’in tarif ettiği gibi olmak demektir’ diye düşündüm. Bana jeolojiyi Jules Verne sevdirdi..." şeklindeki ifadeleriyle anlatılmıştır. Bir röportajında kendisine ait kütüphanesinde 30000'in üzerinde kitabı olduğunu söylemiştir” bu alıntıda anlatıldığı gibi çokluğunda okuduğu kitaplar dolayısıyla ortak okurluğumuzun olmasıdır. O’nun okuduğu kitaplarının çokluğu o kadarda ortak okurunun olması dolayısıyla karşılaşma eşitliğimizde benim açısından zayıf. Ama ben Rene Descartes için insanın yalın varoluş doğrultusunda bir söz ortaya koyarsam bu zayıf olasılığı ortadan kaldırıp öne geçip bende üstünlük kurabilirim. ‘Düşünüyorum öyleyse gelecek benim’ dediğim takdirde Rene Descartes’in “düşünüyorum öyleyse, varım’ sözünün ardılı olabilirsem tatbiki.
Rene Descartes felsefi çalışmaları sonucunda Felsefe Rasyonalizm kuramını ortaya koymada referans fikri olan, “düşünüyorum, öyleyse varım” derken okur idolüm olan Celal Şengör; “Bir Bilim Adamının Serüveni” adlı kitabında okuduğu Jules Verne’nin Arzın Merkezine Seyahat ve Denizler Altında Yirmi Bin Fersah’ı okuduktan sonra ‘Adam Olmak’ demek Jules Verne’in tarif ettiği gibi olmaktır, demiş kendi kendine ve Jeoloji Profesörü olarak kendiliğine varmıştır. Yani ilk kendi kendine ifadesinde gelecekteki kendi yokluğunun karşısına geçmişten bir okuru olduğu yazarı referans koyarak bu günlere gelmiştir. Düşünen her insan geçmişiyle aldığı referansla oluşturduğu ifadesinin, düşüncesinin eyleminin sonucunda gelecekteki kendiliğine varacaktır. Düşünüyorsa gelecek o’dur.
Düşünüyorum öyleyse gelecek benim.
Bilimsel kariyer için geçerli bir makale, aşk için sevgiliye lirik bir şiir.
Başlangıç referansı olarak…