“Þiiri kardeþim bize gönderdi. Ýzmir basýný, Ýstanbul basýnýndan daha ayrýntýlý bilgi veriyor. Kardeþim Ahenk, Anadolu, Köylü, Duygu gazeteleri ile Muallim Dergisinden savaþla ilgili haberleri topluyor. Bu yayýnlar halkýn savaþa sahiplenmesini saðladý. Yardýmlar arttý. Ýstanbul’da ortalýk sakin... Sanki tehlike yokmuþ gibi... Basýn cepheye az yer veriyor. Ýzmir’de ise sütunlar ayrýldý. Yabancý Basýn, Genel Karargâh bildirileri, Haber Ajanslarýnýn yayýnlarý...”
Ýhsan küskün bir edayla dudak büker.
“Sakin olur mu hiç?.. Belli etmiyorlar, Enver Paþa’nýn sansürü yüzünden. Sarayýn içi kaynýyor. Teyzemin kocasýnýn anlattýðýna göre, ilkbaharda baþkenti Eskiþehir’e taþýmak üzerelermiþ...”
O ana kadar sessiz duran Aziz Çavuþ, alnýna þaplaðý indirir.
“Vay korkaklar!..”
Ýhsan bilgiç tavrýný keyifle sürdürür.
“Ne zaman baþarý haberleri geldi, o zaman zafere hemen konuldu. Padiþah Efendimize, ‘Gazi Fatih’ unvanlarý verildi. Her yere bayraklar asýldý.”
Avni, arkadaþýnýn zeytinyaðý gibi üste çýkmasýna bozularak, araya girer.
“Daha önce de, Enver Paþa Ayasofya’da bir kutlama töreni yaptý. Düþmanýn yenilgiye kesinlikle uðratýldýðýný, boðazý geçemeyeceklerini söyledi. Bir zýrhlýdan atýlan patlamamýþ mermiyi, saraydaki Bizans sütununun üzerine yerleþtirdi.”
Ýhsan sözünün kesilmesine kýzmýþ gibi anlatmaya baþlar:
“Enver Paþa’nýn Liman Paþa’ya kýzdýðý, hatta O’nunla tartýþtýðý için cepheye gideceði söylentisi yayýldý.
Teðmen, “Allah korusun” der gibi gözlerini yukarý çevirir.
Aziz Çavuþ, bir kaþýný kaldýrarak, dünkü çaylaklarý hizaya sokmak için, kendince zor bir soruyla yine araya girer.
“Peki, halkýn genel durumu, tepkisi nasýl?”
Ýhsan, fýrsat bu fýrsat diye düþünerek anlatmaya baþlar.
“Donanma saldýrýsýný umursamayan Ýstanbullular, Gelibolu’ya çýkarma yapýlýnca heyecanlandýlar. Ne de olsa düþman, dünyayý titreten Ýngiliz’di. Ruslarýn Karadeniz’den Ýstanbul Boðazýný bombardýman etmeleri bile çok az telaþ yarattý. Mayýs’a kadar millet dokuz doðurdu. Ondan sonra savaþý kanýksadý.”
Çavuþun tepkisini ölçmek için duraksayan Ýhsan, dudak büküþünü görünce hemen konuþmasýný sürdürür.
“Millet duruma alýþtý, ama sýkýntýlar da baþladý. Gaz ve kömür karaborsaya düþtü. Piyasalar durgunlaþtý. Tabii bunda en çok fakir fukara etkilendi. Yine de herkes tevekkül içinde. Çünkü elinden, aðzýndan kesilenlerin askere aktarýldýðýný biliyor.”
Avni, Ýhsan’ýn anlattýklarýný yeterli bularak araya girer:
“Baþkent geldiðimiz sýrada savaþta deðilmiþ gibi bir görünümdeydi. Geceleri ýþýklar yanýyor. Doðu Ekspresi yine gezgin taþýyor. Lokantalar týklým týklým. Pera Palas Oteli açýk. Her þey normal...”
Ellerini açarak daha ne anlatalým der gibi bakar. Sonra önemli bir þey hatýrlamýþ gibi atýlýr.
“Robert Kolejdeki Bulgar öðrencilerin çaðrýlmasý, ortalýðý telaþlandýrdý. Bulgaristan’ýn kimin safýnda savaþa katýlacaðý bilinmiyordu. Ýttihat ve Terakki Partisi bu durumdan hemen yararlandý. Ýstenilen mallara el konuldu, daha çok asker toplandý, millet üzerinde sýký bir kontrol kuruldu.”
Ýhsan, son sözü söylemek için, dramatik bir edayla:
“Baþkent halkýnýn ruh halindeki gariplik dikkatimi çekti. Sanki bir þeyden korkuluyordu. Evet savaþa raðmen yaþam normal seyrini izliyordu. Ama halk, ortada elle tutulacak bir þey olmadýðý halde gizli bir þeyden korkuyordu...”
Avni alaylý bir sesle:
“Denizaltýlardan korkmasýnlar?!..”
Ýhsan olumsuz anlamda baþýný sallar.
“Hayýr... Gerçi bir hayalet gibi Boðaz’da ve Marmara’da günlerce dolaþan Ýngiliz E – 14, E – 11 denizaltýlarý gerginlik yarattý. Hatta Gelibolu’ya 6000 kiþilik birlik götüren bir yolcu gemisini, bir hücum botumuzu, birkaç teknemizi batýrmalarý büyük tepki uyandýrdý. Zaten Almanlarýn U – 21 denizaltýsý onlarýn Azraili oldu. Ama benim fark ettiðim korkunun nedeni baþka bir þeydi...”
Ýhsan bilinmeyen bir aleme dalmýþ gibi uzaklara bakar. Çadýrýn içini derin bir suskunluk kaplar. Hepsi kendi düþüncelerine dalmýþken, Aziz Çavuþ’un tok sesi, sessizliði yýrtar.
“Evet çaylaklar... Þimdi” sözünü tamamlamadan, Teðmen sert bir þekilde araya girer.
“Onlara çaylak diyemezsin. Bu kelimeyi bir daha kullanmamaný emrediyorum! Onlar birer arslan!..”
“Tamam komutaným, ben de arslanlýða terfi ettiklerini söyleyecektim.”
Aziz Çavuþ alttan alsa da Teðmen Ata’nýn kýzgýnlýðý geçmez. Çatýk kaþlarla:
“Onlarý Efe ile tanýþtýr. Birkaç gün onlarla düþman esirlerini sorgulasýn.”
Gençlere dönerek: “Sorgulamanýn püf noktalarýný iyi öðrenin, önemli gördüklerinizi bana getirin. Sakýn baþka bir þeye bulaþmayýn. Bu ara ne kadar çok kiþiyi sorgularsak, gidiþatý o kadar erken öðreniriz. Yabancý diliniz Ýngilizce deðil mi?”
Ýki genç bir aðýzdan:
“Fransýzca da biliyoruz.”
Teðmen ikisine de sevgiyle gülümseyerek, omuzlarýna ellerini koyar.
“Siz bu cephenin yýldýzý olacaksýnýz. Yalnýz, Efe’nin yaptýklarýný iyi kavrayýn.”
./..